Familiegegevens en opleiding
Bernard Hendrik Geertsema werd geboren op 11 april 1844 te Farmsum/Delfzijl als zoon van Harke Andries Geertsema en Alida Johanna Hinderika Meijer.
Hij trouwde te Delfzijl op 23 november 1871 als scheepskapitein met Diewerke Sebens, geboren te Uitwierde op 27 december 1846 als dochter van de landbouwer Eppe Tammes Sebens en Trientje Derks Leeuw. Zij overleed op 10 juli 1940 te Termunten, 93 jaar
Bernard Hendrik overleed op 24 december 1915 te Delfzijl, 71 jaar.allegroningers
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
B.H.Geertsema was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 48 in de periode 1874 t/m 1906.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt B.H.Geertsema als gezagvoerder gedurende:
* 1872 t/m 1875 van de kof “Alida” ex Titia, gebouwd in 1848 te Hoogezand, 110 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar te Farmsum;
* 1877 t/m 1881 van de brik “Nimrod”, gebouwd in 1863, bouwplaats niet vermeld, 267 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;
* 1882 t/m 1885 van de 3-mastschoener “Dorothea”, gebouwd in 1862 te Sunderland, 336 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl.
* 1886 t/m 1888 van de 3-mastschoener “Alida” ex Dorothea, gebouwd in 1862 te Sunderland, 336 ton o.m., vermoedelijk varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl. Het schip werd in 1888 verkocht naar Denemarken;
* 1889 t/m 1895 van de 3-mastschoener “Alida” ex Woldemir; gebouwd in 1871 te Gutmansbach, 323 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl. In 1899 gestrand bij Frederikshavn;
* 1894 t/m 1898 op de bark “Fortuna”, gebouwd in 1863 te Elbing, 428 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;
* 1900 t/m 1903 van de 3-mastschoener “Adelaar”, ex Allegro, gebouwd in 1859 te Stettin, 301 ton o.m., varend voor A.van Dijk te Delfzijl. Het schip is in 1903 gestrand bij Warnemünde en wrak geraakt.
Navolgende monsterrollen zijn in het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1858-64, 22 mei 1858, kof “Geziena Ida”, kapitein Geert Mensinga Taaij, geen leeftijd vermeld uit Farmsum. Voorts 2 koks waaronder Bernard Geertsema, 14 jaar uit Farmsum en 2 matrozen;
Monsterrol 1862-11, 24 februari 1862, kof “Union”, kapitein Jan B.Boer, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman K.B.Boer, 25 jaar uit Delfzijl, kok en de matroos B.H.Geertsema, 17 jaar uit Farmsum;
Monsterrol 1863-12, 26 februari 1863, kof “Trekvogel”, kapitein Hindrik Freese, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Klaas B.Boer, 26 jaar uit Delfzijl, kok, matroos B.H.Geertsema, 18 jaar uit Delfzijl en een lichtmatroos;
Monsterrol 1864-14, 02 maart 1864, schoenerkof “Trekvogel”, kapitein Hendrik Freese, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Bernard H.Geertsema, 19 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1865-6, 04 maart 1865, kof “Trekvogel”, kapitein Hindrik Freese, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Bernard Geertsema, 21 jaar uit Farmsum, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1865-76, 29 juli 1865, kof “Cornelia”, kapitein Tjaart Jentsema, 36 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernardus Geertsema, 22 jaar uit Farmsum en een matroos;
Monsterrol 1865-108, 28 december 1865, galjoot “Afien Smit”, kapitein Nanne H.Boswijk, 36 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts stuurman Arent Postema, 38 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen waaronder Bernard Geertsema, 22 jaar uit Farmsum en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1867-4, 12 februari 1867, kof “Weea”, kapitein Sjouke Wortel, 43 jaar uit Delfijl. Voorts stuurman Bernard Geertsema, 23 jaar uit Farmsum, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1867-47, 31 mei 1867, schoener `Felicitas`, kapitein Gerhardus van der Werff, 55 jaar uit Farmsum. Voorts kok en de matroos Bernard H.Geertsema, 23 jaar uit Farmsum;
Monsterrol 1870-90, 14 oktober 1870, brik “Pelikaan”, kapitein Willem A. de Jonge, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernard Hendrik Geertsema, 26 jaar uit Farmsum, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1871-19, 06 maart 1871, brik “Pelikaan”, kapitein Willem A. de Jonge, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernardus Geertsema, 26 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1871-34, 12 april 1871, schoener “Pelikaan”, kapitein Willem A. de Jonge, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernardus Geertsema, 26 jaar uit Farmsum, kok en 4 matrozen
