Familiegegevens en opleiding
Bernard Hendrik Geertsema werd geboren op 11 april 1844 te Farmsum/Delfzijl als zoon van Harke Andries Geertsema en Alida Johanna Hinderika Meijer.
Hij trouwde te Delfzijl op 23 november 1871 als scheepskapitein met Diewerke Sebens, geboren te Uitwierde op 27 december 1846 als dochter van de landbouwer Eppe Tammes Sebens en Trientje Derks Leeuw. Zij overleed op 10 juli 1940 te Termunten, 93 jaar
Bernard Hendrik overleed op 24 december 1915 te Delfzijl, 71 jaar.allegroningers
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
B.H.Geertsema was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 48 in de periode 1874 t/m 1906.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt B.H.Geertsema als gezagvoerder gedurende:
* 1872 t/m 1875 van de kof “Alida” ex Titia, gebouwd in 1848 te Hoogezand, 110 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar te Farmsum;
* 1877 t/m 1881 van de brik “Nimrod”, gebouwd in 1863, bouwplaats niet vermeld, 267 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;
* 1882 t/m 1885 van de 3-mastschoener “Dorothea”, gebouwd in 1862 te Sunderland, 336 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl.
* 1886 t/m 1888 van de 3-mastschoener “Alida” ex Dorothea, gebouwd in 1862 te Sunderland, 336 ton o.m., vermoedelijk varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl. Het schip werd in 1888 verkocht naar Denemarken;
* 1889 t/m 1895 van de 3-mastschoener “Alida” ex Woldemir; gebouwd in 1871 te Gutmansbach, 323 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl. In 1899 gestrand bij Frederikshavn;
* 1894 t/m 1898 op de bark “Fortuna”, gebouwd in 1863 te Elbing, 428 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;
* 1900 t/m 1903 van de 3-mastschoener “Adelaar”, ex Allegro, gebouwd in 1859 te Stettin, 301 ton o.m., varend voor A.van Dijk te Delfzijl. Het schip is in 1903 gestrand bij Warnemünde en wrak geraakt.
Navolgende monsterrollen zijn in het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1858-64, 22 mei 1858, kof “Geziena Ida”, kapitein Geert Mensinga Taaij, geen leeftijd vermeld uit Farmsum. Voorts 2 koks waaronder Bernard Geertsema, 14 jaar uit Farmsum en 2 matrozen;
Monsterrol 1862-11, 24 februari 1862, kof “Union”, kapitein Jan B.Boer, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman K.B.Boer, 25 jaar uit Delfzijl, kok en de matroos B.H.Geertsema, 17 jaar uit Farmsum;
Monsterrol 1863-12, 26 februari 1863, kof “Trekvogel”, kapitein Hindrik Freese, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Klaas B.Boer, 26 jaar uit Delfzijl, kok, matroos B.H.Geertsema, 18 jaar uit Delfzijl en een lichtmatroos;
Monsterrol 1864-14, 02 maart 1864, schoenerkof “Trekvogel”, kapitein Hendrik Freese, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Bernard H.Geertsema, 19 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1865-6, 04 maart 1865, kof “Trekvogel”, kapitein Hindrik Freese, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Bernard Geertsema, 21 jaar uit Farmsum, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1865-76, 29 juli 1865, kof “Cornelia”, kapitein Tjaart Jentsema, 36 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernardus Geertsema, 22 jaar uit Farmsum en een matroos;
Monsterrol 1865-108, 28 december 1865, galjoot “Afien Smit”, kapitein Nanne H.Boswijk, 36 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts stuurman Arent Postema, 38 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen waaronder Bernard Geertsema, 22 jaar uit Farmsum en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1867-4, 12 februari 1867, kof “Weea”, kapitein Sjouke Wortel, 43 jaar uit Delfijl. Voorts stuurman Bernard Geertsema, 23 jaar uit Farmsum, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1867-47, 31 mei 1867, schoener `Felicitas`, kapitein Gerhardus van der Werff, 55 jaar uit Farmsum. Voorts kok en de matroos Bernard H.Geertsema, 23 jaar uit Farmsum;
Monsterrol 1870-90, 14 oktober 1870, brik “Pelikaan”, kapitein Willem A. de Jonge, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernard Hendrik Geertsema, 26 jaar uit Farmsum, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1871-19, 06 maart 1871, brik “Pelikaan”, kapitein Willem A. de Jonge, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernardus Geertsema, 26 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1871-34, 12 april 1871, schoener “Pelikaan”, kapitein Willem A. de Jonge, 26 jaar uit Appingedam. Voorts stuurman Bernardus Geertsema, 26 jaar uit Farmsum, kok en 4 matrozen
Monsterrol 1872-13, 29 februari 1872, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 27 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hindrik Wijngaard, 30 jaar uit Termunten, kok en lichtmatroos;
Monsterrol 1873-6, 24 februari 1873, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hindrik Wijngaard, 31 jaar uit Termunten, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1874-14, 28 februari 1874, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Luitje Asterling, 37 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1874-97, 20 juli 1874, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;
Monsterrol 1874-137, 17 september 1874, kof “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts kok en een matroos;
