Familiegegevens en opleiding

Johannes Christoffel Strootman werd geboren ca. 1829 te Amsterdam als zoon van Joannes Christoffel Strootman en Catrina Bolten.

Johannes trouwde op 13 maart 1862 te Amsterdam als scheepsgezagvoerder met Jannetje Reckleben geboren te Amsterdam ca. 1837 als dochter van Jan Georg Reckleben, geëmployeerde bij de Marine en Wilhelmina Menkman

 

Kapitein Strootman overleed op een terugreis van Java kort na aankomst in Falmouth begin 1883. Het schip werd toen door zijn 1^ste stuurman Jan Pieters Hoedemaker (zie aldaar) naar Amsterdam gezeild⁰⁵².

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.C.Strootman werd met vlagnummer 789 per 18 februari 1862 ingeschreven als effectief lid van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop op voorspraak van kapitein G.M.Titsingh. Als zijn schip is vermeld de “Passaroean”. Toegevoegd is “bedankt” ⁰⁰². Ten tijde van de inschrijving was Strootman 33 jaar^002a.

In de notulen van de Algemene Vergadering van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 18/26 februari 1862 werd als effectief lid voorgedragen/benoemd Johannes Christoffel Strootman, oud 33 jaar, voerend de bark “Passaroean”, voor rekening van A.Kuyper van Harpen & E.Sanders, op voordracht van kapitein E.Sanders.⁰²³.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                 jaren          type                 scheepsnaam               naam reder/boekhouder

       789                         1862          bark                Passaroean                  A.Kuyper van Harpen & E.Sanders

                                     1863-1868    bark                Petronella                     idem

                                     1869-1877    fregat              Flevo                             A.Hendrichs & C^o

                                     1878-1881    fregat              Smeroe                         idem

 

Kapitein J.C.Strootman was van 1879 t/m 1883 gezagvoerder van de composiet-bark “Smeroe”, in 1878 te Amsterdam gebouwd op de werf “De Nachtegaal” van W.& A.H.Meursing te Amsterdam en metende 1000 ton n.m. varende voor rederij A.Hendrichs & c^o te Amsterdam ⁰²⁵.

De “Smeroe” viel om “toen zij na de tewaterlating ( 1 October 1878) in droogdok ging (4 December) voor het laatste werk aan het onderwaterschip”. De oorzaak is onbekend, maar vermoedelijk droeg het te weinig ballast. “Al op haar eerste reis, 7 April 1879 van Amsterdam naar Soerabaya, liep ze in de Indische Oceaan in stormweer averij op; waterstagen, kluiverboom en de ijzeren boegspriet gebroken; maar het tuig bleef overeind! Ook varende werd zij blijkbaar door Kapt. Strootman als overtuigd ervaren; reeds in 1881 zijn de ijzeren masten … met 3 voet ingekort en zal dus aan bovenmarszeilen en bramzeilen het een en ander verkleind zijn”.

“Begin 1881 maakte de “Smeroe” een korte reis van Calcutta naar Mauritius met een lading rijst, waarvoor zij 1 ¹⁰/₁₆ roepiah per zak kreeg. Teruggekeerd, vermoedelijk in ballast, vertrok zij eind Mei 1881 opnieuw van Calcutta met een lading rijst en koelie-stores (vracht 65 shilling per ton) voor Trinidad”⁰⁵²

 

Vermelding van vertrek en aankomst in Amsterdam⁰⁹³

Naam kapitein                                    Naam schip                                      vertrek                      terugkomst

J.C.Strootman                                     Doctrina et Amicitia                       21 april 1861             05 februari 1862

                                                               Petronella                                        12 oktober 1867       geen melding

                                                              

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.C.Strootman als gezagvoerder gedurende:

• * 1860 t/m 1862 van het 3/mschip “Doctrina et Amicitia”, gebouwd in 1839 te Amsterdam, 696 ton o.m., varend voor A.L.van Harpen & Zⁿ te Amsterdam. Het schip werd in 1862 verkocht naar Noorwegen en herdoopt als “Amicitia”;
• * 1863 van de bark Passarouang” ex Sara Alida Maria, gebouwd in 1840 te Dordrecht, 740 ton o.m., varend voor A.Kuijper, van Harpen & E.Sanders te Amsterdam. Het schip werd in 1863 verkocht naar Noorwegen en herdoopt in “Hercules”;
• * 1864 t/m 1869 van de bark “Petronella” ex Trijntje Fenna, gebouwd in 1854 te Capelle aan de IJssel, 585 ton o.m., varend voor A.Kuyper van Harpen & E.Sanders te Amsterdam;
• * 1870 t/m 1878 van het 3/mschip “Flevo” ex Henry Hantley, gebouwd in 1861 te Medford, 1350 ton o.m., varend voor A.Hendrichs & C^o te Amsterdam. Het schip werd in 1878 verkocht naar Bremen;
• * 1879 t/m 1883 van de comp.bark “Smeroe”, gebouwd in 1878 te Amsterdam, 1000 ton n.m., varend voor A.Hendrichs & C^o te Amsterdam. De kapitein overleed in 1883.

