Familiegegevens en opleiding
Jan Brouwer werd geboren op 22 oktober 1843 te Heveskes/Delfzijl als zoon van de landbouwer Petrus Freerk Brouwer en Hilje Epkes Pelker. Hij was de broer van kapitein Epke P.Brouwer.
Hij trouwde te Delfzijl op 12 maart 1875 als scheepskapitein met Geertje Hoff, geboren op 10 mei 1850 te Delfzijl als dochter van de koopman Freerk Albertus Hoff en Grietje Edes Bos.
Een dochtertje Grietje, 3 maanden, overleed op 27 april 1878 op zee nabij Lyserort, Letland
Jan Brouwer werd vermist met zijn schip de bark “Therese” in 1889 op weg van Pensacola naar Rotterdam.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.P.Brouwer was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” uit Delfzijl met vlagnummer 47 in de periode 1876 t/m 1889.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt J.P.Brouwer als gezagvoerder gedurende:
-
1875 t/m 1877 van de schoenerbrik “Constance” ex Johanna, gebouwd in 1855 te Nieuwendam, 177 ton o.m., varend voor Canne & Balwé te Amsterdam;
-
1878 t/m 1888 van de bark “Catharina Helena” ex Elisa Evelina, gebouwd in 1869 te St.Mary’s Bay, 400 ton o.m., varend voor Canne & Balwé te Amsterdam.
Bouma025 vermeldt J.R.Brouwer als gezagvoerder gedurende:
-
1889 van de bark “Thérèse”, gebouwd in 1863 te Reiherstieg, 401 ton o.m., varend voor S.v/d Hei te Heveskes. Het schip werd in november 1889 vermist op weg van Pensacola naar Rotterdam.
Dit moet getuige de monsterrollen J.P. Brouwer zijn
Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1859-25, 12 maart 1859, kof “Grietje Huisman”, kapitein Minne E.Kuipers, 26 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman A.Lammers, 21 jaar uit Noordbroek, matroos en de kok J.P.Brouwer, 15 jaar uit Heveskes;
Monsterrol 1860-18, 03 maart 1860, schoenergaljoot “Geziena Margrietha”, kapitein Johannes Jans Stenger, 36 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman A.M.Borg, 24 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en de lichtmatroos J.P.Brouwer, 16 jaar uit Heveskes;
Monsterrol 1869-16, 09 maart 1869, schoener “Hinderika”, kapitein Derk de Witt, 35 jaar uit Farmsum. Voorts kok, 2 matrozen waaronder Jan Brouwer, 25 jaar uit Heveskes, en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1875-126, 20 september 1875, schoener “Constance”, kapitein Jan Brouwer”, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Hindriks Pott, 45 jaar uit Nieuwe Pekela, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1875-148, 19 november 1875, schoener “Constance”, kapitein Jan Brouwer, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Stoffer Schreuder, 21 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1879-141, 11 november 1879, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 35 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Bake Bernardus Datema, 27 jaar uit Oldekerk, 2de stuurman Klaas B.Ohlsen, 38 jaar uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 2 matrozen en 4 lichtmatrozen;
Monsterrol 1882-128, 31 augustus 1882, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Roelf K.Teerling, 28 jaar uit Borkum, kok, zeilmaker, matroos en 2 lichtmatrozen ;
Monsterrol 1884-65, 21 juni 1884, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, zeilmaker, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1884-85, 23 augustus 1884, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 40 jaar uit Delfzijl.Voorts stuurman Luchien Veling, 53 jaar uit Veendam, kok, matroos-zeilmaker, 4 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1885-64, 09 juli 1885, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Egbert de Vries, 28 jaar uit Delfzijl, zeilmaker, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1886-16, 01 april 1886, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst Dz, 42 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1886-45, 24 juni 1886, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan P.Brouwer, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst Dz, 42 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1887-48, 14 april 1887, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 43 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1887-90, 14 september 1887, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;
Monsterrol 1888-106, 12 oktober 1888, bark “Therese”, kapitein Jan Brouwer, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend de Jonge, 50 jaar uit Farmsum, zeilmaker, kok, timmerman, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1890-65, 17 juni 1890, bark “Therese”, kapitein Jan Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend de Jonge, leeftijd niet vermeld uit Farmsum;
Monsterrol 1890-102, 20 november 1890, bark “Therese”, kapitein Jan Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met name genoemd bemanningslid.
