Inloggen
AGATHA - ID 108


In dienst
Onder Nederlandse Vlag tussen:1892-05-00 / 1916-07-00 | Reden uitgevlagd: Verkocht naar het buitenland
Verkocht naar buitenland: Noorwegen

Identification Data

Bouwjaar: 1892
Classification Register: Lloyd's Register of Shipping (LR)
Nat. Official Number: 4643 GRON 1892
Categorie: Cargo vessel
Voorstuwing: Sailing Vessel
Type: Schoener
Masten: Two masts
Material Hull: Iron
Dekken: 1
Construction Data

Scheepsbouwer: Niestern & te Velde, Martenshoek, Groningen, Netherlands
Launch Date: 1892-02-13
Delivery Date: 1892-05-10
Technical Data

 
Gross Tonnage: 126.97 Gross tonnage
Net Tonnage: 122.10 Net tonnage
Deadweight: 150.00 tons deadweight (1016 kg)
 
Length 1: 29.77 Meters Length overall (Loa)
Beam: 5.92 Meters Breadth, moulded
Depth: 2.44 Meters Depth, moulded
Configuration Changes

Datum 00-00-1924
Type: Fitted with engine
Omschrijving: 1924: Motor ingebouwd, 1-cil. 2-takt van Höivolds Motor & M.V., Kristiansand, 40 pk. Afmetingen nu 121g, 91n, …d. (Andere bronnen: Wichmann gloeikop 1 cyl 2 tact 40 pk)

Datum 00-00-1930
Type: Shiptype/category changed
Omschrijving: 1930: Hoofdmotor vervangen door een 2-cil. 2-takt e.w. motor van M. Haldorsen & Son, 64 rpk.

Ship History Data

Date/Name Ship 1892-05-00 AGATHA
Manager: Jan Gerrits Mulder, Groningen, Groningen, Netherlands
Eigenaar: Jan Gerrits Mulder, Groningen, Groningen, Netherlands
Shareholder:
Homeport / Flag: Groningen / Netherlands
Callsign: NBSC

Date/Name Ship 1898-11-23 AGATHA
Manager: Roelf Buisman, Groningen, Groningen, Netherlands
Eigenaar: Roelf Buisman, Groningen, Groningen, Netherlands
Shareholder:
Homeport / Flag: Groningen / Netherlands
Callsign: NBSC

Date/Name Ship 1916-07-00 AGATHA
Manager: Skibs A/S Olsen, Kristiansand, Norway
Eigenaar: Skibs A/S Olsen, Kristiansand, Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiansand / Norway
Callsign: KGDJ

Date/Name Ship 1917-01-00 AGATHA
Manager: M. Wennesland, Kristiansand, Norway
Eigenaar: M. Wennesland, Kristiansand, Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiansand / Norway
Callsign: KGDJ
Additional info: Kapitein Tönnesen

Date/Name Ship 1921-00-00 AGATHA
Manager: L. Olsen, Kristiansand, Norway
Eigenaar: Sibs A/S Agatha, Kristiansand, Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiansand / Norway
Callsign: KGDJ
Additional info: Kapitein R. Knudsen

Date/Name Ship 1922-04-00 AGATHA
Manager: L. Larsen, Kristiania (Oslo), Norway
Eigenaar: L. Larsen, Kristiania (Oslo), Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiania (Oslo) / Norway
Callsign: KGDJ

Date/Name Ship 1924-10-00 AGATHA
Manager: A.l. Langfeldt & Co., Kristiansand, Norway
Eigenaar: A/S. Motorseil, Lillesand, Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiansand / Norway
Callsign: KGDJ
Additional info: Kapitein Larsen.