Monsterrol 1872-13, 29 februari 1872, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 27 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hindrik Wijngaard, 30 jaar uit Termunten, kok en lichtmatroos;
Monsterrol 1873-6, 24 februari 1873, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hindrik Wijngaard, 31 jaar uit Termunten, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1874-14, 28 februari 1874, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Luitje Asterling, 37 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1874-97, 20 juli 1874, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;
Monsterrol 1874-137, 17 september 1874, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts kok en een matroos;
Monsterrol 1875-11, dd 08 maart 1875, kof “Alida”, kapt. Bernard Hendrik Geertsema, 31 jaar uit Delfzijl, stuurman Albert van Dijk, 23 jaar uit Delfzijl, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-7, 22 februari 1876, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert van Dijk, 24 jaar uit Bierum, kok en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-96, 08 juni 1876, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertseema, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-170, 04 september 1876, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1877-20, 07 maart 1877, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Fokke Westerveld, 44 jaar uit Appingedam, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1878-12, 26 februari 1878, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Geertsema, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 54 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1879-21, 26 maart 1879, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 54 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1879-114, 19 augustus 1879, brik Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 35 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;
Monsterrol 1880-45, 07 april 1880, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 56 jaar uit Farmsum, kok en 4 matrozen;
Monsterrol 1881-41, 07 april 1881, bark “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 37 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Hiddo Tonnis Bos, 40 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Klaas Jans Vos, 46 jaar uit Delfzijl en 2 koks;
Monsterrol 1881-86, 11 augustus 1881, bark “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1882-3, 27 januari 1882, bark “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 58 jaar uit Farmsum, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1883-27, 16 maart 1883, schoener “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert E. de Jonge, 59 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1883-57, 16 juni 1883, schoener Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok en een matroos;
Monsterrol 1884-6, 07 februari 1884, schoener “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Remmelt van Linge, 40 jaar uit Delfzijl, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1885-27, 31 maart 1885, bark “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Ailt van der Veen, 52 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen, lichtmatroos, dekjongen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1886-14, 31 maart 1886, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Harmannus Meijer, 43 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1886-50, 30 juni 1886, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Derk Sybolt Knappers, 35 jaar uit Veendam, kok, 4 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1887-2, 04 februari 1887, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 42 jaar uit Delfijl,. Voorts stuurman Jan Bos, 34 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1887-106, 08 oktober 1887, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1888-30, 07 april 1888, bark “Amanda”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Renger Bos, 26 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1888-78, 21 augustus 1888, bark “Amanda”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts zeilmaker, kok en een lichtmatroos;
Monsterrol 1889-4, 14 januari 1889, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Renger Bos, 26 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1889-39, 29 maart 1889, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1889-86, 20 juli 1889, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen en een lichtmatroos’