 

Overige bijzonderheden

Geen

 

 

Familiegegevens en opleiding

Klaas Schenk werd geboren op 19 april 1841 te Oude Pekela als zoon van schipper en collegelid Willem Fredrik Schenk en Rachelina Boeles de Weerd. Klaas was de broer van de kapiteins Boele (1827), vlagnummer van “Voorzorg”met 87 en Willem (1829) met vlagnummer 183 van hetzelfde college.

Klaas trouwde te Nieuwe Pekela op 18 april 1867 als schipper met Annechien Huisman, geboren op 21 juli 1846 te Nieuwe Pekela als dochter van de rustend schipper Pieter Rentes Huisman en Hinderika Jans Dik. Annechien overleed op 10 januari 1893 in de Wijttenbachstraat 51 te Amsterdam.

Klaas Schenk overleed te Amsterdam op 22 december 1910, weduwnaar.

 

De Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen vermelden Klaas Schenk als schipper/koopvaardijkapitein in 1867, 1868, 1872, 1873, 1876, 1884.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

K.W.Schenk was effectief lid van het zeemanscollege “De Trouw” uit Oude Pekela met vlagnummer 24 uit de periode 1873 t/m 1899.

 

K.W.Schenk was effectief lid van het zeemanscollege “Voorzorg” te Nieuwe Pekela met vlagnummer 24 in de periode 1869 t/m 1906.

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

K.W.Schenk was van 1883-1893 kapitein van de composiet clipperbark “Smeroe”, gebouwd in 1876/78 door W.& H.Meursing, op de werf “De Nachtegaal”, te Amsterdam, 1000 ton, varende voor rederij A.Hendrichs & C^o te Amsterdam. Het schip werd op 24 juli 1893 verkocht aan Leif Gundersen, Porsgrunn, Noorwegen⁰⁵²

K.W.Schenk was van 1895-1901 kapitein van het stalen fregat “Hugo Molenaar”, in 1893/94 gebouwd door J.Smit Cⁿ te Alblasserdam, varend voor rederij Zeilvaart Maatschappij “Neptunus”, G. van der Gevel te Rotterdam⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt K.W.Schenk als gezagvoerder gedurende:

• * 1868 t/m 1869 van de schoenerbrik “Elisabeth & Johanna”, gebouwd in 1854 te Amsterdam; 216 ton o.m., varend voor H.Hattink te Amsterdam. Het schip was in 1870 herdoopt in “Triest”;

*     1870 t/m 1873 van de brik “Triëst” ex Elisabeth & Johanna”, gebouwd in 1854 te Amsterdam, 216 ton o.m., varend voor H.T.Kranenborg te Pekela. Het schip werd in 1873 verkocht naar Zweden;

• * 1884 t/m 1893 van de composietbark “Smeroe”, gebouwd in 1878 te Amsterdam, 1000 ton n.m., varend voor A.Hendrichs & C^o te Amsterdam. Het schip werd in 1893 verkocht naar Porsgrunn;

*     1896 t/m 1905 van het 3-mastschip “Hugo Molenaar”, gebouwd in 1895 te Alblasserdam, 1735 ton n.m., varend voor de Zeilvaart Maatschappij “Neptunus”te Rotterdam (1891) Dir. G. v/d Gevel. Daarna herdoopt in “Emanuel”.

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaart museum vermeldt:

08 maart 1859, schip “Ida en Cornelia”, kapitein Willem Schenk, matroos Klaas Schenk uit Oude Pekela.

16 maart 1864, kof “Ida en Cornelia”, kapitein Willem W.Schenk, stuurman Klaas W.Schenk, 22 jaar uit Oude Pekela.

07 februari 1874, schoener “Triëst”, kapitein Klaas Willems Schenk uit Oude Pekela.

06 februari 1883, schoener “Triëst”, kapitein Klaas Willems Schenk uit Oude Pekela.

