Familiegegevens en opleiding
Eliza van der Leij werd geboren te Leeuwarden op 20 maart 1835 als zoon van Jacob van der Leij en Aafje Jacobus Kerkhoven.
Hij trouwde op 17 november 1859 te Harlingen met Alegonda Keun/Kuen, geboren 06 januari 1835 te Nieuwe Pekela als dochter van Johannes Antoni Keun (scheepskapitein - zie aldaar) en Margaretha Hindriks Klatter. tresoar
Uit: “Gezinsstaat van Johannes Antoni Keun”, door Antonia Veldhuis in HuppelDePup (Orgaan afd. Groningen van de NGV) 8(1):26-27, 2001.
En
“Gezinstaat van der Leij-Keun”door Antonia Veldhuis. 11 en 30, Mededelingblad van de afd. Friesland van de NGV nr. 74, Jg. 19, 2014
Allegonda overleed te Apeldoorn op 11 februari 1912.
Het gezin woonde in Harlingen o.a. in de Westerkerklaan (1860), de Spinstraat (1862) en de Zoutsloot (1871). In Amsterdam was het adres Wittenburgerstraat 472 en Commelinstraat 54. Ze kwamen in Amsteram op 25 maart 1872.
Eliza was vanaf 1872 onderwijzer aan de zeevaartschool te Amsterdam en nam op 01 september 1894 ontslag om gezondheidsredenen
Eliza overleed op 24 januari 1895 te Amsterdam na langdurig en smartelijke lijden
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
E.van der Leij werd per 29 oktober 1862 met vlagnummer H54 ingeschreven als lid van het Harlinger zeemanscollege "Zeemansvoorzorg". Zijn schip was de "Dina", boekhouder J.Foekens. De contributie werd voldaan door zijn vrouw A.Keun. 028-fol.098.
E.van der Leij was met vlagnummer 54 lid van het College in de periode 1862-1895034.
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
E.van der Leij was laatstelijk leraar aan de "Zeevaartkundige School" te Amsterdam. "... is den 24 Januari 1895 overleden". Zijn weduwe A.Keun te Amsterdam had recht op een uitkering uit het fonds van ¦1350,- uit te betalen in 18 halfjaarlijkse termijnen028-fol.098.
Het Register van Uitgaande Stukken van het College bevat brieven uit 1877/78/80 geadresseerd aan E.van der Leij te Amsterdam. Op 24 februari 1891 ontving hij post van het College op het adres Commeniusstraat 54 te Amsterdam. De Wed.E.van der Leij-Keun kreeg haar bewijs van uitkering per brief dd 21 februari 1895 geadresseerd aan Reinwardtstraat 6 te Amsterdam033.
De schepen van de kapitein
lid van het college "Zeemansvoorzorg" te Harlingen036
vlagnummer periode type naam van het schip boekhouder/reder
H54 1860-1861 kof Juno (ex Groot Lankum) Jan Foekens, Harlingen
1862-1867 2/m sch. Dina (ex Lisa) Jan Foekens, Harlingen
1868-1869 brik Kunegunde Jan Foekens, Harlingen
1870-1871 bark Marguérethe Louise Régine Jan Foekens, Harlingen
E.van der Leij was van 1871-1872 kapitein op de houten bark “Marguérite Louise Regina”, gebouwd in 1863 door O’Brien in Bathurst, New Brunswick onder de naam “Nyanza”, 418/389 ton, varend voor reder J.Foekes te Harlingen052.
Bouma025 vermeldt E.v/d Leij als gezagvoerder gedurende:
* 1860 van de “Jans”, geen gegevens over type, bouw, reeder en thuishaven. Het schip werd 1 maal te Harlingen geregistreerd komend van Nerva;
Ik vraag me af of het hier Elisa van der Leij betreft.
* 1861 t/m 1862 de kof “Juno” ex Groot Lankum, gebouwd in 1840 te Grouw, 156 ton o.m., varend voor J.Foekens te Harlingen. Het schip is in mei 1862 in zinkende toestand verlaten;
* 1862 van de 2/msch “Lisa”, gebouwd in 1857 te Riga, 167 ton o.m., varend voor J.Foekens te Harlingen. Het schip werd door dezelfde reeder in 1863 herdoopt in “Dina”;
* 1863 t/m 1868 van de 2/msch “Dina” ex Lisa, gebouwd in 1857 te Riga, 164 ton o.m., varend voor J.Foekens te Harlingen. Het schip voer in 1869 voor kapitein/eigenaar G.H.Koning te Appingedam en was herdoopt in “Jantje Dijk”;
* 1868 t/m 1869 van de brik “Kunegunde”, gebouwd in 1845 te Bremen-Burg, 228 ton o.m., varend voor J.Foekens te Harlingen;
* 1871 t/m 1872 van de bark “Marguerite Louise Regine” ex Nyanza, gebouwd in 1863 te Bathurst, New England, 418 ton o.m., varend voor J.Foekens te Harlingen.