Monsterrol 1890-12, 10 maart 1890, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst Dz, 46 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Mosterrol 1891-34, 24 maart 1891, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 47 jaar uit Farmsum, kok, matroos, matroos/timmerman, 3 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1891-65, 06 juli 1891, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, matroos, lichtmatroos en kajuitwachter;
Monsterrol 1891-85, 31 augustus 1891, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 46 jaar uit Delfzijl. Voorts kok en een lichtmatroos;
Monsterrol 1892-22, 18 maart 1892, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 48 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, matroos/timmerman en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1892-75, 15 augustus 1892, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 48 jaar uit Delfzijl. Voorts 2de stuurman Harko Geertsema, 19 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1893-25, 18 maart 1893, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 48 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 49 jaar uit Farmsum, kok, 4 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1894-36, 27 maart 1894, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 50 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1894-64, 25 juni 1894, bark “Amanda”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl en een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1895-37, 06 april 1895, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Teerling, 46 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, 4 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1895-76, 11 juli 1895, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;
Monsterrol 1896-34, 20 maart 1896, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Janssen Teerling, 47 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen, 4 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1896-73, 06 juli 1896, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1896-91, 31 augustus 1896, bark “Fortuna”, Bernard Geertsema, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos en een kok;
Monsterrol 1897-4, 20 februari 1897, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1897-43, 21 april 1897, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan van Buuren, 23 jaar uit Delfzijl, zeilmaker, kok, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1898-20, 04 maart 1898, bark “Fortuna”, kapitein Bernard H.Geertsema, 53 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Rab, 26 jaar uit Vlieland, kok, 5 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1899-2, 25 januari 1899, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1899-8, 22 februari 1899, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Eppe Geertsema, 20 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1900-16, 21 april 1900, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1900-42, 23 april 1900, schoener “Adelaar”, kapitein Bernard H.Geertsema, 56 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman E.Geertsema, 21 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman H.Schuitema, 19 jaar uit Delfzijl, bootsman, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1900-76, 24 september 1900, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 56 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman E.Geertsema, 22 jaar uit Delfzijl, 5 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1901-22, 02 april 1901, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 57 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman C.Broekema, 59 jaar uit Oude Pekela, kok, lichtmatroos/zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen’
Monsterrol 1902-4d, 19 maart 1902, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1902-25, 19 april 1902, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 58 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman C.Broekema, 60 jaar uit Oude Pekela, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1902-28b, 22 mei 1902, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1903-15, 30 maart 1903, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 59 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman C.Broekema, 61 jaar uit Oude Pekela, kok, zeilmaker, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1904-27b, 05 mei 1904, bark “Fortuna”, kapitein Bernard H.Geertsema, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Verder geen bemanningsleden genoemd;
Monsterrol 1904-27d, 07 mei 1904, schoener “Adelaar”, kapitein Bernard H.Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vemeld bemanningslid;