Date/Name Ship 1925-00-00 ASP
Manager: Fridtjof Utne, Kristiansand, Norway
Eigenaar: Fridtjof Utne, Kristiansand, Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiansand / Norway
Callsign: KGDJ

Date/Name Ship 1929-00-00 ASP
Manager: Fridtjof Utne, Singapore, Singapore
Eigenaar: Fridtjof Utne, Kristiansand, Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiansand / Norway
Callsign: KGDJ

Date/Name Ship 1930-00-00 ASP
Manager: Fridtjof Utne, Singapore, Singapore
Eigenaar: P/R Futua, Kristiansand, Norway
Shareholder:
Homeport / Flag: Kristiansand / Norway
Callsign: KGDJ

Ship Events Data

1892-02-15: NRC 17-02-1892: Martenshoek, 15 februari. Zaterdag 11 februari is met goed gevolg van de werf der scheepsbouwmeesters Niestern & Te Velde alhier te water gelaten het ijzeren schoenerschip AGATHA, groot ± 110 register ton, zullende bevaren worden door kapt. J.G. Mulder. (De AGATHA was het eerste ijzeren zeeschip dat door deze werf werd gebouwd.)
1932-08-00: Final Fate:
Op 08.08.1932, tijdens zeer dicht mist in de Straat van Malacca overvaren door onbekend schip en gelijk daarna gezonken. De bemanning werd na 30 uren in de reddingboot gezeten te hebben gered door een plaatselijke visserman.
2012-00-00: Zie ook de beschrijving op blz. 51 in het boek "De Schippers Mulder" van G.J. Mulder.

Gezagvoerders

Familiegegevens en opleiding

Jan Gerrits Mulder werd geboren te Groningen in een schip liggende in de Noorderhaven op 12 april 1844 als zoon van Gerrit Harms Mulder en Grietje Jans Prins. Jan was de broer van Johan Gerrits Mulder en Harmen Gerrits Mulder en de zwager van Jacob Geerts Kramer en Jacob Kramer.(zie aldaar).

Jan trouwde te Delfzijl op 10 maart 187, als zeeman met Maria Jans Korte, geboren te Delfzijl op 26 juli 1848 als dochter van de schipper Jan Korte en Petronella Houwerzijl. Maria Korte overleed te Groningen op 03 maart 1877 vier dagen na de geboorte van een levenloze dochter.

Jan hertrouwde op 06 maart 1879 als schipper met Agatha Kramer, geboren te Groningen op 03 december 1848 als dochter van buitenschipper Roelf Wanders, zich noemende Kramer, en Fennechiena de Vries. Agatha overleed te Groningen op 25 oktober 1927

Jan overleed te Brake op 28 februari 1913 tengevolge van een bloedvergiftiging en werd te Groningen op de Zuider Begraafplaats begraven.

 

In Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen wordt Jan vermeld als zeeman in 1873, als schipper/scheepskapitein in 1879, 1881, 1882, 1883, 1884, als binnenschippers in 1885, als zeeman in 1885, als scheepskapitein in 1887, 1888 en zonder beroep in 1906, 1908, 1911, 1912.

 

Jan Mulder kreeg op zestigjarige leeftijd op 18 mei 1904 nog zijn diploma Eerste Stuurman voor de Groote Zeilvaart. “Hij behoefde hiervoor geen examen af te leggen, maar verkreeg dit diploma omdat hij als stuurman/kapitein op zeilschepen groter dan 100 BRT had gevaren. …”

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.G.Mulder was lid van het Veendammer zeemanscollege “Maatschappij tot Nut der Zeevaart.” met vlagnumme 54 in de periode 1873 t/m 1893.

 

Jan Mulder was effectief lid van het Groninger zeemanscollege “De Groninger Eendracht” met vlagnummer 30 in de 1887

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma025 vermeldt J. G. Mulder als gezagvoerder gedurende:

*    1872 t/m 1875 van de 1-mastkof “Margaretha”, gebouwd in 1871 te Martenshoek, 60 ton o.m., varend voor de wed. G.J.Mulder-Prins te Veendam;

*    1876 t/m 1891 van de 1-mastkof “Maria”, gebouwd in 1875 nij W.G.Bodewes te Martenshoek, 84 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam. Het schip werd in 1891 verkocht naar Duitsland;

*    1893 t/m 1897 van de ijzeren 2-mastchoener “Agatha”, gebouwd in 1892 op de werf van de Fa. Niestern en Te Velde te Martenshoek, 122 ton n.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam;

*    1900 t/m 1906 op de stalen 3-mastschoener “Oceaan” ex Nina, gebouwd in 1899 bij de Gebr. G.& H.Bodewes te Martenshoek, 169 ton n.m. varend als kapitein/eigenaar vanuit Groningen.