Overige bijzonderheden
Het ongepubliceerde getypte relaas van Dr. W.Th. de Vogel, getiteld “Mijn leven als lichtmatroos aan boord van het Nederlandse barkschip “Nicolaas Beets” in 1885” (geschreven vóór 1856, i.c. het jaar van overlijden van de Vogel), bevat een aantal passages over ene van der Ley..
In c. 1885 volgde de Vogel in Amsterdam “een cursus in de zeevaartkunde, die gegeven werd door Goustra, een oud stuurman der Marine, en van der Ley, oud gezagvoerder van een brik, waarmee hij schipbreuk had geleden. In vergelijking met de deftige, officiële colleges, die ik in Leiden had bijgewoond, maakte de gemoedelijke lesuren van van der Ley op mij soms een allerkomiekste indruk.”
“Van der Ley was een goed docent, die heel duidelijk was in wat hij de mensen leerde. Bij het lesgeven nam hij een stoel, draaide de leuning naar voren en rustte dan met een knie op de zitting. In zijn linkerbroekzak had hij pruimtabak, greep daaruit nu en dan een propje en stak het in zijn mond.”
“Zeer duidelijk waren ook van de Ley’s lessen aangaande de koers, die een schip nemen moet, wanneer het in het Zuidelijk halfrond en welke, als het in het Noordelijk halfrond in een orkaan geraakt. De vragen, die hij daarbij zijn leerlingen stelde, waren uitnemende oefeningen om het voorstellingsvermogen te oefenen en het verstand te scherpen. Ook gaf hij op een eigenaardige wijze les, hoe een schip, dat aan onze kust op lager wal was gekomen, hoog op strand te zetten, om de redding der bemanning te vergemakkelijken.”
Genoemd typoscript is aanwezig in de bibliotheek van de Stichting Nederlandse Kaaphoornvaarders te Hoorn.
In: Een onverwachte gebeurtenis met vreselijke gevolgen Jacob van der Ley en de Pallas in 1879” door Antonia Veldhuis in 11 en 30 NGV Afd. Friesland, Themanummer “Rampen” Mededelingenblad 73, Jg. 19 nr. 1, p.13-20, januari 2014
In dit artikel de volgende alinea:
“Op 15 mei 1862 komt de geredde bemanning van het kofschip Juno (vroeger Groot Lankum) aan in de thuishaven Harlingen. Hun schip is, met als kapitein Eliza van der Ley, op 6 mei in de Spaansche Zee (43gr. NB en 9 gr. 30”WL) totaal vergaan. Alle opvarenden zijn door een Engels vaartuig gered, al het hunnen is verloren.”
Familiegegevens en opleiding
Nicolaas Arkema werd geboren te Delfzijl op 28 februari 1848 als zoon van Jan Sivers Arkema en Bouchien Cornelis Schrader, de eigenares van een trekschuit. Hij was de broer van de latere kapiteins Albertus (1844) en Pieter (1849)
Hij trouwde te Groningen op 01 december 1887 met Trijntje de Jonge, geboren te Smilde op 19 oktober 1860 als dochter van de vervener Gauke de Jonge en Susanna Rijtema. Op 20 juli 1889 overleed op zee de 6 maanden oude dochter Bouchien. Trijntje overleed te Delfzijl op 11 oktober 1893, 32 jaar.
