Familiegegevens en opleiding

Jan Daniels Bos werd geboren te Midsland op 22 april 1806

Hij trouwde op 04 mei 1831 te Amsterdam met Johanna Reinierze, geboren te Amsterdam op 22 maart 1807 en gedoopt te Ouderkerk (aan de Amstel?). Zij overleed op 05 januari 1878.

Hij overleed op zee in december 1841.^010-p.42/45.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

P.D.Bos(sic) werd met nr.380 effectief lid van Zeemanshoop per 06 mei 1834 op voorspraak van W.Blom. Zijn schip was de “Maria”⁰⁰².

In de Algemene Ledenvergaderingen van 26 april/06 mei 1834 van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop werd voorgedragen/benoemd tot effectief lid Jan Daniel Bos, oud 30 jaar, voerend de kof Drie Gebroeders, wonend in de Nieuwe Brugsteeg 9 te Amsterdam, op voordracht van kapitein W.Blom. Zijn vlagnummer werd 380⁰²³.

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 29 juli 1841 staat een verzoek om onderstand door de wed. kapt. J.D.Bos, geb. Reinierse. In de vergadering dd 26 augustus 1841 wordt voor haar en haar 3 kinderen een uitkering toegestaan per 01 februari 1841, maar als blijkt dat haar man nog in leven is, dan zal een terugvordering volgen.⁰⁴².

In de notulen van de Bestuursvergadering dd 26 oktober 1843 staat de volgende opmerking: “de heer Willers vermeent de vergadering te moeten mededeelen dat volgens bij hem vernomen geruchten kapitein Bos, wiens vermeende weduwe trekkende nog zoude in leven zijn.”⁰⁴².

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop van 07 september 1841 staat een aanvrage van de weduwe van kapitein J.D.Bos voor een uitkering, welke met ingang van 01 februari 1841 werd toegestaan.⁰²³

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                   jaren                       type                  scheepsnaam                      naam reder/boekhouder

       380                        1834-1835                 kof                    De Drie Gebroeders           P.Craandijk J^r

       267                            1836                       kof                    De Drie Gebroeders           idem

                                      1837-1838                 kof                    Maria                                   idem

                                          1839                       brik                   Anna en Susanna               Gebr.Hendrichs en C^o

                                          1840                       brik                   Anna en Susanna               P.Craandijk J^r

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.D.Bos als gezagvoerder gedurende:

• 1840 van de brik “Anna en Suzanna”, gebouwd in 1839, bouwlocatie niet vermeld, 180 ton o.m., varend voor de Gebr. Henrichs & C^o te Amsterdam;
• 1841 op hetzelfde schip maar nu varend voor P.Craandijk J^r te Amsterdam. Het schip is in 1841 verongelukt.

 

In het Archief van de Waterschout op het Stadsarchief van Amsterdam bevinden zich monsterrollen op naam van kapitein Jan Daniels Bos dd:

26 april 1834, op de kof “ De Drie Gebroeders”, bestemming Riga, boekhouder P.Craandijk, 9 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 5 matrozen, ligtmatroos en een jongen.

13 februari 1835 op “ De Drie Gebroeders”, op avontuur naar de Oostzee, boekhouder P.Craandijk, 7 bemanningsledden i.c. stuurman, kok, 3 matrozen, ligtmatroos en een jongen;

05 juni 1835 op “ De Drie Gebroeders”, op avontuur, boekhouder P.Kraandijk, 3 bemanningsleden i.c. kok, matroos en een ligtmatroos. Er is sprake van een mutatierol.

29 augustus 1835 op de kof “ De, Drie Gebroeders” bestemming Drammen, boekhouder P.Kraandijk, 2 bemanningsleden i.c. kok en een liogtmatroos. Er is sprake van een mutatierol.

16 april 1836 op de kof “ De Drie Gebroeders”, bestemming Riga, boekhouder P.Kraandijk. Allleen een kajuitwachter op de rol.

22 juni 1836 op de kof “De Drie Gebroeders”, bestemming Archangel, boekhouder P.Craandijk. 7 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 3 matrozen, ligtmatroos en een jongen.

Overige bijzonderheden

De volgende tekst is letterlijk overgenomen uit referentie 010-p.42-45:

Kapitein Bos voerde de volgende schepen:

1834-1837  Kof “Drie Gebroeders”, gebouwd 1834/’35. Rederij P.Craandijk Jr. te Amsterdam.