 

In een Naamlijst van Leden van het Veendammer zeemanscollege in 1880 aanwezig in het Veenkoloniaal Museum te Veendam staat J.G.Mulder als gezagvoerder van de “Maria” met vlagnummer 54.

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:

12 februari 1859, tjalk “Goede Verwachting”, schipper Gerrit Harms Mulder, kok Jan Gerrits Mulder 14 jaar uit Veendam.

 

Uit Mulder083:

“  'Margritha'        koftjalk, b.j. Martenshoek 1/1871 (pag 471), eig 1871-2/1881 wed. G.J.Mulder-Prins te Vd, schipper 1871-1874 J.G. Mulder te Vd, B.G. Mulder te Vd schipper 1875-1887 en vanaf 2/1881 tot 3/1887 ook eigenaar. Naam wordt vanaf 1887 als 'Margretha' geschreven.”

'Maria'       kofschip b.j. Martenshoek 1875, K/E 5/1875-1891, 1891 verkocht aan J.M. Garms te Blankenese, Dld, 1903 uit de vaart.

 “  'Agatha'            2m schoener b.j. 1892. K/E 5/1892-11/1898 J.G. Mulder te Vd (na 1887 te Gn); 12/1898-7/1916, toen verkocht naar Noorwegen.”

'Oceaan'    3m. schoener, b.j. 1899, Eig 1899-1906 J.G. Mulder te Gn, K 1899-1902 J.G.Mulder, 1902-1915 G. Mulder JGzn te Gn; eig 1906-1915 G. Mulder JGzn; 5/1915 in Bristol Kanaal gezonken na aanvaring

 

Overige bijzonderheden

De navolgende gegevens zijn een verkorte vorm van een uitgebreide beschrijving in “De Schippers Mulder hun schepen en hun stamboom” door G.J.Mulder, uitg.Pirola, mei 2002, 239 pp.

Zie vooral deze uitgebreide beschrijving in hoofdstuk 11 van het boek!!

Jan leerde het zeemansvak aan boord van de tjalk “Goede Verwachting” bij zijn vader. Op 12 februari 1859 monsterde hij in Veendam aan als kok voor een reisje naar Hamburg. In 1870 stond Jan te Veendam nog ingeschreven als schippersknecht. In 1871 werd hij schipper op het schip de “Margritha” van zijn moeder en bleef dat tot 1875 toen zijn broer Berent Gerrits het gezag overnam

Op 14 mei 1875 werd hij in het kadaster teboekgesteld als eigenaar van de eenmast kof “Maria”. Zijn vaargebied waren de Noordzee en Oostzee. Vanwege teruglopende vrachten kwam Jan in behoorlijk fianciële moeilijkheden. Maar on de loop van de tachtiger jaren ging het beter. In 1891 verkocht hij zijn schip naar Duitsland.

In mei 1892 kreeg hij een nieuwe tweemastgaffelschoener “Agatha”. In 1898 verkocht hij het schip aan zijn schoonzoon Roelf Buisman. Daarna kocht hij de driemastgaffelschoener “Oceaan”. In het artikel van Mulder staat een foto van het schip. In 1902 volgde zijn oudste zoon Gerrit hem op als kapitein en werd hij voortaan in Lloyd aangeduid als manager. Op 8 februari 1906 verkocht hij het schip aan zijn zoon.

In 1907 kocht Jan de ijzeren driemastgaffelschoener “Nina”, die hij omdoopte in “Pacific”. Hij voer aanvankelijk als kapitein maar in 1909 volgde zijn tweede zoon Roelf hem op. In 1912 werd schoonzoon Meerten Hindriks te Delfzijl de nieuwe kapitein. Na de dood van Jan werd Meerten de eigenaar

 

Een foto van het schip “Oceaan” is op p.50 afgebeeld in Groninger Scheepvaart en Scheepsbouw vanaf 1600 door F.Post. Uitg. Profiel te Bedum, 1997, 220 pp.

Onderschrift van de foto is: “De driemastgaffelschoener Oceaan van G.Mulder te Groningen was een van de eerste schepen die het Noordelijk Assurantie- en Scheepvaartkantoor Groningen, NASK, verzekerde. De 198 brt metende Oceaan werd gebouwd op de werf van de Gebr. G.en H.Bodewes te Martenshoek. Het schip kwam in 1899 in de vaart.”