Nicolaas trouwde voor een tweede maal te Delfzijl op 23 november 1899 met Maria Catharina Schmidt, geboren 03 mei 1844 te Winschoten als dochter van Johann Ludwig Theodor Schmidt en Frouwke Addens. Zij overleed te Delfzijl op 24 januari 1925, 80 jaar.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
N.Arkema wass effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl mett vlagnummer 50 in 1891-1892 en vlagnummer 51 van 1892 t/m 1912.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma 025 vermeldt N.Arkema als gezagvoerder gedurende:
* 1886 t/m 1891 van de bark “San Francisco”, gebouwd in 1859 te Reiherstieg, 436 ton o.m., varend voor S. v/d Hei te Heveskes;
* 1892 van de bark “Heveskes I” ex Frieda Grampp, gebouwd in 1868 te Sestri, 496 ton o.m., varend voor S.v/d Hei te Heveskes;
* 1894 van de bark “Heveskes II”, ex. Irma, ex Libertas, ex Pyrmont, gebouwd in 1866 bij de wed. J.Oltman te Brake, 390 ton, varend voor S. v.d. Hei te Heveskes;
* 1897 t/m 1898 van de bark “Dieuwerdina” ex Geertruida Albertine ex Marguerite-Louise Regine, gebouwd in 1863 door O’Brien te Bathurst, New England, 389 ton o.m., varend voor F.Gransbergen te Delfzijl. Het schip strandde bij Nerva en geraakte wrak;
* 1900 t/m 1902 van de bark “Charlotte & Anna”, gebouwd in 1867 bij J.W.Klawitter te Danzig, 452 ton o.m., varend voor F.Gransbergen te Delfzijl. Het schip werd in 1905 gesloopt.
Monsterrollen in het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1866-17, 28 februari 1866, kof “Trekvogel”, kapitein Hendrik Freese, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jacob Heikema, 24 jaar uit Siddeburen, kok Nicolaas Arkema, 18 jaar uit Farmsum, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1867-19, 04 maart 1867, kof “Agnes Thecla”, kapitein Geert Jans Holte, 43 jaar uit Veendam. Voorts stuurman Johannes Smit, 38 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en de lichtmatroos Nicolaas Arkema, 19 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1868-15, 06 maart 1868, kof “Hemmo Buringh”, kapitein Jan H.Koning, 43 jaar uit Zuidbroek. Voorts stuurman Karel Martens, 35 jaar uit Zuidbroek, kok, matroos en de lichtmatroos Nicolaas Arkema, 20 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1869-22, 17 maart 1869, schoener “Pax”, kapitein Roelf H. de Groot, 31 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts stuurman Ailt F. van der Veen, 37 jaar uit Oude Pekela, 2 koks, matroos/zeilmaker, 2 matrozen en de lichtmatroos Nicolaas Arkema, 21 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1869-49, 06 augustus 1869, schoener “Pax”, kapitein Roelf H. de Groot, 31 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts tuurman Ailt F. van der Veen, 37 jaar uit Oude Pekela, kok, bootsman, 2 matrozen en de lichtmatroos Nicolaas Arkema, 21 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1871-10, 02 maart 1871, schoener “Geessien Schreuder”, kapitein C.G.Ph. Rottinghuis, 27 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hayo Post, 32 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen waaronder Nicolaas Arkema, 23 jaar uit Delfzijl en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1872-104, 12 september 1872, brik “Daisy”, kapitein Jan Barth Ohlsen, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Johann H.Martini, 29 jaar uit Leermoor (D), bootsman, kok, 4 matrozen waaronder Nicolaas Arkema, 24 jaar uit Delfzijl en een lichtmatroos;
Monsterrol 1873-81, 26 juni 1873, kof “Catharina Gerhardina”, kapitein Gerhardus Hermannus Folgering, 32 jaar uit Appingedam. Voorts de matroos Nicolaas Arkema, 25 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1873-142, 01 oktober 1873, schoener “Amstel”, kapitein Jacob van Buuren, 26 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen waaronder Nicolaas Arkema, 25 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1875-55, 06 april 1875, schoener “Catharina”, kapitein Pieter Dijkstra, 40 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Luitje R.Astuling, 38 jaar uit Farmsum, kok, timmerman/matroos en 5 matrozen waaronder Nicolaas Arkema, 26 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1876-9, 29 februari 1876, schoener “Oncko”, kapitein Freerk Jansen Teerling, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Nicolaas Arkema, 27 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1877-23, 08 maart 1877, schoener “Loppersum”, kapitein Thomas Wieringa, 44 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Nicolaas Arkema, 29 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1877-166, 20 september 1877, galjoot “Alida”, kapitein Frederikus Kuiper, 27 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Tjerk Meijer, 49 jaar uit Amsterdam, kok en de matroos Nicolaas Arkema, 29 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1877-172, 27 september 1877, bark “Caroline”, kapitein Lauwe Cornelis Cupido, 32 jaar uit Harlingen. Voorts stuurman Balthasar Keun, 30 jaar uit Harlingen, kok, 6 matrozen waaronder Nicolaas Arkema, 29 jaar uit Delfzijl en een lichtmatroos;
