Familiegegevens en opleiding
Tjebbe Sjoerds Deinum werd geboren te Workum op 15 mei 1806 als zoon van Sjoerd Tjebbes Deinum, koopman, en Elisabeth Mastmaker
Hij trouwde op 22 februari 1837 als opperstuurman te Workum met Grietje Lambertus de Boer, geboren/gedoopt te Goënga op 14 juni/01 juli 1810, als dochter van Lambertus de Boer, predikant bij de Hervormde Gemeente te Workum, en Trijntje Pieters Tijttema. Zij overleed op 18 mei 1890.118
Hij overleed in 1856. tresoar
In het Bevolkingsregister 1850 van Amsterdam wordt genoemd de koopvaardijkapitein Tjebbe Deinum, geboren 15 mei 1806 in Workum, wonende op de Oude Zijds Achterburgwal 196 te Amsterdam.098
Tjebbe Sjoerds Deinum werd op 14 juni 1820 ingeschreven als leerling van de Kweekschool voor de Zeevaart te Amsterdam010(532-1418). Volgens het geboortecedul nr. 1418 werd hij geboren op 15 mei 1806 te Workum als zoon van Sjoerd Tjebbes Deinum uit Workum, gereformeerd, en Elisabeth Tietjes Mastemaker uit Workum, gereformeerd.. Ten tijde van de inschrijving was de moeder overleden en de vader koopman, wonende te Workum. Tjebbe was 14 jaar, 5 voet/1 duim lang en gevaccineerd.
In drie-maandelijkse rapporten werden de vorderingen van Tjebbe bijgehouden:
"1 july 1820 3/m rappt lt (leert) de zeëen enz ...
1 april 1822 ... kt(kent) de lengte en is aan de meetkunde
5 aug.1822 heeft met de kwekeling Wessels geloot naar de eerste prijs in de zeevaartkunde, zijnde een octant, en is dezelve aan hem te beurt gevallen
6 oct 1823 geplaatst als ligtmatroos op het schip Delphina capt Boelen(?) naar Batavia voor Antwerpen
27 aug 1823 bekomt eene prijs in de zeevaartkunde de 4de klasse zijnde van Kampen De korte geschiedenis der Nederlanden
11 jan 1825 terug van de reis met eene allerloffelijkste attestatie
3 maart 1825 door D.Rietveld als ledemaat aangenomen, en de 6den maart in de Nieuwe Kerk alhier gedoopt
30 maart 1825 zijn honorabel ontslag met attest. van vrijstelling voor de nationale militie".
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
T.S.Deinum werd met vlagnummer 409 effectief lid van Zeemanshoop per 05 juni 1838 op voorspraak van B.J.Martens. Zijn schip was de "Phenomene"002. Ten tijde van de inschrijving was de man 31 jaar en de vrouw 28 jaar. Ingeschreven staat één dochter, geboren in 1838002a
In de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege “Zeemanshoop” van 29 mei/05 juni 1838 werd als effectief lid ingeschreven Tjebbe Sjoerd Deinum, oud 31 jaar, voerend het schip “Phenoméne”, afkomstig uit Rotterdam, met adres de heer R.J.Martens te Amsterdam, op voordracht van kapitein B.J.Martens. Hij kreeg vlagnummer 409023.
Hij werd deelnemer in het Weldadig Zeemansfonds van Zeemanshoop per 25 april 1843.
T.S.Deinum was met vlagnummer R159 in de periode 1838 t/m 1843 lid van het Rotterdamse zemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart058.
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 30 april 1857 vraagt de wed. T.S.Deinum, geb. G. de Boer om een uitkering voor haar en een kind, welke haar in de vergadering dd 28 mei 1857 wordt toegekend, ingaande 01 mei 1857.042.
In de notulen van de Algemene Vergadering dd 23 juni 1857 staat vermeld dat per 01 mei 1857 aan de weduwe van kapitein F.S.Deinum, geb. de Boer een uitkering is toegekend voor haar en 1 kind.023.