 

 

Datum vanaf: 1892
Kapitein: Mulder, Jan Gerritz
Overige informatie: 0

Familiegegevens en opleiding

Roelf Buisman werd geboren te Groningen op 02 augustus 1869 als zoon van Jan Jans Buisman en Jantien Pieters Wanders.

Hij trouwde op 01 december 1898 met Grietje Mulder, geboren te Bremen op 22 september 1875 als dochter van Jan Gerits Mulder en Maria Jans Kort. Grietje overleed te Groningen op 26 februari 1953.

Roelf overleed te Groningen op 03 november 1956.

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

R,J. Buisman was effectief lid van het Groninger zeemanscollege “De Groninger Eendragt” met vlaggnummer 10 in de periode 1896 t/m 1897 en met vlagnummer 30 in de periode 1900 t/m 1920 (en wellicht later)

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

De schepen van de kapitein

Bouma025 vermeldt R.Buisman als gezagvoerder gedurende

  • 1895 van de tjalk "Martenshoek I", gebouwd in 1892 bij B. Niestern te Martenshoek.
  • 1898 van de ijzeren 2/m sch. “Agatha”, gebouwd in 1892 te Martenshoek, 122 ton n.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Groningen.

 

Mulder082 vermeldt Roelf Buisman als gezagvoerder van de schoener “Agatha” van 1898 - 1916.

In ledenlijsten van de Groninger Eendragt in de Amsterdamsche Almanak voor Koophandel en Zeevaart wordt als schip genoemd de “Agatha”

Overige bijzonderheden

De navolgende gegevens zijn een verkorte vorm van een uitgebreide beschrijving in “De Schippers Mulder hun schepen en hun stamboom” door G.J.Mulder, uitg.Pirola, mei 2002, 239 pp.

Roelfs eerste commando op een schip was op de houten tjalk “Noordzee” van B.Niestern uit Martenshoek., (Opm.: Dit was niet de tjalk Noordzee, maar de tjalk "Martenshoek I", geb. in 1892 bij Niestern in Martenshoek) 

In december 1895 was hij met dit schip met een lading kolen onderweg van Schotland naar Denemarken. Op 07 december 1895 strandde het in de buurt van Bovenbergen in Jutland. het schip ging verloren, de bemanning bereikte de wal.

Op 23 november 1898 kocht hij van zijn schoonvader Jan Gerrits Mulder de schoener “Agatha”. Zijn vaargebied was vnl Groot Brittanië, Noorwegen en de Oostzee en incidenteel Noord-Afrika. Hij verkocht het schip in 1916.

In Mulder083 staat een afbeelding van dit schip, in particulier bezit.

 Nieuwsblad v.h. Noorden 10-12-1895

ZEETIJDINGEN. Londen, 7 dec. De Ned. tjalk MARTENSHOEK, schipper Buisman, met kolen van Alloa naar Struer, is bij Lemvig gestrand. Schip en lading zijn totaal verloren. 

 

Scheepvaart 11-12-1895

7 dec. De Ned. tjalk MARTENSHOEK I, schipper Buisman, met kolen van Alloa naar Struer, is hedenmorgen ongeveer een mijl benoorden hier bij Lilleöre gestrand. Het schip liep zo hoog op dat de uit twee man bestaande bemanning droogvoets van boord kon gaan. De derde man, de kok, was reeds 2 december overboord geslagen en verdronken. De tjalk is totaal wrak. 

Datum vanaf: 1898
Kapitein: Buisman, Roelf
Overige informatie: 0

Afbeeldingen


Omschrijving:
Collectie: Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders
Vervaardiger: Unknown

Omschrijving: Op de voorgrond de AGATHA, te Newport Mon. binnenlopend in augustus 1909. De brik naast de AGATHA is onbekend. De AGATHA zou spoedig na 22 augustus 1909 van Newport Mon. vertrekken naar Plymouth.
Collectie: Martens, R.G. (Rob)
Vervaardiger: Martell, H., Newport, Mon.
Algemene informatie

AH 010310
Bremen, 28 februari. De Nederlandse schoener AGATHE, kapt. Buisman, van Emden naar Londen, is met lekkage, schade over dek en verlies van een boot te Bremerhaven binnengelopen. De lading zal moeten worden gelost. (opm.: bedoeld wordt de schoener AGATHA, gebouwd in 1892, kapt. Roelf Buisman)