Samenvatting gegevens monsterrollen
-
Jan wordt ook aangeduid als J.P. Uit de gegevens van schepen en leeftijd is te conluderen dat het steeds om dezelfde persoon gaat.
2, Er zijn in totaal 17 monsterrollen op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum. De rollen zijn alle in het Gemeentearchief van Delfzijl
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1859 t/m 1890 met daarbij de leeftijden van Jan Brouwer van 15 t/m 46 jaar. Zijn zeemanscarriëre heeft dus (minstens) 31 jaar geduurd.
-
Als woonplaatsen zijn opgegeven aanvankelijk zijn geboorteplaats Heveskes en na zijn trouwen Delfzijl.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt”
-
1859 kok op de kof “Grietje Huisman”, kapt. M.E.Kuipers 15 jaar
-
1860 lichtmatroos op de schoenergaljoot “Gezien Margrietha”, kapt. J.J.Stenger 16 jaar
-
1869 matroos op de schoener “Hinderika”, kapt. D. de Witt 25 jaar
-
1875 kapitein op de schoener “Constance”. Maxi, 6 bemanningsleden 32 jaar
-
1879-1887 kapitein op de bark “Catharina Helena”. Max 10 bemanningsleden 35-44 jaar
-
1888-1889 kapitein op de bark “Therese”. 10 bemanningsleden 44 jaar
6.. Analyse van de zeemanscarriëre
Jan Brouwer heeft op minstens 6 verschillende schepen gevaren maar dit aantal zal wel groter zijn geweest. Er zijn een paar onderbrekingen in de lijst van monsterrollen, maar hij zal wel terug te vinden zijn in rollen uit andere havensteden in het Noorden.
Hij was gezagvoerder over grote driemastschepen en vooral zijn periode op de bark “Catharina Helena” was redelijk lang. Net als bij zijn broer Epke Brouwer is het opvallend dat twee van de drie schepen waarover hij het bevel voerde Amsterdamse boekhouders had en wel Canne & Balwé. Ook hij was van zijn laatste schip kapitein/eigenaar.
Overige bijzonderheden
In de Bijlagen van de Bestuursvergadering dd 30 november 1882 (Stadsarchief Amsterdam 491-38) bevindt zich een brief van de rederij Canne en Balwéd d 20 november 1882. Daarin wordt gemeld dat kapitein Jan P.Brouwer met de bark “Catharina Helena” op 28 mei 1882 uit IJmuiden vertrok en op 13 november 1882 weer terugkeerd. In die periode deed hij 5 reizen en wel drie naar Riga, 1 naar Pirnoville(?) en 1 naar Frederikstad. Volgens de reders bewijst dit zijn voortvarend zeemanschap en zij vragen aan Zeemanshoop om een eerbewijs van de Vereniging net als kapitein
Familiegegevens en opleiding
Andries Smit werd geboren op 26 oktober 1841 te Loppersum alss zoon van Wolter Hindriks Smit en Wupke Abels Vegter
Hij trouwde op 21 november 1874 te Loppersum als buitenvaarder met Grietje Groenboom, geboren op 12 mei 1850 te Loppersum als dochter van de timmerman Jakob Hindriks Groenboom en Trijntje Derks Knol. Zij overleed op 15 april 1899 te Loppersum, 48 jaar.
Andries overleed op 10 augustus 1906 te Loppersum, 64 jaar.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
A.(W.) Smit was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 23 in de periode 1883 t/m 1897.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt A.W.Smit als gezagvoerder gedurende:
-
* 1875 t/m 1876 van de kof “Zeevaart”, gebouwd in 1845 te Hoogezand, 96 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Oosterwytwerd;
-
* 1877 t/m 1879 van hetzelfde schip maar nu varend als kapitein/eigenaar vanuit Loppersum. Het schip is in 1879 in het Wieringer Gat gestrand en wrak geraakt;
-
* 1881 t/m 1884 van de schoenerbrik “Constance” ex Johanna, gebouwd in 1855 te Nieuwendam, 177 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Loppersum. Het schip is in 1884 op de Noorse kust gezonken;
-
* 1885 t/m 1893 van de brik “Bengalen”, gebouwd in 1854 te Rotterdam, 305 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Loppersum. Het schip werd in 1893 gesloopt te Delfzijl.
Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1863-4, 18 februari 1863, galjoot “Ida”, kapitein Albert H.Wolkammer, 39 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Eppe M.Borg, 22 jaar uit Weiwerd, kok Andries W.Smit, 21 jaar uit Loppersum en een matroos;
Monsterrol 1864-9, 26 februari 1864, galjoot “Ida”, kapitein Albert H.Wolkammer, 40 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Eppe Borg, 23 jaar uit Weiwerd, kok, matroos Andries Smit, 22 jaar uit Loppersum en een kajuitwachter;
Monsterrol 1865-80, 02 augustus 1865, schoenerbrik “Fenna Gezina”, kapitein Jan Ymker, 25 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts stuurman Ailt van der Veen, 33 jaar uit Oude Pekela, kok, 2 matrozen waaronder Andries Smit, 24 jaar uit Loppersum en een lichtmatroos;
Monsterrol 1871-32, 28 maart 1871, kof “Zeevaart”, kapitein Hero Roelfs Engelsman, 36 jaar uit Gasselternijveen. Voorts stuurman Andries Smit, 29 jaar uit Loppersum, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1874-99, 21 juli 1874, kof “Zeevaart”, kapitein Andries Wolters Smit, 32 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Nanno Harms Boll, 36 jaar uit Borgercompagnie, kok en een matroos;
Monsterrol 1874-138, 18 september 1874, kof “Zeevaart”, kapitein Andries W.Smit, 32 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Klaas Jans Vos, 40 jaar uit Farmsum en een lichtmatroos;
Monsterrol 1877-26, 09 maart 1877, kof “Zeevaart”, kapitein Andries W.Smit, 36 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Frederik H.Boeringa, 46 jaar uit Termunterzijl, kok en een matroos;
Monsterrol 1879-62, 12 mei 1879, kof “Zeevaart”, kapitein Andries Smit, 37 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Jurrien van Dijk, 28 jaar uit Veendam, kok en een matroos;
Monsterrol 1879-120, 25 augustus 1879, kof “Zeevaart”, kapitein Andries Smit, 37 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Jurrien van Dijk, 28 jaar uit Veendam en een matroos;
Monsterrol 1880-46, 08 april 1880, schoener “Constance”, kapitein Andries Smit, 38 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goëken, 39 jaar uit Noordbroek, kok, matroos en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1880-113, 30 augustus 1880, schoener “Charlotte” (is vermoedelijk een verschrijving voor “Constance”), kapitein Andries W.Smit, 38 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goëken, 40 jaar uit Noordbroek, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1881-94, 24 augustus 1881, schoener “Constance”, kapitein Andries W.Smit, 39 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Derk Brouwer Wiskman, 49 jaar uit Oude Pekela, kok en 3 matrozen;
Monsterrol 1882-13, 02 maart 1882, schoener “Constance”, kapitein Andries W.Smit, 40 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goëken, 41 jaar uit Noordbroek, kok, matroos en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1884-96, 16 september 1884, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 42 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Lourens Alberts Drijfhamer, 28 jaar uit Appingedam, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1885-21, 21 maart 1885, brik “Bengalen”, kapitein Andries Wolters Smit, 42 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goëken, 45 jaar uit Noordbroek, bootsman, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1886-17, 02 april 1886, bark “Bengalen”, kapitein Andries Smit, geen leeftijd vermeld uit Loppersum. Voorts stuurman Jacob Fridriks Koops, 49 jaar uit Wildervank, kok, 3 matrozen en 2 dekjongens;
Monsterrol 1887-8, 14 februari 1887, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 45 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Pieter Oosting, 37 jaar uit Uithuizermeeden, bootsman, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1887-52, 14 mei 1887, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 46 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Egbert de Vries, 30 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1887-82, 18 augustus 1887, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 45 jaar uit Loppersum. Voorts een matroos;
Monsterrol 1888-28, 04 april 1888, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 47 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Klaas Oosterveld, 54 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 2 matrozen, kajuitwachter en een dekjongen;
Monsterrol 1888-79, 22 augustus 1888, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 47 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Klaas Oosterveld, 54 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1889-29, 20 maart 1889, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 47 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goëken, 49 jaar uit Noordbroek, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1890-30, 21 maart 1890, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 48 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Jan de Boer, 24 jaar uit Bierum, kok, matroos/zeilmaker, 2 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1890-83, 04 augustus 1890, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 48 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Hendrik Rijnbergen, 26 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1891-3, 24 januari 1891, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, geen leeftijd uit Loppersum. Voorts een dekjongen;
Monsterrol 1891-32, 23 maart 1891, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 49 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Hilbrand Smid, 30 jaar uit Appingedam, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1891-70. 08 juli 1891, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 49 jaar uit Loppersum. Voorts 1ste stuurman Pieter Oosterveld, 30 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Hilbrand Smid, 30 jaar uit Appingedam, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen , dekjongen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1891-89, 03 september 1891, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 49 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Pieter Oosterveld, 30 jaar uit Delfzijl, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1892-35, 01 april 1892, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 50 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Klaas Oosterveld, 58 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1893-47, 12 april 1893, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 51 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Klaas Oosterveld, 59 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1893-57, 17 juni 1893, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, geen leeftijd vermeld uit Loppersum. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid.