De schepen van de kapitein
lidmaatschap van het College Zeemanshoop te Amsterdam001
vlagnummer jaren type scheepsnaam naam reder/boekhouder
409 1838 fregat Phenoméne geen opgave
1839-1840 fregat Phenoméne G.Mengens te Rotterdam
1841-1853 fregat Cornelia L.Bienfait en Zn
150 1854 fregat Cornelia idem
1855 fregat Eclipse idem
In: De geschiedenis van het Amsterdamsche Handelshuis Louis Bienfait & Zoon", samengesteld door A.W.Wichers Hoeth aanwezig in het NSM) wordt vermeld:
p.153 kapitein T.S.Deinum, gezagvoerder van de bark "Cornelia I" in de periode 1842-1852
p.172 kapitein T.S.Deinum, gezagvoerder van de clipper "Eclipse" in de periode 1855-1857.
Bouma025 vermeldt T.S.Deinum als gezagvoerder gedurende:
* 1839 t/m 1841 van het 3/mschip “Phenomene”, gebouwd in 1829, bouwplaats niet vermeld, 504 ton o.m., varend voor G.Meugens te Rotterdam;
* 1842 t/m 1855 van het fregat “Cornelia”, gebouwd in 1841 te Krimpen aan de IJssel, 697 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam;
* 1856 van het 3/msch. “Eclipse”, gebouwd in 1855 te Quebec, 1315 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam.
Overige bijzonderheden
"Met het Barkschip Cornelia, onder mijn gezag, van San Francisco naar Sjanghae (sic) bestemd zijnde, vertrokken wij den 4den December 1852 van genoemde plaats; den 31sten January 1853 zagen wij, na eene buitengewoon onvoorspoedige reis van stijve westelijke en flaauwe oostelijke winden, het eiland St.Augustin ... stelden van hier onzen koers, om tusschen Harbour-eiland, Bungelow- en Crown-eiland door, van den Stillen Oceaan in de Oostersche of Japansche zee te stevenen". Hierna volgt een gedetailleerde beschrijving van de passage tussen Bungelow- en Crown-eiland met coördinaatvermeldingen en een kaartje en referentie naar bekende gegevens.
In: "Over eene passage tusschen de Bungelow- en Crown-eilanden gelegen bezuiden Japan". door T.S.Deinum. Gezagvoerder van het schip Cornelia.
Uit: Verhandelingen en Berigten betrekkelijk het Zeewezen en de Zeevaartkunde, door Jacob Swart (1855) No 1 1e Afd. 4pp. NSM-AIII-2 244.
Het fregat “Cornelia” onder kapitein T.S.Deinum vertrok op 29 april 1851 van Cardiff en arriveerde via Kaap Hoorn op 24 maart 1852 Valparaiso. Het zeilde vervolgens via Panama en San Francisco over de Pacific naar Shanghai, aankomst 27 februari 1853.121
Familiegegevens en opleiding
Cornelis Jans Doeksen werd geboren te Terschelling op 17 december 1817 als zoon van Jan Cornelis Doeksen en Liesbeth van Marle.
Hij huwde op Terschelling op 11 december 1844 met Grietje Annes de Jong, geboren op Terschelling op 22 juli 1816 als dochter van Anne Cornelis de Jong en Neeltje Klaas Jongeboer. Zij overleed 11 april 1888.
Vermist sedert augustus 1866. Bij zijn overlijden is als woonplaats Amsterdam vermeld.003 en 118
Cornelis Jansen Doeksen, 27 jaar, stuurman, geboren en wonende te Terschelling, zoon van Jan Cornelis Doeksen, zeeman, en Liesbeth Ottes van Marle, wonende te Terschelling,
huwde op 11 december 1844 te Terschelling met
Grietje Annes de Jong, 28, geboren en wonende te Terschelling, dochter van Anne Cornelis de Jong, overleden, en Neeltje Klaas Jongeboer, wonende te Terschelling.
Ontleend aan huwelijksacte 1844-21, RAF.
Cornelis Doeksen werd geboren op 16 september 1817 te Terschelling.
Grietje Annes de Jong werd geboren op 22 juli 1816 te Terschelling.
Ontleend aan extracten bij de Huwelijkse Bijlagen van acte 1844, RAF.
Jan Cornelisz Doeksen huwde op 05 februari 1815 te Terschelling met Liesabeth van Marle.
Ontleend aan computerbestand aangaande huwelijken in Friesland, RAF.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
C.J.Doeksen werd met vlagnummer 764 effectief lid van Zeemanshoop per 09 mei 1848 op voorspraak van R.Tjebbes. Zijn schip was de "Oceaan"002. Ten tijde van de inschrijving waren Doekzen en zijn vrouw 30 resp. 31 jaar. Ingeschreven staat 1 zoon uit 1845002a.