Passage uit boek DE SCHIPPERS MULDER:

Roelf Buisman verkocht de ‘Agatha’ in juli 1916. Maar de uitschrijving uit het kadaster vond pas op 18 februari 1919 plaats. De reden van de min of meer gedwongen verkoop is trouwens vrij uniek. Roelf voer in die tijd van de Grote Oorlog veel met zijn schip op Engeland, waarbij sommige soorten lading door de Duitsers als contrabande werden beschouwd. Daardoor werd de neutraliteit van de Nederlandse vlag geschonden waardoor de Duitsers het recht hadden deze schepen aan te vallen. Op zekere dag werd de ‘Agatha’ door een Duitse oorlogsbodem gepraaid en kreeg zij opdracht bij te draaien. De Duitse commandant herkende de schoener en liet zich aan boord zetten. Daar aangekomen bleek hij de kapitein, Roelf Buisman, ook te kennen; hij was zelf namelijk een zoon van een Hamburgse reder die een zakenrelatie van Roelf was. De Duitser waarschuwde Roelf dat diens schoener op zijn lijst stond van te vernietigen schepen, maar hij liet hem gaan. Wel raadde hij Roelf aan het schip snel te verkopen. De koper van de ‘Agatha’ werd Skibs A/S Olsen in Kristiansand, Noorwegen. Het was vooral de Noorse vloot die ten gevolge van de oorlog zware verliezen leed. Het was dan ook niet verwonderlijk dat verkoop naar dit land plaats vond, zoals Denemarken en Zweden ook zeer in de aankoop van schepen waren geïnteresseerd. Omdat deze landen door Duitsland nauwelijks meer als neutraal werden beschouwd oefende de Duitse regering sinds de zomer van 1916 echter grote druk uit op Nederland om de export naar Denemarken en Scandinavië niet meer toe te staan. Mocht Nederland aan dit Duitse ‘verlangen’ niet tegemoetkomen dan dreigde Duitsland de export van materialen naar Nederland stop te zetten.De Noren handhaafden de scheepsnaam ‘Agatha’.  Maar omdat deze naam bij de Duitsers gesignaleerd stond is het niet waarschijnlijk dat de schoener de vaart op Groot-Brittannië heeft voortgezet. In januari 1917 werd het schip door Olsen verkocht aan plaatsgenoot M. Wennesland. Onder kapitein Tönnesen behield het schip nog steeds de naam ‘Agatha’. In 1921 kwam het schip in handen van Skibs A/S Agatha in Xiansand, manager J. Olsen; de kapitein werd toen R. Knudsen. Reeds in april 1922 kreeg de ‘Agatha’ weer een nieuwe baas: kapitein-eigenaar L. Larsen, met thuishaven Christiani­a.
In oktober 1924 kwam er nog eens een nieuwe eigenaar in de registers, A/S Motorseil, en toen werd de thuishaven Xiansand. Het schip werd nu ook uitgerust met een motor, een 1 cil. 40 pk Höivolds, en kreeg voor het eerst een andere naam: ‘Asp’. Kapitein Larsen bleef gezagvoerder en was mogelijk de eigenaar van de A/S Motorseil. Het management kwam in handen van A.I. Langfeldt & Co. Vanaf 1928 was Fridtjof Utne in Singapore de manager van het schip. In 1930 werd er in de schoener een nieuwe motor geplaatst, een 2 cil. 64 pk Höivolds. Op 8 augustus 1932 zonk de ‘Asp’ na een aanvaring in de Straat van Malakka. De voormalige ‘Agatha’ had er toen ruim veertig jaren vaartijd opzitten.

Bronnen

Jaar: 2002
Bron: Book
Omschrijving: De Schippers Mulder - Hun schepen en hun stamboom - door G.J. Mulder.
technische realisatie Uitgeverij Pirola - ISBN: 90 6455 389 0

Jaar: 0000
Bron: GRONINGER ARCHIEVEN
Omschrijving: Notaris J. Piccardt te Hoogezand, toegang 105, inv. nr. 205, aktenummer 209, 18 nov. 1898
Documentatie Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders (SKHV), w.o. collectie Hoedemaker/Smit/Suyk