 

Divere mededelingen

Teunis Pronker monsterde op 12 mei 1883 als matroos op de bark “Smeroe” onder kapitein K.W.Schenk varend voor A.Hendrichs & C^o te Amsterdam. Het schip was in 1878 te Amsterdam gebouwd op de werf van “de Nachtegaal” van A.H.Meursing, werd aangeduid als clipper-bark. en mat 1000 ton n.m. Op 22 mei 1883 vertrok het schip uit Amsterdam met een lading stukgoed voor Semarang. Van 26 tot 28 augustus van dat jaar vond de uitbarsting van de Krakatau plaats, ruim 96 dagen na het vertrek van de “Smeroe” uit Amsterdam. Het is niet zeker of zij iets van de verwoesting hebben gezien. In zijn geschreven herinneringen maakt Teunis Pronker van deze gebeurtenis geen melding.

Na bezoeken aan Batavia en Semarang vertrok het schip vanuit de laatste haven op 30 november 1883 en kwam na een niet al te snelle thuisreis op 01 april 1884 te Amsterdam aan. Pronker had veel waardering voor kapitein Schenk, die het schip tot de verkoop in 1893 zou voeren

Op een tentoonstelling van het Noordelijk Scheepvaartmuseum⁰⁷⁰ hing een schilderij door de schilder Adam, portretschilder te Le Havre, uit 1895 van het fregat “Hugo Molenaar” “op zijn maidentrip naar Soerabaya”. Het schip is gebouwd in 1894 bij J.Smit C^z te Alblasserdam en mat 1801 ton. Van 1895 - 1901 was de schipper Klaas Willems Schenk uit Oude Pekela, toen wonende te Amsterdam en varende voor de Zeilvaart Maatschappij Neptunus te Rotterdam.

In de permanente tentoonstelling van het Kapiteinshuis in Nieuwe Pekela hangt het portret van het fregat “Hugo Molenaar” uit 1895, gevoerd door kapitein K.W.Schenk.

K.W.Schenk was met vlagnummer 24 in de periode 1873 t/m 1892 effectief lid van het zeemanscollege “De Trouw” te Oude Pekela.¹¹².

 

Melding van het overlijden op 08 februari 1881 van de tweede stuurman Albert Heijerman van de driemastschoener “Triëst”, kapitein Klaas Willems Schenk van Oude Pekela zeilende in de Zuid-Atlantische Oceaan op 3^oWL/18^o ZB. ¹¹⁵.

Melding van het overlijden op 09 april 1881 van de stuurman Roelf Tunteler van de driemastschoener “Triëst” onder kapitein Klaas Willems Schenk varend in de Noord-Atlantiscche Oceaan op 48^o30’NB/12^o30’WL.¹¹⁵.

 

Het fregat “Hugo Molenaar” onder kapitein K.W.Schenk was te Geelong op 06 maart 1905 en werd gesignaleerd op 14 juli op 9^oZ/35^oW. Position suggests via C.Horn”. Aankomst op 03 augustus te Falmouth.¹²¹

 

In de permanente tentoonstelling van het Kapiteinshuis in Nieuwe Pekela hangt het portret van het fregat “Hugo Molenaar” uit 1895 op zijn maidentrip naar Soerabaya, gevoerd door kapitein K.W.Schenk, geschilderd door de schilder Adam, portretschilder te Le Havre.

 

Uit: “Reizen rond Kaap Hoorn onder Nederlandse vlag. Overzicht vanaf de ontdekking in 1616 tot het einde van de Nederlandse grote zeilvaart in 1911”. door H.Hazelhoff Roelfzema. Uitgave Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarder, 2010, 88 pp plus Bijlage met een Chronologisch Register van Reizen van 1616 tot 1911

Het fregat “Hugo Molenaar” onder kapitein K.W.Schenk was te Geelong op 06 maart 1905 en werd gesignaleerd op 14 juli op 9^oZ/35^oW. Position suggests via C.Horn”. Aankomst op 03 augustus te Falmouth.

 

Krantenartikelen

NRC 26 juli 1867¹¹⁴

Ancona, 19 juli. De 14^e dezer is alhier om orders van Amsterdam aangekomen het Nederlandse brikschip ELIZABETH JOHANNA, kapt. Schenk, en heeft de 15^e de reis voortgezet naar Sinagaglia om te lossen.

 

NRC 10 september 1869¹¹⁴

Publieke verkoping te Neuzen op woensdag 8 september: het Nederlandse barkschip JEANNETTE EN CORNELIA (opm: JEANETTE CORNELIA), groot 456 tonnen of 256 lasten: opgehouden voor NLG 8550.