Monsterrol 1878-104, 08 juli 1878, bark “Suriname”, kapitein Cornelis Borst Dz, 34 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Nicolaas Arkema, 30 jaar uit Delfzijl, kok, 4 matrozen, 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1878-146, 01 november 1878, bark “Suriname”, kapitein Cornelis Borst Dz, 34 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman Nicolaas Arkema, 30 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Willem Schreuder, 33 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen, 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1881-32, 31 maart 1881, brik “Martha”, kapitein Johannes Kremer, 41 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Nicolaas Arkema, 33 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1884-60, 14 juni 1884, bark “San Francisco”, kapitein Albertus Arkema, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Nicolaas Arkema, 36 jaar uit Delfzijl, zeilmaker, bootsman, kok, 4 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1885-57, 03 juli 1885, bark “Auguste”, kapitein Pieter Arkema, 35 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Nicolaas Arkema, 37 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 9 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1885-88, 22 september 1885, bark “Auguste”, kapitein Pieteer Arkema, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Nicolaas Arkema, 37 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 9 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1886-51, 07 juli 1886, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Thijs de Boer, 25 jaar van Schiermonnikoog, bootsman, kok, 5 matrozen en 2 lichtmatrozen
Monsterrol 1886-73, 27 augustus 1886, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Klaas Kistenkas, 28 jaar uit Oude Pekela, timmerman, kok, bootsman, 3 matrozen en 2 lichtmatrrozen;
Monsterrol 1887-13, 03 maart 1887, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaass Arkema 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Doorenbos, 44 jaar uit Groningen, kok, zeilmaker, bootsman, 4 matrozen en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1887-96, 20 september 1887, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, 27 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 5 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1887-112, 12 december 1887, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Thomas Wiebes Kuiper, 45 jaar uit Schiermonnikoog, zeilmaker, kok, bootsman, 5 matrozen, lichtmatroos en de kapiteinsvrouw Trijntje de Jong, 27 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1888-75, 04 augustus 1888, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 40 jaar in Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, 27 jaar uit Farmsum, bootsman, zeilmaker, kok, 4 matrozen, kajuitwachter en de kapiteinsvrouw Trijntje de Jonge, 27 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1888-107, 12 oktober 1888, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Age van Gorkum, 27 jaar uit Harlingen, bootsman, zeilmaker, kok, 5 matrozen, 2 lichtmatrozen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1888-111, 17 oktober 1888, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. verder geen namen op de monsterrol;
Monsterrol 1889-66, 26 juni 1889, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een lichtmatroos;
Monsterrol 1890-33, 26 maart 1890, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, 29 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 4 matrozen, 2 lichtmatrozen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1890-89, 20 augustus 1890, bark “San Francisko”, kapitein Nicolaas Arkema, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, 29 jaar uit Delfzijl, kok, 4 matrozen, 2 lichtmatrozen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1891-50, 30 april 1891, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 43 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, 30 jaar uit Delfzijl, kok, 5 matrozen, 2 lichtmatrozen, kajuitwachter, de kapiteins vrouw Trijntje de Jonge, 30 jaar uit Delfzijl en de kapiteinsdochter, Bouchien Arkema, 1 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1891-68, 07 juli 1891, bark “San Francisco”, kapitein Nicolaas Arkema, 43 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hayo Post, 42 jaar uit Farmsum, kok, matroos/zeilmaker, 5 matrozen, lichtmatroos, kajuitwachter, de kapiteins vrouw Trijntje de Jonge, 30 jaar uit Delfzijl en de kapiteinsdochter, Bouchien Arkema, 1 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1891-113, 19 december 1891, bark “Heveskes I”, kapitein Nicolaas Arkema, 43 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Hayo Post, 53 jaar uit Farmsum, 2de stuurman Derk Brouwer, 26 jaar uit Delfzijl, matroos/timmerman, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1892-80, 02 september 1892, bark “Auguste”, kapitein Pieter Arkema, 42 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman Nicolaas Arkema, 44 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Folcherrt Hoven, 22 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 7 matrozen, kajuitwachter en 2 dekjongens;