Samenvatting van de monsterrollen
-
Bernard Hendrik wordt ook vermeld als Bernard, Bernardus, Bernard H. en B.H.
-
Er zijn in totaal 70 monsterrollen vermeld op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen. Alle rollen zijn afkomstig uit het Gemeentearchief van Delfzijl.
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1858 t/m 1904 met als leeftijden 14 t/m 60 jaar. Zijn zeemanscarriëre heeft dus 46 jaar geduurd, een respectabele periode. Daar hij in 1915 is overleden, heeft hij na zijn zeemansloopbaan nog een “pensioensperiode “ gekend.
-
Als woonplaats is gedurende zijn subalterne rangen Farmsum opgegeven, zijn geboorteplaats. Vanaf het moment, dat hij gezagvoerder werd (en getrouwd was) is zijn woonplaats Delfzijl.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt:
* 1858 kok op de kof “Geziena Ida”. G.M.Taaij 14 jaar
* 1862 matroos op de kof “Union”, kapt. J.B.Boer 17 jaar
* 1863 matroos op de (schoener)kof “Trekvogel”, kapt. H.Freese 18 jaar
* 1864-65 stuurman op de (schoener)kof “Trekvogel”, kapt. H.Freese 19-21 jaar
* 1865 stuurman op de kof “Cornelia”, kapt. T.Jentsema 22 jaar
* 1865 matroos op de galjoot “Afiena”, kapt. N.H.Boswijk 22 jaar
* 1867 stuurman op de kof “Weea”, kapt. S.Wortel 23 jaar
* 1867 matroos op de schoener “Felicitas”, kapt. G. van der Werff 23 jaar
* 1870-1871 stuurman op de brik “Pelikaan”, kapt. W.A. de Jonge 26 jaar
* 1872-1875 kapitein op de kof “Alida” 27-31 jaar
* 1776-1880 kapitein op de brik “Nimrod” 32-36 jaar
* 1881-1884 kapitein op de bark/schoener “Dorothea” 37-39 jaar
* 1885-1887 kapitein op de bark/schoener “Alida” 41-42 jaar
* 1888 kapitein op de bark “Amanda” 45 jaar
* 1889-1893 kapitein op de schoener “Alida” 45-48 jaar
* 1894 kapitein op de bark “Fortuna” 50 jaar
* 1894 kapitein op de bark “Amanda” 50 jaar
* 1895-1900 kapitein op de bark “Fortuna” 51-56 jaar
` * 1900-1901 kapitein op de schoener “Adelaar” 56-57 jaar
* 1902 kapitein op de bark “Fortuna” 58 jaar
* 1902-1903 kapitein op de schoener Adelaar” 58-59 jaar
* 1904 kapitein op de bark “Fortuna” 60 jaar
* 1904 kapitein op de schoener “Adelaar” 60 jaar
-
In zijn carrière deed Bernard ervaring op van kleinere schepen zoals een kof, tot aan grotere driemasters. Opvallend is ook dat hij na een reis als stuurman op een kof, weer terugging naar de rang als matroos op een wat groter schip. Is dat als een leerperiode te zien?
Aan het eind van zijn loopbaan wisselde hij frekwent van schip, maar het is ook mogelijk dat hij soms geen effectieve reizen maakte, maar toezicht had op een opgelegd schip. Het gering aantal bemanningsleden, vermeld op de monsterrol, duiden op die situatie
Overige bijzonderheden
In 1863 was het schip (FortunaI bij de werf van Gustav Fechter, gelegen op de Klugenbauholzhof, in Elbing (Oost-Pruisen) van stapel gelopen. … De bark was geschikt voor de vaart op de Atlantische Oceaan en gebouwd voor een zogenaamde “Partenrederei”, waarin in 1894 als partners deelnamen: de koopman en consul Fritz Dultz, de kapitein Eugen Neumann, de zeilmaker Peter Leidtke - allen uit Pillau -, alsmede de machinefabrikant Ferdinant Schichau uit Elbing en de kapitein Heinrich Rudolf Unruh uit Balga. De laatste had van 1886 tot 1894 over het schip het commando gevoerd. Door het overlijden van kapitein Neumann had men besloten de bark te verkopen. De Delfzijlster reder Bernard Hendrik Geertsema bereikte met de aandeelhouders een accoord. De verkoop vond te Pillau plaats op 18 april 1894 (voor 8500 DM) … De bark werd aanvankelijk gevoerd door kapitein/eigenaar B.H.Geertsema, doch later kreeg kapitein L.Veldman hierover het commando … 097-p.146 en volgende.
In Mast097 is een tabel vermeld uit het Jaarverslag van de Kamer van Koophandel te Delfzijl uit 1891, waarin schepen met verdere bijzonderheden zijn vermeld.
“Alida B.H.Geertsema 3/mschooner 323 ton brt gebouwd in 1871 reeder B.H.Geertsema te Delfzijl.”
Harlinger Courant 07 maart 1878, Scheepvaartberichten096
Uitgegaan:
Delfijl (zeilklaar) 25 Febr. Nimrod, B.H.Geertsema, Gloucester.”
NRC 30 maart 1894114
Delfzijl, 28 maart. Het Duitse barkschip FORTUNA, groot 428 ton, gebouwd in 1863, is voor 8500 mark aangekocht door kapt. B.H. Geertsema alhier.
Provinciale Groninger Courant 17 januari 1898114
Delfzijl, 13 januari. De alhier liggende schepen JAN SIEVERT, kapitein P. Arkema, en DIEWERDINA, kapitein N. Arkema, zijn reeds bevracht met juffers van Hernösand naar Delfzijl. De VRIENDSCHAP, kapitein Kayzer, te Papenburg liggende, is vandaar met cokes bevracht naar Christiania (opm: Oslo) en het schip FORTUNA, kapitein Geertsema, is bezig om hier turfstrooisel te laden voor Engeland.