 

NRC 25 augustus 1869¹¹⁴

Advertentie. C. Ament, G.J. Boelen en P. Reineke, makelaars, zullen op maandag de 13^e september 1869, des avonds ten 6 ure, te Amsterdam, in de Nieuwe Stads-Herberg, aan het IJ, ten overstaan van een daartoe bevoegd beambte verkopen een extra ordinair welbezeild, gekoperd en kopervast brikschip, varende onder Nederlandse vlag, genaamd: ELISABETH JOHANNA, gevoerd door kapitein K.W. Schenk, volgens meetbrief lang 27,50 ellen; wijd 4,97 ellen; hol 3,56 ellen, en alzo gemeten op 216 tonnen of 106 lasten; liggende in het Oosterdok aan de Dijk. Breder volgens inventaris, en bericht bij bovengemelde makelaars of bij de cargadoors De Vries en Comp.

 

Provinciale Groninger Courant 16 oktober 1874¹¹⁴

Rio Grande, 1 september. De volgende Nederlandse schepen werden hier bevracht: ALIDA CATHARINA, kapt. Nagel, reeds vertrokken, met beenderenas tot Sh.25/- naar het Kanaal, ZUURDIJK, kapt. Kwint, met huiden etc. tot GBP 295 in eens af naar Vigo, TRIËST, kapt. Schenk, naar de Westkust en terug met meel tot Sh.57/6, en ELISABETH, kapt. Meedendorp, met gezouten huiden naar Falmouth voor order tot Sh.37/6.

 

NRC 12 oktober 1880¹¹⁴

Saigon, 4 september. Het Nederlandse schip TRIËST, kapt. Schenk, van Bordeaux alhier aangekomen, moet naar Soerabaya of Passaroeang verzeilen.

 

NRC 17 september1882¹¹⁴

Amsterdam, 16 september. Volgens brief de dato Gorontalo 29 juni van kapt. Schenk, voerende het Nederlandse schip TRIËST, dacht hij 1 juni van daar naar Macassar te vertrekken.

 

NRC 29 september 1882¹¹⁴

Batavia, 19 augustus. De Nederlandse brik TRIËST, kapt. K.W. Schenk, 13 augustus van Macassar te Soerabaija aangekomen, heeft aan de grond gezeten en moet onderzocht worden.

 

NRC 02 april 1884¹¹⁴

Rotterdam, 1 april. Het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk, van Java naar Amsterdam, is gistermiddag Dover gepasseerd.

 

NRC 01 september 1884¹¹⁴

Amsterdam, 30 augustus. Het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk, is volgens een bij de rederij ontvangen telegram heden van Amsterdam te Soerabaja aangekomen.

 

NRC 08 november 1885¹¹⁴

Amsterdam, 7 november. Volgens een bij de rederij ontvangen telegram is het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk van Soerabaja naar Atjeh vertrokken.

 

NRC 25 juni 1886¹¹⁴

Amsterdam, 24 juni. Volgens een brief van kapt. Schenk, voerende het Nederlandse schip SMEROE, 4 dezer van Bassein (Burma) te St. Helena aangekomen had hij 18 april op 27º Z.B 67º O.L. een hevige orkaan doorstaan, waarin het schip zwaar werkte en op zijde viel, zodat het water op de luiken stond, zeilen scheurden en verloren gingen, stengen braken en het tuig veel te lijden had. Alles wat los aan dek was sloeg overboord, en de lading ging over, zodat het schip slagzij bekwam. Nadat de orkaan, die van 14.00 uur tot 18.00 uur aanhield, bedaard was, richtte zich het schip en bevond men 9” water bij de pomp, die, in werking gebracht, water met rijst vermengd opgaf. De geleden schade werd zo goed mogelijk uit eigen middelen hersteld

 

NRC 22 juni 1887¹¹⁴

Amsterdam, 21 juni. Volgens bij de rederij ontvangen telegram is het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk, heden van Amsterdam te Soerabaja aangekomen.

 

NRC 11 december 1887¹¹⁴

Rotterdam, 10 december. Volgens telegram uit Londen arriveerde het Nederlandse barkschip SMEROE, kapt. Schenk, van Probolingo naar het Kanaal vóór 28 november te St. Helena.