Monsterrol 1875-11, dd 08 maart 1875, kof “Alida”, kapt. Bernard Hendrik Geertsema, 31 jaar uit Delfzijl, stuurman Albert van Dijk, 23 jaar uit Delfzijl, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-7, 22 februari 1876, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert van Dijk, 24 jaar uit Bierum, kok en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-96, 08 juni 1876, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertseema, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-170, 04 september 1876, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1877-20, 07 maart 1877, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Fokke Westerveld, 44 jaar uit Appingedam, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1878-12, 26 februari 1878, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Geertsema, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 54 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1879-21, 26 maart 1879, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 54 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1879-114, 19 augustus 1879, brik Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 35 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;
Monsterrol 1880-45, 07 april 1880, brik “Nimrod”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 56 jaar uit Farmsum, kok en 4 matrozen;
Monsterrol 1881-41, 07 april 1881, bark “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 37 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Hiddo Tonnis Bos, 40 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Klaas Jans Vos, 46 jaar uit Delfzijl en 2 koks;
Monsterrol 1881-86, 11 augustus 1881, bark “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1882-3, 27 januari 1882, bark “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert de Jonge, 58 jaar uit Farmsum, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1883-27, 16 maart 1883, schoener “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert E. de Jonge, 59 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1883-57, 16 juni 1883, schoener Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok en een matroos;
Monsterrol 1884-6, 07 februari 1884, schoener “Dorothea”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Remmelt van Linge, 40 jaar uit Delfzijl, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1885-27, 31 maart 1885, bark “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Ailt van der Veen, 52 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen, lichtmatroos, dekjongen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1886-14, 31 maart 1886, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Harmannus Meijer, 43 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1886-50, 30 juni 1886, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Derk Sybolt Knappers, 35 jaar uit Veendam, kok, 4 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1887-2, 04 februari 1887, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 42 jaar uit Delfijl,. Voorts stuurman Jan Bos, 34 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1887-106, 08 oktober 1887, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1888-30, 07 april 1888, bark “Amanda”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Renger Bos, 26 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1888-78, 21 augustus 1888, bark “Amanda”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts zeilmaker, kok en een lichtmatroos;
Monsterrol 1889-4, 14 januari 1889, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Renger Bos, 26 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1889-39, 29 maart 1889, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1889-86, 20 juli 1889, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen en een lichtmatroos’
Monsterrol 1890-12, 10 maart 1890, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst Dz, 46 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Mosterrol 1891-34, 24 maart 1891, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 47 jaar uit Farmsum, kok, matroos, matroos/timmerman, 3 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1891-65, 06 juli 1891, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, matroos, lichtmatroos en kajuitwachter;
Monsterrol 1891-85, 31 augustus 1891, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 46 jaar uit Delfzijl. Voorts kok en een lichtmatroos;
Monsterrol 1892-22, 18 maart 1892, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 48 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, matroos/timmerman en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1892-75, 15 augustus 1892, schoener “Alida”, kapitein Bernard Geertsema, 48 jaar uit Delfzijl. Voorts 2de stuurman Harko Geertsema, 19 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1893-25, 18 maart 1893, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 48 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 49 jaar uit Farmsum, kok, 4 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1894-36, 27 maart 1894, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 50 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1894-64, 25 juni 1894, bark “Amanda”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl en een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1895-37, 06 april 1895, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Teerling, 46 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, 4 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1895-76, 11 juli 1895, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;