Provinciale Groninger Courant 22 maart1898114
Delfzijl, 19 maart. De te Leith liggende Nederlandse bark FORTUNA, kapitein tevens reder B.H. Geertsema, krijgt tot gezagvoerder L. Veldman, van het thans hier gesloopt wordende schip OLDAMBT. De heer Geertsema blijft boekhouder.
NRC 02 april 1899114
Delfzijl, 31 maart. Volgens alhier ontvangen berichten, is het Nederlandse schip ALIDA, kapt Geertsema, als geheel verloren te beschouwen.
Provinciale Groninger Courant 06 december 1899114
Delfzijl, 6 december. Het Nederlandse 3-mast schoenerschip ADELAAR, groot 295 bruto registerton, gevoerd geweest door kapt. Middel, is onderhands aangekocht door de heren B.H. Geertsema, scheepskapitein, en A. van Dijk, scheepsmakelaar, beide te Delfzijl. Prijs geheim.
Dagblad Scheepvaart 19 maart 1902114
Delfzijl, 18 maart. De Nederlandse brik GUSTAVA is verkocht aan de heer B. Geertsema, boekhouder A. van Dijk, alhier. Kapitein wordt C. Borst Dzn.
Familiegegevens en opleiding
Frederikus Kuiper werd geboren 07 januari 1851 te Uithuizen als zoon van de koopman Johannes Kuiper en Johanna Leening.
Hij trouwde op 28 november 1878 te Appingedam als scheepskapitein met de onderwijzeres Margrieta Arends, geboren geboren te Usquert op 25 december 1848 als dochter van de timmerman Martinus Hendriks Arends en Helena Bernardus Wieringa. Zij overleed op 16 mei 1923 te Groningen, 74 jaar.
Frederikus overleed op 23 oktober 1918 te Delfzijl, 67 jaar.allegroningers
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
F.Kuiper was effectief lid van het zeemanscollege “De “Vereeniging” met vlagnummer 61 in de periode 1879 t/m 1889
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt F.Kuiper als gezagvoerder gedurende:
* 1876 t/m 1880 van de kof “Alida” ex Titia, gebouwd in 1848 te Hoogezand, 110 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar te Appingedam. Het schip is in 1880 op Jutland gestrand.
Monsterrollen uit het Gemeentarchief van Delfzijl
Monsterrol 1869-16, 09 maart 1869, schoener “Hinderika”, kapitein Derk de Witt, 35 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Jan H.Schreuder, 26 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen waaronder Frederikus Kuiper, 18 jaar uit Appingedam;
Monsterrol 1870-26, 19 maart 1870, schoener “Hinderika”, kapitein Derk de Witt, 35 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Hayo Post, 31 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen waaronder Frederikus Kuiper, 19 jaar uit Appingedam;
Monsterrol 1870-83, 23 augustus 1870, schoener “Charlotte”, kapitein Pieter Dijkstra, 35 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Hillebrand Boompaal, 28 jaar uit Uitwierde, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen waaronder Frederik Kuiper, 19 jaar uit Appingedam;
Monsterrol 1873-4, 22 februari 1873, schoener “Amitie”, kapitein Augustinus de Jonge, 38 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Hindrik Taaij, 26 jaar uit Delfzijl en 3 matrozen waaronder Frederikus Kuiper, 22 jaar uit Appingedam;
Monsterrol 1873-140, 30 september 1873, kof “Theodora”, kapitein Amse Edzard Venninga, 24 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 23 jaar uit Appingedam, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1874-19, 03 maart 1874, kof “Theodora”, kapitein Harmannus Folgering, 36 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 23 jaar uit Appingedam, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1874-116, 20 augustus 1874, kof “Helena Geziena”, kapitein Willem Harmannus Schreuder, 27 jaar uit Farmsum. Voorts 2 matrozen waaronder Frederikus Kuiper, 23 jaar uit Appingedam en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-44, 21 maart 1876, kof “Alida”, kapitein Frederikus Kuiper, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Kornelis J.Smid, 54 jaar uit Appingedam, kok en een matroos;
Monsterrol 1876-138, 24 juli 1876, kof “Alida”, kapitein Freerk Kuiper, 26 jaar uit Appingedam. Voorts een matroos en een lichtmatrroos;
Monsterrol 1877-21, 08 maart 1877, kof “Alida”, kapitein Freerk Kuiper, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Driewes Poelstra, 25 jaar uit Sappemeer, kok en een lichtmatroos;
Monsterrol 1877-71, 14 april 1877, kof “Alida”, kapitein Freerk Kuiper, 27 jaar uit Appingedam. Voorts een matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1877-166, 20 september 1877, galjoot “Alida”, kapitein Frederikus Kuiper, 27 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Tjerk J.Meijer, 49 jaar uit Amsterdam, kok en een matroos;