Monsterrol 1894-23, 19 maart 1894, bark “Heveskes II”, kapitein Nicolaas Arkema, 46 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, zeilmaker, kok, 4 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1894-94, 17 september 1894, bark “Heveskes II”, kapitein Nicolaas Arkema, 46 jaar uit Delfzijl. |Voorts 1ste stuurman Jan Nieboer, 39 jaar uit Farmsum, 2de stuurman Jurko van der Linde, 25 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1896-1, 17 januari 1896, bark “Heveskes II, kapitein Nicolaas Arkema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1898-5, 02 februari 1898, bark “Diewerdina”, kapitein Nicolaas Arkema, 49 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jacob Haverbult, 34 jaar uit Groningen, kok, zeilmaker, 2 matrozen, 3 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1898-56, 07 juli 1898, bark “Diewerdina”, kapitein Nicolaas Arkema, 50 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, 37 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, 3 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1900-44, 30 april 1900, bark “Heveskes II”, kapitein Nicolaas Arkema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1900-72, 20 augustus 1900, bark “Charlotte en Anna”, kapitein N.Arkema, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman H.Woldhekker, 40 jaar uit Groningen, kok en 6 matrozen;
Monsterrol 1902-23, 16 april 1902, bark “Charlotte Anne”, kapitein N.Arkema, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman J.Göeken, 62 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en 2 dekjongens;
Monsterrol 1902-49, 15 augustus 1902, bark “Charlotte Anna, kapitein N.Arkema, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman J.Göeken, 61 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 2 matrozen, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1903-27, 24 juni 1903, schoener “Regnera”, kapitein Nicolaas Arkema, 55 jaar uit Delfzijl. Ook als kapitein D.Speelman 57 jaar uit Groningen. Voorts stuurman R.Speelman, 23 jaar uit Groningen, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1904-15, 25 maart 1904, bark “Diewerdina”, kapitein Nicolaas Arkema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Geen andere bemanningsleden vermeld.
Samenvatting van de monsterrollen
-
In de monsterollen wordt hij aangeduid als Nicolaas of met het initaal N.. De opeenvolging van leeftijden geeft aan dat het steeds om dezelfde perrsoon gaat.
-
Er zijn in totaal 43 rollen waarop Nicolaas Arkema wordt vermeld op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen. Alle rollen zijn aanwezig in het Gemeentearchief van Delfzijl.
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1866 t/m 1904 met als leeftijd van Nicolaas van 18 t/m 56 jaar. Zijn zeemanscarriére heeft dus minstens 38 jaar geduurd. Wellicht heeft hij, vóór 1866, nog vanuit andere havens gevaren, waarvan de monsterrollen niet zijn ingezien
-
Als woonplaats is in 1866 Farmsum opgegeven, maar in alle volgende jaren Delfzijl.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt:
* 1866 kok op de kof “Trekvogel”, kapt. H.Freese 18 jaar
* 1867 lichtmatroos op de kof “Agnes Thecla”, kapt. G.J.Holte 19 jaar
* 1868 lichtmatroos op de kof “Hemmo Buringh”, kapt. J.H.Koning 20 jaar
* 1869 lichtmatroos op de schoener “Pax”, kapt. R.H. de Groot 21 jaar
* 1871 matroos op de schoener “Geessien Schreuder”, kapt. C.G.Ph.Rottinghuis 23 jaar
* 1872 matroos op de brik Daisy”, kapt. J.B.Ohlsen 24 jaar
* 1873 matroos op de kof “Catharina Gerhardina” 25 jaar
* 1873 matroos op de schoener “Amstel”, kapt. J. van Buuren 25 jaar
* 1875 matroos op de schoener “Catharina”, kapt. P.Dijkstra 26 jaar
* 1876 stuurman op de schoener “Oncko”, kapt. F.J. Teerling 27 jaar
* 1877 stuurman op de schoener “Loppersum”. kapt. Th. Wieringa 29 jaar
* 1877 matroos op de galjoot “Alida”, kapt. F.Kuiper 29 jaar
* 1877 mattroos op de bark “Caroline”, kapt. L.C.Cupido 29 jaar
* 1878 stuurman op de bark “Suriname”, kapt. C.Borst Dz 30 jaar
* 1881 stuurman op de brik “Martha”, kapt. J.Kremer ` 33 jaar
* 1884 stuurman op de bark “San Francisco”, kapt. Albertus Arkema 36 jaar
* 1885 stuurman op de bark “Auguste”, kapt. Pieter Arkema 36 jaar
* 1886-1891 kapitein op de bark “San Francisco” 38-43 jaar
* 1891 kapitein op de bark “Heveskes I” 43-jaar
* 1892 stuurman op de bark “Auguste”, kapt. Pieter Arkema 44 jaar
* 1894-1896 kapitein op de bark “Heveskes II” 46-48 jaar
* 1898 kapitein op de bark “Diewerdina” 50 jaar
* 1900 kapitein op de “bark “Heveskes II” 52 jaar
* 1900-1902 kapitein op de bark “Charlotte en Anna” 52-54 jaar
* 1903 kapitein op de schoener “Regnera” 55 jaar
* 1904 kapitein op de bark “Diewerdina” 56 jaar
-
Nicolaas heeft een relatief lange periode in subalterne rangen gevaren. Hij was stuurman op schepen van zijn broers Albertus en Nicolaas. Hij werd pas met 38 jaar kapitein op de bark, die daarvoor door zijn broer Albertus werd bevaren.