Monsterrol 1896-34, 20 maart 1896, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Janssen Teerling, 47 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen, 4 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1896-73, 06 juli 1896, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1896-91, 31 augustus 1896, bark “Fortuna”, Bernard Geertsema, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos en een kok;
Monsterrol 1897-4, 20 februari 1897, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1897-43, 21 april 1897, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, 52 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan van Buuren, 23 jaar uit Delfzijl, zeilmaker, kok, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1898-20, 04 maart 1898, bark “Fortuna”, kapitein Bernard H.Geertsema, 53 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Rab, 26 jaar uit Vlieland, kok, 5 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1899-2, 25 januari 1899, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1899-8, 22 februari 1899, schoener “Alida”, kapitein Bernard Hendrik Geertsema, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Eppe Geertsema, 20 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en 3 lichtmatrozen;
Monsterrol 1900-16, 21 april 1900, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1900-42, 23 april 1900, schoener “Adelaar”, kapitein Bernard H.Geertsema, 56 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman E.Geertsema, 21 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman H.Schuitema, 19 jaar uit Delfzijl, bootsman, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1900-76, 24 september 1900, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 56 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman E.Geertsema, 22 jaar uit Delfzijl, 5 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1901-22, 02 april 1901, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 57 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman C.Broekema, 59 jaar uit Oude Pekela, kok, lichtmatroos/zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen’
Monsterrol 1902-4d, 19 maart 1902, bark “Fortuna”, kapitein Bernard Geertsema, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1902-25, 19 april 1902, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 58 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman C.Broekema, 60 jaar uit Oude Pekela, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1902-28b, 22 mei 1902, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1903-15, 30 maart 1903, schoener “Adelaar”, kapitein B.H.Geertsema, 59 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman C.Broekema, 61 jaar uit Oude Pekela, kok, zeilmaker, 3 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1904-27b, 05 mei 1904, bark “Fortuna”, kapitein Bernard H.Geertsema, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Verder geen bemanningsleden genoemd;
Monsterrol 1904-27d, 07 mei 1904, schoener “Adelaar”, kapitein Bernard H.Geertsema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vemeld bemanningslid;
Samenvatting van de monsterrollen
-
Bernard Hendrik wordt ook vermeld als Bernard, Bernardus, Bernard H. en B.H.
-
Er zijn in totaal 70 monsterrollen vermeld op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen. Alle rollen zijn afkomstig uit het Gemeentearchief van Delfzijl.
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1858 t/m 1904 met als leeftijden 14 t/m 60 jaar. Zijn zeemanscarriëre heeft dus 46 jaar geduurd, een respectabele periode. Daar hij in 1915 is overleden, heeft hij na zijn zeemansloopbaan nog een “pensioensperiode “ gekend.
-
Als woonplaats is gedurende zijn subalterne rangen Farmsum opgegeven, zijn geboorteplaats. Vanaf het moment, dat hij gezagvoerder werd (en getrouwd was) is zijn woonplaats Delfzijl.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt:
* 1858 kok op de kof “Geziena Ida”. G.M.Taaij 14 jaar
* 1862 matroos op de kof “Union”, kapt. J.B.Boer 17 jaar
* 1863 matroos op de (schoener)kof “Trekvogel”, kapt. H.Freese 18 jaar
* 1864-65 stuurman op de (schoener)kof “Trekvogel”, kapt. H.Freese 19-21 jaar
* 1865 stuurman op de kof “Cornelia”, kapt. T.Jentsema 22 jaar
* 1865 matroos op de galjoot “Afiena”, kapt. N.H.Boswijk 22 jaar
* 1867 stuurman op de kof “Weea”, kapt. S.Wortel 23 jaar
* 1867 matroos op de schoener “Felicitas”, kapt. G. van der Werff 23 jaar
* 1870-1871 stuurman op de brik “Pelikaan”, kapt. W.A. de Jonge 26 jaar
* 1872-1875 kapitein op de kof “Alida” 27-31 jaar
* 1776-1880 kapitein op de brik “Nimrod” 32-36 jaar
* 1881-1884 kapitein op de bark/schoener “Dorothea” 37-39 jaar
* 1885-1887 kapitein op de bark/schoener “Alida” 41-42 jaar
* 1888 kapitein op de bark “Amanda” 45 jaar
* 1889-1893 kapitein op de schoener “Alida” 45-48 jaar
* 1894 kapitein op de bark “Fortuna” 50 jaar
* 1894 kapitein op de bark “Amanda” 50 jaar
* 1895-1900 kapitein op de bark “Fortuna” 51-56 jaar
` * 1900-1901 kapitein op de schoener “Adelaar” 56-57 jaar
* 1902 kapitein op de bark “Fortuna” 58 jaar
* 1902-1903 kapitein op de schoener Adelaar” 58-59 jaar
* 1904 kapitein op de bark “Fortuna” 60 jaar
* 1904 kapitein op de schoener “Adelaar” 60 jaar
-
In zijn carrière deed Bernard ervaring op van kleinere schepen zoals een kof, tot aan grotere driemasters. Opvallend is ook dat hij na een reis als stuurman op een kof, weer terugging naar de rang als matroos op een wat groter schip. Is dat als een leerperiode te zien?