Monsterrol 1878-14, 28 februari 1878, kof “Alida”, kapitein Frederik Kuiper, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Rieno B.Moedt, 37 jaar uit Appingedam, kok en een matroos;
Monsterrol 1878-116, 30 juli 1878, kof “Alida”, kapitein Frederik Kuiper, 27 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Jan J.Smit, 46 jaar uit Appingedam, kok en een matroos;
Monsterrol 1879-13, 17 maart 1879, kof “Alida”, kapitein Freerk Kuiper, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Jans Smit, 48 jaar uit Appingedam, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1879-111, 18 augustus 1879, kof “Alida”, kapitein Freerk Kuiper, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Derk Puister, 36 jaar uit Veendam, kok en een matroos;
Monsterrol 1880-11, 06 maart 1880, kof “Alida”, kapitein Frederikus Kuiper, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Doorenbos, 28 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos;
Monsterrol 1880-71, 15 juni 1880, kof “Aleda”, kapitein Frederik Kuipers, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok;
Monsterrol 1880-136, 14 oktober 1880, kof “Mida” (zal Alida moeten zijn), kapitein Frederik Kuiper, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok;
Monsterrol 1883-21, 09 maart 1883, kof “Drie Gebroeders”, kapitein Jacob J.Lodewijks, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 32 jaar uit Appingedam, kok en een matroos;
Monsterrol 1884-30, 14 maart 1884, kof “Ecliptica”, kapitein Jan van Heukelem, 43 jaar uit Holwierde. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 33 jaar uit Farmsum, kok en een matroos;
Monsterrol 1885-3, 21 februari 1885, galjoot “Jantje”, kapitein Theodoricus Visser, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 34 jaar uit Farmsum, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1886-36, 27 april 1886, kof “Jantje”, kapitein Theodoricus Visser, 53 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 36 jaar uit Farmsum, kok en een matroos;
Monsterrol 1887-46, 09 april 1887, bark “Hamanda”, kapitein Jacob Waterborg, 32 jaar uit Groningen. Voorts kok Freerk Kuiper, 36 jaar uit Farmsum;
Monsterrol 1888-2, 20 februari 1888, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 37 jaar uit Farmsum, kok en 4 matrozen;
Monsterrol 1889-55, 22 april 1889, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 38 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1889-88, 24 juli 1889, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 56 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 38 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1890-43, 11 april 1890, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 56 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 39 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1890-74, 15 juli 1890, schoener “Ceres”, kapiteinTheodoricus Visser, 56 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 39 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1891-21, 12 maart 1891, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 57 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 39 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1892-26, 21 maart 1892, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 59 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Fredericus Kuipers, 41 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1893-39, 29 maart 1893, schoener “Trijntje”, kapitein Remmelt Gosselaar, 51 jaar uit Farrmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 42 jaar uit Farmsum, kok, 4 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1894-39, 28 maart 1894, schoener “Trijntje”, kapitein Remmelt Gosselaar, 51 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuipers, 42 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1894-70, 10 juli 1894, schoener “Trijntje”, kapitein Remmelt Gosselaar, 51 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman Frederikus Kuiper, 43 jaar uit Farmsum, 2de stuurman Augustinus Meijer, 20 jaar uit Farmsum, kok, matroos en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1895-51, 27 april 1895, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 62 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 44 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1896-51, 10 april 1896, schoener “Ceres”, kapitein Theodoricus Visser, 62 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 45 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1897-25, 25 maart 1897, bark “Bouwgina”, kapitein Pieter Gransbergen, 41 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 46 jaar uit Farmsum, bootsman, kok, 3 matrozen, 3 lichtmatrozen en en dekjongen;