Rond 1891 voeren zijn vrouw Trijntje de Jonge en zijn dochter Bouchien een enkele maal mee.
In 1903 staat hij genoteerd als kapitein van de schoener “Regnera”. Op de monsterrol staat tevens als kapitein R.Speelman. Wellicht is dat een vervanger, of is Nicolaas de vervanger van Speelman. In Bouma025 is geen uitsluitsel. Maar in de monsterollen staat in 1903 een kapitein D.Speelman als gezagvoerder van de schoener “Regnera”.
N.Arkema was van 1897-1898 kapitein op de houten bark ”Geertruida Albertine”, gebouwd in 1863 door O’Brien in Bathurst, New Brunswick onder de naam “Nyanza”, 418/389 ton, varend voor rederij F.Gramsbergen te Delfzijl052.
Overige bijzonderheden
Kapitein N.Arkema, de broer van kapitein P.Arkema (zie aldaar), was in 1891/1892 gezagvoerder op de bark "Heveskes I" (ex-Frieda Grampp), gebouwd in 1868 te Sestri, Italië, groot 496 ton n.m., varend voor rederij S.van der Hei te Heveskes (bij Delfzijl).
Derk Brouwer monsterde op 19 december 1891 als 2e stuurman aan voor een reis van Delfzijl naar Engeland en vandaar naar Santos in Brazilië. Van deze reis deed hij uitgebreid verslag in zijn "Herinneringen". De definitieve afvaart was vanuit Rotterdam op 25 december 1891 met een lading turfstrooisel. Aan boord was o.a. de opperstuurman H.Post, die hij eerder als kapitein had meegemaakt (zie bij H.Post). De bemanning kreeg pas in Cardiff (waar kolen werden geladen) te horen dat er vandaar naar Santos in Brazilië zou worden gevaren. Deze plaats had in die tijd een uiterst slechte naam vanwege de gele koorts. Diverse matrozen probeerden van hun contract af te komen, maar zonder succes. "... op zekeren avond, terwijl wij met ons drieën in de kajuit zaten, vertelde de Kapitein ons dat hij de reis niet mee ging doen. Op onze vraag waarom niet? antwoorde hij ons dat hij sluismeester zou worden op de Zoutkamper sluis, het welk later is gebleken een versinsel van hem geweest. Hij durfde er eenvoudig niet heen, Dit kan ik Arkema ook nooit vergeven, want dan had hij eerlijk kunnen zeggen: ik wil niet, gaan jullie ook weg? Maar laat ons er met een leugen in loopen. Zoo ging die dan weg en kregen we Kapitein R.Balkema voor hem in de plaats, welke wij ook allen zeer goed kenden." (zie verder bij R.Balkema)048.