 

NRC 15 januari 1888¹¹⁴

Rotterdam, 14 januari. De lading suiker van het schip SMEROE, kapt. Schenk, van Java te Falmouth, en die van het schip THORBECKE, kapt. Kuiper, van Java te Queenstown, zijn beide verkocht naar Havre.

 

NRC 22 januari 1888¹¹⁴

Rotterdam, 21 januari. Heden vertrokken van Falmouth het Nederlandse barkschip AMICITIA, kapt Walberg, van Java naar Leith, het Nederlandse fregat BATAVIER, kapt. Wiebenga, van Java naar Londen, het Nederlandse barkschip SMEROE, kapt. Schenk, van Java naar Havre en het Nederlandse barkschip THORBECKE VII, kapt. Höper, van Java naar Liverpool, terwijl het Nederlandse schip THORBECKE VI, kapt. Van der Meij, van Kraksaan (opm: positie 07º46’ ZB 113º24’ OL), alhier binnen, order bekomen heeft naar Bristol.

 

NRC 25 januari 1888¹¹⁴

Amsterdam, 22 januari. Volgens bij de rederij ontvangen bericht is het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk, heden van Java, laatst van Falmouth, te Havre aangekomen.

 

NRC 27 februari 1888¹¹⁴

Amsterdam, 25 februari. Volgens bij de rederij ontvangen bericht is het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk, heden van Cardiff te Havre aangekomen.

 

NRC 07 maart 1888¹¹⁴

Amsterdam, 6 maart. Volgens bij de reder ontvangen bericht is het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk, heden van Cardiff naar Amboina vertrokken.

 

NRC 11 september 1888¹¹⁴

Amsterdam, 10 september. Volgens van de rederij ontvangen bericht is het Nederlandse schip SMEROE, kapt. Schenk, 8 september van Timor te Probolingo aangekomen

 

Algemeen Handelsblad 16 februari 1894¹¹⁴

Alblasserdam, 15 februari. Heden is van de werf van de heer Jan Smit Czn alhier te water gelaten het stalen fregatschip HUGO MOLENAAR, gebouwd voor rekening der Zeilvaart Maatschappij Neptunus te Rotterdam. Het schip heeft een lengte van 240, een breedte van 38 en een diepte van 25 Engelse voet. De grootte bedraagt circa 1740 ton register en het draagvermogen ongeveer 2800 ton dood gewicht. Het schip zal worden gevoerd door kapt. K.W. Schenk en is bestemd om 31 maart van Rotterdam naar Samarang en Soerabaija te vertrekken.

 

NRC 13 april 1894¹¹⁴

Rotterdam, 12 april. Volgens bericht van 10 dezer van kapt. K.W. Schenk, gezagvoerder van het schip (opm: fregat) HUGO MOLENAAR, van Rotterdam naar Java, uit Dungeness, waar de loods werd geland, had hij in de Noordzee fraai weder met omlopende koelte en heiïg weder. Het schip voldeed in alle opzichten uitstekend. (opm: eerste reis)

 

NRC 15 september 1895¹¹⁴

Rotterdam, 14 september. Het Nederlandse schip (opm: fregat) HUGO MOLENAAR, kapt. K.W. Schenk, van Cadiz te Montevideo aangekomen, is van zijn ankers gedreven, doch heeft assistentie.

 

NRC 22 maart 1896¹¹⁴

Rotterdam, 21 maart. Volgens bij de directie der Maatschappij Neptunus ontvangen bericht, arriveerde het fregatschip HUGO MOLENAAR, kapitein Schenk, de 21^e dezer des avonds van Hamburg te Shields, gesleept door de sleepboot NOORDZEE.

 

Provinciale Groninger Courant 07 juli 1896¹¹⁴

Rotterdam, 3 juli. Het Nederlandse schip HUGO MOLENAAR, kapitein Schenk, van Shields naar Soerabaja, is met verhitte lading (opm: broei in de kolen) te Kaapstad binnengelopen.

 

Provinciale Groninger Courant 20 februari 1899¹¹⁴

Rotterdam, 18 februari. Volgens bij de directie der Maatschappij NEPTUNUS ontvangen bericht vertrok het Nederlandse fregatschip HUGO MOLENAAR, kapitein Schenk, de 18^e dezer van Sydney naar Melbourne, om daar naar het Kanaal te laden.

 

NRC 02 april 1899¹¹⁴

Rotterdam 1 april. Volgens van de directie der Maatschappij Neptunus ontvangen bericht vertrok het Nederlandse fregatschip HUGO MOLENAAR, kapt. Schenk, 1 april van Geelong naar het Kanaal voor orders.