In de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege “Zeemanshoop” van 02/09 mei 1848 werd als effectief lid voorgedragen/benoemd Cornelis Jansz. Doekzen, oud 30 jaar, voerend het fregat “Oceaan”, wonend op Terschelling, op voordracht van kapitein R.Tjebbes. 023.
Hij werd deelnemer in het Weldadig Zeemans Fonds van Zeemanshoop op 30 oktober 1855003.
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
In de notulen van de Bestuursvergadering dd 28 maart 1867 vraagt de vermoedelijke weduwe C.J.Doekzen geb. de Jong om de reglementaire uitkering welke haar in de vergadering van 02 mei 1867 wordt toegekend ingaande 01 november 1866 voor haar en 2 kinderen onder de conditie van teruggave wanneer blijkt dat har man nog in leven is.042
In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 14 mei 1867 staat vermeld dat per 1 november 1866 een uitkering in de 1e klasse is toegekend aan de wed. C.J.Doeksen geb. de Jong voor haar en 1 kind.023.
De schepen van de kapitein
lidmaatschap van het College Zeemanshoop te Amsterdam001
vlagnummer jaren type scheepsnaam naam reder/boekhouder
764 1848 fregat Oceaan L.Bienfait en Zn
1849 fregat Lodewijk Antonie idem
1850-1853 bark Oceaan idem
381 1854-1855 bark Oceaan idem
1856 fregat Louisa Maria idem
1857-1861 fregat Eclipse idem
1862-1863 fregat Oceaan idem
1863-1866 fregat Amsterdam idem
In de lijsten van van Sluis (NSM) wordt als kapitein van de Oceaan in 1848-1849 C.J.Doeksen opgegeven. In het Archief van de Waterschout011 worden als gezagvoerders van de "Oceaan" alleen opgevoerd Hessel Murk Lels en Pieter Zunderdorp
Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam093:
C.J.Doeksen Eclipse 21 september 1861 24 januari 1862
Oceaan 26 november 1862 geen melding
Oceaan 10 januari 1863 22 november 1863
Amsterdam 16 maart 1864 07 april 1865
Amsterdam 18 juni 1865 geen melding
Bouma025 vermeldt C.J.Doeksen als gezagvoerder gedurende:
* 1839 van het fregat “Louisa Maria”, gebouwd in 1839 te Kinderdijk, 753 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam;
* 1849 van het fregat “Oceaan”, gebouwd in 1836 te Kinderdijk, 600 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam;
* 1850 van het 3/msch “Lodewijk Anthony”, gebouwd in 1843 te Kinderdijk, 388 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam;
* 1851 t/m 1856 van hetzelfde schip en varend voor dezelfde reeder. Het schip werd in 1856 verkocht naar Java;
* 1858 t/m 1862 van het 3/msch. “Eclipse”, gebouwd in 1855 te Quebec, 1315 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam. Het schip werd in 1862 verkocht naar Liverpool;
* 1863 t/m 1864 van het 3/mschip “Oceaan”, gebouwd in 1857 te Kinderdijk, 920 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam;
* 1865 t/m 1866 van het ijzeren fregat “Amsterdam”, gebouwd in 1854 te Amsterdam, 799 ton o.m., varend voor L.Bienfait & Zn te Amsterdam. Het schip werd in 1866 benoorden St.Helena vermist.
Overige bijzonderheden
In een serie artikelen omtrent de Kaap Hoornvaart007 wordt ingegaan op de Nederlandse zeilvaart op de Amerikaanse westkust via Kaap Hoorn. In dit verband wordt gemeld:
"Genoemd moet ook worden de schoener-hoeker "Oceaan" van 144 ton, die in 1849 voor het eerst de Nederlandse vlag in San Francisco deed wapperen, met als vermeldenswaardige bijzonderheid dat geen enkel bemanningslid deserteerde (noot: in die tijd frekwent voorkomend vanwege de gold-rush naar Californië). Het zal dan ook wel een gesloten ploeg uit Vlaardingen zijn geweest, samen uitgevaren om samen terug te komen, als gingen zij ter visvaart."