In een boekje/brochure “Ontzettende Zeereis met de “Heveskes I”, uitgave bij Boekhandel-Drukkerij K.Harmanny te Delfzijl (geen datering) wordt door de timmerman R.W.Bouwman uit Termunterzijl verslag gedaan van de reis naar o.a. Brazilië-Santos. Hij schrijft o.a.:
“Te Delfzijl wordt gemonsterd en met nog 2 stuurlieden en 2 matrozen wordt de reis den volgenden dag voortgezet naar Delfshaven waar de “Heveskes I”op zijn equipage ligt te wachten. Des avonds bereikt men de plaats der bestemming en meldt men zich bij de kapitein N.Arkema”. In Rotterdam wordt turfmolm geladen. De bemanning telde 12 man. De reis ging naar Cardiff in Engeland waar men aankwam op 19 januari 1892. Hier werden steenkolen ingeladen voor Santos. Deze plaats is berucht om de gele koorts. “Kapitein Arkema, met alles goed op de hoogte wil zich er liever niet aan wagen. Onder voorwendsel dat hij sluismeester kan worden, neemt hij onslag en vertrekt.” Hij wordt vervangen door kapitein Balkema van Delfzijl. Zie verder onder Balkema
Een scheepsjournaal van de bark “San Francisco” uit 1892 is in particulier bezit. In een niet nader aangeduid krantenarikel is korte beschrijving van dit journaal gegeven. Het schip stond onder gezag van kapitein N.Arkema.
Een eerste reis ging van Delfzijl naar Grangemouth geladen met stro. Het journaal begint op dinsdag 1 maart 1892 liggende in het Dok te Delfzijl. Een volle week werd besteed aan het laden van het stro. Op 14 maart kwam de voltallige equipage aan boord. Op 19 maart eindigde het Havenjournaal en begon het reisjournaal en op 22 maart werd vastgemaakt in Grangemouth, waar op 29 maart het stro werd gelost. Van Grangemouth voer het schip met steenkool naar Landskrona, vandaar in ballast naar Hernösand, vandaar met hout (juffers) naar Delfzijl, dan met stro naar Burnt Island, verder met steenkool naar Riga, dan met Noorse kapbalken naar Delfzijl en toen weer met cokes naar Riga. Het was inmiddels midden oktober geworden.
NRC 24 juni 1893114
Delfzijl, 23 juni. Volgens bij de reder ontvangen bericht, ligt het schip HEVESKES II, kapt. Arkema, te Memel (opm: Klaipeda) zeilklaar voor Rio de Janeiro.
NRC 31 oktober 1893114
Heveskes, 26 oktober. Volgens bij de reder ontvangen telegram bericht van kapt. Arkema, lag het barkschip HEVESKES II, de 26e dezer te Rio zeilklaar om naar Jamaica te vertrekken
NRC 02 maart 1894114
Heveskes, 1 maart. Het Nederlandse barkschip HEVESKES II, kapt Arkema, te Falmouth binnen, heeft order bekomen naar Riga, en is gisteren vertrokken.
NRC 10 november 1894114
Delfzijl, 9 november. Volgens bij de reder ontvangen bericht was het Nederlandse schip (opm: bark) HEVESKES 2, kapt. N. Arkema, te Gothenburg zeilklaar, bestemd naar Cardiff.
NRC 04 december 1894114
Heveskes, 2 december. Volgens bij de reder ontvangen bericht arriveerde het barkschip HEVESKES, kapt. N. Arkema, gisteren van Gothenburg te Cardiff.
NRC 03 januari 1997114
Advertentie. Verkoop barkschip GEERTRUIDA ALBERTINE. De notarissen Maronier en Van Alphen te Rotterdam zijn voornemens om op dinsdag de 19e januari 1897, des namiddags ten 2 ure, in het notarishuis aan de Geldersche Kade aldaar in het openbaar, in één zitting, te veilen en te verkopen het snelzeilend Nederlands barkschip GEERTRUIDA ALBERTINE, groot 388 87/100e tonnen, gevoerd door kapt. K. Ebes, te huis behorende te Harlingen, thans liggende in de Zalmhaven aan de werf van de heren Gebr. Kortlandt te Rotterdam, en aldaar dagelijks te bezichtigen, en zulks met al zijn rondhouten, staand en lopend want, ankers, kettingen, touwen, zeilen, presennings, kajuits-, stuurmans-, bootsmans-, timmermans- en koksgoed en verdere inventaris, een en ander breder bij aanplakbiljetten omschreven. Informatiën en aanplakbiljetten zijn te bekomen ten kantore van genoemde notarissen, Zuidblaak 72 te Rotterdam, en bij de heren Repko & Co, cargadoors te Harlingen, terwijl mondelinge in lichtingen worden verstrekt door de heer K. Ebes, thans havenmeester te Maassluis.
NRC 20 januari 1897114
Rotterdam, 19 januari. Het heden alhier in veiling gebrachte Nederlandse barkschip GEERTRUIDA ALBERTINE is voor NLG 3300 verkocht aan de heer N. Arkema te Delfzijl.