1837-1839  Schoenerkof “Maria”, gebouwd 1837, 140 ton (Veritas 130 ton). Rederij P.Craandijk Jr. te Amsterdam. Deze kof is in 1856 op reis van Amsterdam naar Dantzig op de Noordzee gezonken. (Kapitein H.Meyer).

1839-1841  Brik “Anna en Susanna”. Eerst rederij Gebrs.Hendrichs en Co te Amsterdam; in 1840 komt de “Anna en Susanna” ook aan reder P.Craandijk Jr. Op reis van Amsterdam naar Suriname in 1841 spoorloos op de Atlantische Oceaan verdwenen.

Als matroos op 19-jarige leeftijd overleeft Jan Daniëls Bos de verschrikkelijk ramp van het pinkschip “Willem de Eerste”, als deze walvis- en Straat Davisvaarder in de barre storm van 21 op 22 oktober 1825 op de Nederlandse kust ter hoogte van Huisduinen strandt en volkomen wordt verbrijzeld. (opm.S.P.: zie daartoe “Ondergang van een walvisvaarder in 1825”  Anonieme bijdrage in “Cornelis Douwes”, het Orgaan van de Vereniging van Oud-Leerlingen der Zeevaartschool Terschelling. Nr.20, 1967, pp.389-392. Ook acte dd 29 oktober 1825 bij notaris Sjoers Simonsz Wijma te Harlingen Zie voor nadere bijzonderheden bij Emke Jansz Ruygh.) Dan vaart hij als matroos op verschillende schepen en zien we hem van 1831-1834 als stuurman op het kofschip “Vriendschap” (101 ton), in 1831 gebouwd.

Op 13 februari 1834 wordt dit schip ter hoogte van Scheveningen overzeild. De bemanning wordt door een vissersboot gered en in Scheveningen aan land gezet. Als dank voor deze redding zien we in het Handelsblad een dankbetuiging geplaatst, bedoeld voor schipper Oosterhout. Deze dankbetuiging is ondertekend door stuurman J.D.Bos. In mei van dat jaar krijgt hij zijn eerste schip als kapitein. Het is de nieuwe schoenerkof “Drie Gebroeders”. Hij zal dit schip voeren tot het najaar van 1837. In die periode zien we verschillende Terschellingers op dit schip, o.a.:

Cornelis J.Doeksen, 16 jaar, als jongen. Deze latere gezagvoerder verongelukt in 1866 met de bark “Amsterdam”.(zie ook aldaar).

... een aantal personen uit lagere rangen ...

...als stuurman zien we de Terschellinger Sies Jans Rotgans, een latere gezagvoerder, die we elders in dit boek nog zullen tegenkomen. Sies Jans Rotgans is 31 jaar als hij als stuurman op de “Maria” vaart.

In 1839 overgeplaatst op het brikschip “Anna en Susanna”, vaart kapitein Bos op West-Indië. Met de regelmaat van de klok zien we zijn vaak snelle reizen naar Suriname. Zijn broer Daniël is dan eerste stuurman op dit schip. Als de “Anna en Susanna” in het najaar van 1841 weer naar Suriname vertrekt, zou dit voor kapitein Bos de laatste reis worden als bevelhebber op de “Anna en Susanna”. Een nieuw schip van zijn rederij zou gereed zijn bij zijn terugkeer en dit schip zou dan door hem gevoerd worden. Zo was dit beslist door zijn reder. Ook op deze reis was zijn broer Daniël weer eerste stuurman. Maar voor zijn vertrek bleek het, dat Daniël erg tegen de reis opzag en liever niet met het schip meewilde. Zijn moeder wist hem te overreden en haar argument dat bij terugkeer van deze reis, Jan het nieuwe schip zou krijgen en hij, Daniël’ dan zeker kapitein zou worden op de “Anna en Susanna”, deed Daniël uiteindelijk toch maar besluiten om de reis mee te maken. Zou Daniël een voorgevoel hebben gehad van deze ongeluksreis? Volgens een scheepstijding van januari 1842 werd de “Anna en Susanna” als vermist gemeld. Verondersteld werd, dat de brik in december 1841 op de Oceaan in een vliegende storm was gebleven. Het was de laatste reis geweest van de beide broers Jan en Daniël Bos.”

Het artikel bevat afbeeldingen van het brikschip “Anna en Susanna” en de kof “Drie Gebroeders”.  Wat betreft de aarzelingen van Daniël en de rol van de moeder wordt geen bronopgave verstrekt.