Monsterrol 1897-75, 09 augustus 1897, bark “Bouchiena”, kapitein Pieter Gransbergen; 42 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 46 jaar uit Farmsum, bootsman, kok, matroos, 4 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1898-18, 04 maart 1898, bark “Lucina”, kapitein Gerhardus Hoberg, geen leeftijd vermeld uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 47 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1898-58, 09 juli 1898, bark “Lucina”, kapitein Gerhardus Hoberg, 57 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 47 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1898-90, 24 oktober 1898, bark “Lucina”, kapitein Gerhardus Hoberg, 58 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 47 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1899-21, 13 maart 1899, bark “Lucina”, kapitein Gerhardus Hoberg, geen leeftijd vermeld uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 48 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1899-59, 24 juni 1899, bark “Lucina”, kapitein Gerhardus Hoberg, geen leeftijd vermeld uit Farmsum. Voorts stuurman Frederikus Kuiper, 48 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1899-79, 14 september 1899, bark “Lucina”, kapitein Gerhardus Hoberg, 59 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman Frederikus Kuiper, 48 jaar uit Farmsum, 2de stuurman Johannes Stenger, 18 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1900-67, 06 augustus 1900, bark “Bougina”, kapitein F.Kuiper, 49 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman G.Drewes, 22 jaar uit Delfzijl, kok, 5 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1901-24, 30 maart 1901, bark “Bougina”, kapitein C.Borst Dz, 57 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman F.Kuiper, 50 jaar uit Farmsum, 2de stuurman H. de Vries, 22 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1901-60, 30 augustus 1901, schoener “Bougina”, kapitein C.Borst Dz, 57 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman F.Kuiper, 50 jaar uit Farmsum, 2de stuurman L.Oosterhuis, 26 jaar uit Delfzijl, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1902-24, 15 april 1902, brik “Gustava”, kapitein C.Borst Dz, 58 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman F.Kuiper, 51 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1902-44, 25 juli 1902, brik “Gustava”, kapitein C.Borst Dz, 58 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman F.Kuiper, 51 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1902-55, 11 oktober 1902, brik “Gustava”, kapitein C.Borst Dz, 58 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman F.Kuiper, 51 jaar uit Farmsum, kok, matroos en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1903-7, 04 maart 1903, stoomschip “Vulcain”, kapitein H.Geertsema, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts 2de stuurman F.Kuiper, 52 jaar uit Farmsum,
Monsterrol 1903-23, 11 juni 1903, stoomschip “Vulcain”, kapitein H.Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts 3 stokers, 1ste machinist, 2de machinist, kok/hofmeester, 2de stuurman F.Kuiper, 52 jaar uit Farmsum, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een bediende;
Monsterrol 1903-43, 23 oktober 1903, stoomschip “Vulcain”, kapitein H.Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts donkeyman/stoker, 1ste machinist, 2de machinist, 2 matrozen, 2 stokers, bediende, kok, 1ste stuurman, 2de stuurman F.Kuiper, 52 jaar uit Farmsum, matroos/lampenist, lichtmatroos;
Monsterrol 1904-22b, 23 april 1904, bark “Lucina”, kapitein Gerhardus Hoberg, geen leeftijd vermeld uit Farmsum. Voorts Frederikus Kuiper, geen rang en leeftijd vermeld, uit Farmsum,
Monsterrol 1907-82, 04 september 1907, tjalk “Ebenhaezer”, kapitein H.Stemmer, 40 jaar uit Veendam. Voorts 1ste stuurman F.Kuiper, 56 jaar uit Farmsum en een matroos;
Samenvatting van de monsterrollen
-
Als familienaam is een enkele keer Kuipers opgegeven. Als vóórnaam wordt vermeld Frederikus, Frederik en Freerk
-
Er zijn in totaal 55 monsterrollen met zijn naam op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen. Alle rollen zijn aanwezig op het Gemeentearchief van Delfzijl.