Provinciale Groninger Courant 21 januari 1897114
Rotterdam, 19 januari. Het heden alhier in veiling gebrachte Nederlandse barkschip GEERTRUIDA ALBERTINE is verkocht voor NLG 3300 aan de heer N. Arkema te Delfzijl.
Provinciale Groninger Courant 29 januari 1897114
Delfzijl, 26 januari. De onlangs te Rotterdam verkochte bark GEERTRUIDA ALBERTINA zal onder den naam DIEWERDIENA en onder boekhouderschap van de heer F. Gransbergen alhier weder in de vaart worden gebracht en bevaren worden door kapitein Arkema.
Provinciale Groninger Courant 19 september 1898114-
Londen, 16 september. De bark DIEWERDIENA, kapitein Arkema, van Nerva (opm: Narva) naar Rotterdam, is bij Nerva gestrand. Het volk is gered.
Provinciale Groninger Courant 28 september 1898114
Nerva, 21 september. De lading van het gestrande barkschip DIEWERDINA, kapitein N. Arkema, is bij Lloyd’s verzekerd. Door bergers wordt voor het bergen der uit hout bestaande lading 50 pct. der waarde gevorderd.
Later bericht. Het schip is gebroken en zal vermoedelijk worden afgekeurd.
Provinciale Groninger Courant 02 januari 1900114
Delfzijl, 30 december 1899. De Duitse bark CHARLOTTE & ANNA, liggende te Stettin, groot 415 registerton, is aangekocht door kapt. N. Arkema alhier (boekhouder T. Gransbergen) en zal door hem zelf worden bevaren.
NRC 04 augustus 1900114
Delfzijl, 3 augustus. Het in Duitsland aangekochte barkschip CHARLOTTE & ANNA, groot 1173 m³, zal onder Nederlandse vlag dezelfde naam behouden en door kapt. N. Arkema worden bevaren
Provinciale Groninger Courant 03 september 1901114-
Delfzijl, 31 augustus De Nederlandse schepen NIJENSTEIN, kapt. H. Velthuis, IDA, kapt. H. Leeuw, JAN SIEVERT, kapt. P. Arkema, en CHARLOTTE EN ANNA, kapt. N. Arkema, zijn reeds alle vier afgetuigd en hier opgelegd, daar geen lonende vrachten meer te krijgen waren, vermoedelijk zullen meerdere schepen spoedig volgen.
Dagblad Scheepvaart 25 december 1902114
Delfzijl, 24 december. Hedenmiddag is het schip CHARLOTTE & ANNA, kapitein N. Arkema, op reis van Hernösand naar Delfzijl en te IJmuiden binnengelopen gesleept door de sleepboot SCHEVENINGEN, komende van IJmuiden gestrand op de Eems in de Bocht van Watum. (opm: het schip is de volgende dag vlot gekomen en op 25 december te Delfzijl binnengebracht)
NRC 28 december 1902114
Delfzijl, 24 december. Het Nederlandse schip CHARLOTTE EN ANNA, kapt. N. Arkema, van Hernösand, laatst van IJmuiden herwaarts, gesleept door de sleepboot SCHEVENINGEN is hedenmiddag op de Eems, tussen de bocht van Watum en de ingang van het Doekegat aan de Groningse wal aan de grond gelopen, maar zit waarschijnlijk niet gevaarlijk.
Provinciale Groninger Courant 26 augustus 1903114
Delfzijl, 24 augustus. De Nederlandse bark JAN SIEVERT, kapt. Arkema, 30 juli van Hernösand hier aangekomen en sedert gelost, wordt wegens de lage vrachten afgetuigd en in winterlaag gelegd in het Eemskanaal, langszijde van de bark CHARLOTTE & ANNA, die reeds sedert vorig jaar december aldaar ligt.
Provinciale Groninger Courant 25 oktober 1904114
Rotterdam, 24 oktober. Het Nederlandse schip ROSETTA, kapitein Arkema, van de reder A. Ossendrijver alhier, de 17e oktober met een lading kolen van Goole naar hier vertrokken, is nog niet binnen. De rederij maakt zich over het lange uitblijven ongerust.
Dagblad Scheepvaart 15 november 1904114
Het zeilschip ROSETTA (kapitein Arkema) is heden vertrokken van de Nieuwe Waterweg naar Newcastle. (opm: het is dus niet vermist, zie NRC 25 oktober).