In de Verhandelingen en Berigten betrekkelijk het Zeewezen, de Zeevaartkunde en de daarmede in verband staande Wetenschappen onder redactie van Jacob Swart, Jaargang 1859 (Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam boeknummer T3a XIX) staat het volgende artikel:
C.J.Doekzen Extract uit het Journaal, alsmede een overzigt van gelijktijdige waarnemingen in het gebied der Weste-winden van den Barometer en Aneroíde aan boord van het Nederlandsche Clipperschip Eclipse, Kapt C.J.Doekzen, op zijne reis van Londen naar Port-Philip. p.565-571.
C.J.Doekzen vertrok per 10 januari 1863 vanuit Nieuwediep met de “Oceaan” met 3 officieren naar Nederlands Oost-Indië. Hij arriveerde te Batavia op 25 april 1863 na een reis van 105 dagen065.
In een adres dd 12 december 1855 aan de Tweede Kamer der Staten Generaal drongen 58 gezagvoerders aan op de invoering van een Tuchtwet. Zij meldden dat de uitvoering van hun beroep dagelijks meer en meer werd belemmerd door de onmogelijkheid om aan boord der schepen behoorlijke orde en tucht te bewaren. Een van de ondertekenaars was C.J.Doeksen van de bark “Oceaan”.104.
In Schylge myn lântse Jg 14, nr.4, aug. 1993 zou een artikel staan met als titel Kapitein C.J.Doeksens laatste reis (1817-1866). Niet ingezien
Anno Teenstra meldt in “De Clippers” uitg. Holder & Co te Amsterdam, 1945, 306 pp. op p 110:
In 1866 was er van de clipper “Amsterdam” onder kapitein C.J.Doeksen alleen bekend dat het als vermist moest worden beschouwd. “De clippers Argonaut en Aurora ondergingen eenzelfde lot, ook van deze schepen werd nooit meer iets vernomen nadat ze een haven hadden verlaten. Van de Aurora hebben we gezien hoe dit schip tijdens xden wedstrijd met de Sindoro en de Java op de hoogte van Lorenco Marques vermoedelijk met de Java in botsing is gekomen, waarna beide schepen zonken.”
“Cornelis Jansen Doeksen begon zijn loopbaan op 14-jarige leeftijd als koksmaat op het kofschip “Drie Gebroeders”, kapitein Jan D.Bos. In 1834, hij was toen 16 jaar, voer hij als jongen op deze kof. In 1835 monsterde hij als kok op de “Dorothea Maria” onder kapt. Foppe Jans Brouwer en werd in 1836 lichtmatroos op “De Vier Gebroeders”, kapitein B.C.Jaski van Schiermonnikoog.
Van 1836 tot 1840 zien wij hem op de schepen “Wigerdina”, weer als kok, op het fregat “de Vier Gebroeders” als lichtmatroos, en op “De Vrienden” als matroos weer onder kapt. B.C.Jaski.
Vervolgens voer hij als onderstuurman en stuurman, om in 1848 zijn eerste schip als kapitein te krijgen. Hij heeft als kapitein steeds bij dezelfde rederij gevaren, L.Bienfait en Soon te Amsterdam, iets dat in die tijd wel uniek was.
Tot 1849 voerde hij het bevel over de “Oceaan 1”, een fregatschip,
van 1849-1850 het fregat “Lodeijk Anthonie”,
van 1850-1855 weer het fregatschip “Oceaan 1”,
van 1856-1857 het fregatschip “Louisa Maria”,
van 1858-1862 de “Eclipse”, een clipperfregatschip, dat in 1855 zzgn op speculatie te Quebec was gebouwd en in 1862 naar Liverpool werd verkocht, omdat het niet rendabel bleek te zijn,
van 1862-1863 de “Oceaan II” een drie4mast clipperfregat, gebouwd in 1857,
van 1864-1866 de “Amsterdam”, een ijzeren driemasst clipperfregat van 400 last, dat in 1853/54 was gebouwd op de werf “de Haan” te Amsterdam, en in 1866 vermist werd op reis naar Batavia”
Uit: “Mensen van vroeger en de dingen die zij aan ons hebben nagelaten” Onafhankelijk maandblad voor de beoefening van de genealogie en aanverwante gebieden. 3e jaargang nr. 5/6/7/, mei/juni/juli 1975.
Daarin: De levensloop van een Terschellinger koopvaardijkapitein Cornelis Jansen Doeksen. door T.W.Dekker