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1869 t/m 1907 met als leeftijden 18 t/m 1907. Hij zal wellicht op nog jongere leeftijd zijn gaan varen, maar dan uit een ander haven dan Delfzijl, waarvan de monsterrollen niet zijn ingezien.
-
Als woonplaats is aanvankelijk, tot 1879, Appingedam, opgegeven. Daarna verhuisde hij naar Delfzijl en later nog naar Farmsum.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt:
* 1869-1870 lichtmatroos op de schoener “Hinderika, kapt. De de Witt 18-19 jaar
* 1870 lichtmatroos op de schoener “Charlotte”, kapt P.Dijkstra 19 jaar
* 1873 matroos op de schoener “Amitie”, kapt. A. de Jonge 22 jaar
* 1873 stuurman op de kof “Theodora”. kapt. A.E.Venninga 22 jaar
* 1874 stuurman op de kof “Theodora”, kapt. H.Folgering 23 jaar
* 1874 matroos op de kof “Helena Geziena”, kapt. W.H.Schreuder 23 jaar
* 1876-1880 kapitein op de kof “Alida” 26-29 jaar
* 1883 stuurman op de kof “Drie Gebroeders”, kapt. J.J.Lodewijks 32 jaar
* 1884 stuurman op de kof “Ecliptica”, kapt. J. van Heukelem 33 jaar
* 1885-1886 stuurman op de kof “Jantje”, kapt. Th.Visserr 34-36 jaar
* 1887 kok op de bark “Hamanda”, kapt. J.Waterborg 36 jaar
* 1888-1892 stuurman op de schoener “Ceres”, kapt. Th. Visser 37-41 jaar
* 1893-1894 stuurman op de schoener “Trijntje”, kapt. R.Gosselaar 42-43 jaar
* 1895-1896 stuurman op de schoener “Ceres”, kapt. Th. Visser 44-45 jaar
* 1897 stuurman op de bark “Bougiena”, kapt. P.Gransbergen 46 jaar
* 1898-1899 stuurman op de bark “Lucina”, kapt. G.Hoberg 47-48 jaar
* 1900 kapitein op de bark “Bougiena” 49 jaar
* 1901 stuurman op de bark Bougiena”, kapt. C.Borst Dz 50 jaar
* 1902 stuurman op de brik “Gustava”, kapt. C.Borst Dz 51 jaar
* 1903 stuurman/2de stuurman op het ss. “Vulcain”, kapt. H.Geertsema 52jaar
* 1904 geen rang vermeld op de bark “Lucina”, kapt. G.Hoberg 53 jaar
* 1907 stuurman op de tjalk “Ebenhaezer”, kapt. H.Stemmer 56 jaar
-
Het overzicht van de monsterrollen laat een licht tragisch verloop van een relatief lange zeemanscarrriére zien. Na het gebruikelijke verloop van de subalterne rangen werd hij op de normale leeftijd van ca. 26 jaar gezagvoerder. Dit schip strandde in 1880 en daarna gelukte het hem niet weer het gezag over een schip te verwerven. Heeft hij zich bij die stranding als kapitein gediskwalificeerd? Hij ging verder als stuurman op wat grotere driemasters, maar moest in 1887 genoegen nemen met een postitie als kok. Alleen in 1900 staat hij nog geboekt als gezagvoerder, maar er stonden maar 2 bemanningsleden op die monsterrol en dus zal het schip hebben stilgelegen en had hij alleen het toezicht zonder te varen. Begin 20ste eeuw, toen de glorietijd van de zeilvaart voorbij was, diende hij op een stoomschip als 2de stuurman, wellicht omdat hij over de noodzakelijke nautische kennis beschikte. Hij eindigde als stuurman op een tjalk, niet bepaald een glorieus besluit van zijn loopbaan
Overige bijzonderheden
Geen