Samenvatting van de monsterrollen
-
Andries wordt in de monsterrollen ook vermeld als Andries W. en Andries Wolters.
-
Er zijn in totaal 31 monsterrollen waarop de naam van Andries wordt vermeld. Alle rollen zijn afkomstig uit het Gemeentearchief van Delfzijl
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1863 t/m 1893 met als leeftijden 21 t/m 51. Zijn zeemanscarriére heeft dus minstens 30 jaar geduurd.
-
Als woonplaats is in alle gevallen Loppersum vermeld, zijn geboorteplaats en de plaats van zijn huwelijk.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt
* 1863 kok op de galjoot “Ida”, kapt. Albert H.Wolkammer 21 jaar
* 1864 matroos op de galjoot “Ida”, kapt. Albert H.Wolkammer 22 jaar
* 1865 matroos op de schoenerbrik “Fenna Gezina”, kapt. Jan Ymker 24 jaar
* 1871 stuurman op de kof “Zeevaart”, kapt. Hero R.Engelsman 29 jaar
* 1874-1879 kapitein op de kof “Zeevaart” 32-37 jaar
* 1880-1882 kapitein op de schoener “Constance” 38-40 jaar
* 1884-1893 kapitein op de brik “Bengalen” 42-51 jaar
Overige bijzonderheden
Provinciale Groninger Courant 07 augustus 1893114
Rotterdam, 4 augustus. Het barkschip (opm: ook wel omschreven als brik) BENGALEN, kapt. Smit, van Hernösand naar Delfzijl, is, na op strand gezeten te hebben, in Frederikshaven binnengelopen.
Provinciale Groninger Courant 11 augustus 1893114
Frederikshaven, 4 augustus. Het brikschip BENGALEN, dat na stranding bij Skagen door het stoomschip EXPRESS hier gebracht werd, is zwaar lek en moet de houtlading lossen om te repareren. Het bergloon zal geaccordeerd zijn voor 1/4e der waarde van schip en lading.
NRC 15 augustus 1893114
Alblasserdam, 13 augustus. De sleepboot NOORDZEE arriveerde heden van Frederikstad te Frederikshavn om de aldaar liggende brik BENGALEN naar Delfzijl te slepen. Zodra de verplaatsbare stoompomp met een capaciteit van 5 ton water per minuut van de NOORDZEE overgeplaatst is op de BENGALEN, zal de thuisreis worden aanvaard.
Provinciale Groninger Courant 21 augustus 1893114
Delfzijl, 18 augustus. Het schip BENGALEN, kapt. Smit, arriveerde hier heden van Hernösand, laatst van Frederikshaven, gesleept door de sleepboot NOORDZEE.
Provincialse Groningers Courant 26 augustus 1893114
Delfzijl, 22 augustus. Het schip BENGALEN, kapitein A.W. Smit, alhier binnengesleept, heeft aan de romp en het tuig belangrijke schade. De reparatiekosten om het schip weder zeewaardig te maken, zullen de waarde overtreffen. (opm: de brik werd later ter plaatse voor de sloop verkocht)