Aan het eind van zijn loopbaan wisselde hij frekwent van schip, maar het is ook mogelijk dat hij soms geen effectieve reizen maakte, maar toezicht had op een opgelegd schip. Het gering aantal bemanningsleden, vermeld op de monsterrol, duiden op die situatie
Overige bijzonderheden
In 1863 was het schip (FortunaI bij de werf van Gustav Fechter, gelegen op de Klugenbauholzhof, in Elbing (Oost-Pruisen) van stapel gelopen. … De bark was geschikt voor de vaart op de Atlantische Oceaan en gebouwd voor een zogenaamde “Partenrederei”, waarin in 1894 als partners deelnamen: de koopman en consul Fritz Dultz, de kapitein Eugen Neumann, de zeilmaker Peter Leidtke - allen uit Pillau -, alsmede de machinefabrikant Ferdinant Schichau uit Elbing en de kapitein Heinrich Rudolf Unruh uit Balga. De laatste had van 1886 tot 1894 over het schip het commando gevoerd. Door het overlijden van kapitein Neumann had men besloten de bark te verkopen. De Delfzijlster reder Bernard Hendrik Geertsema bereikte met de aandeelhouders een accoord. De verkoop vond te Pillau plaats op 18 april 1894 (voor 8500 DM) … De bark werd aanvankelijk gevoerd door kapitein/eigenaar B.H.Geertsema, doch later kreeg kapitein L.Veldman hierover het commando … 097-p.146 en volgende.
In Mast097 is een tabel vermeld uit het Jaarverslag van de Kamer van Koophandel te Delfzijl uit 1891, waarin schepen met verdere bijzonderheden zijn vermeld.
“Alida B.H.Geertsema 3/mschooner 323 ton brt gebouwd in 1871 reeder B.H.Geertsema te Delfzijl.”
Harlinger Courant 07 maart 1878, Scheepvaartberichten096
Uitgegaan:
Delfijl (zeilklaar) 25 Febr. Nimrod, B.H.Geertsema, Gloucester.”
NRC 30 maart 1894114
Delfzijl, 28 maart. Het Duitse barkschip FORTUNA, groot 428 ton, gebouwd in 1863, is voor 8500 mark aangekocht door kapt. B.H. Geertsema alhier.
Provinciale Groninger Courant 17 januari 1898114
Delfzijl, 13 januari. De alhier liggende schepen JAN SIEVERT, kapitein P. Arkema, en DIEWERDINA, kapitein N. Arkema, zijn reeds bevracht met juffers van Hernösand naar Delfzijl. De VRIENDSCHAP, kapitein Kayzer, te Papenburg liggende, is vandaar met cokes bevracht naar Christiania (opm: Oslo) en het schip FORTUNA, kapitein Geertsema, is bezig om hier turfstrooisel te laden voor Engeland.
Provinciale Groninger Courant 22 maart1898114
Delfzijl, 19 maart. De te Leith liggende Nederlandse bark FORTUNA, kapitein tevens reder B.H. Geertsema, krijgt tot gezagvoerder L. Veldman, van het thans hier gesloopt wordende schip OLDAMBT. De heer Geertsema blijft boekhouder.
NRC 02 april 1899114
Delfzijl, 31 maart. Volgens alhier ontvangen berichten, is het Nederlandse schip ALIDA, kapt Geertsema, als geheel verloren te beschouwen.
Provinciale Groninger Courant 06 december 1899114
Delfzijl, 6 december. Het Nederlandse 3-mast schoenerschip ADELAAR, groot 295 bruto registerton, gevoerd geweest door kapt. Middel, is onderhands aangekocht door de heren B.H. Geertsema, scheepskapitein, en A. van Dijk, scheepsmakelaar, beide te Delfzijl. Prijs geheim.
Dagblad Scheepvaart 19 maart 1902114
Delfzijl, 18 maart. De Nederlandse brik GUSTAVA is verkocht aan de heer B. Geertsema, boekhouder A. van Dijk, alhier. Kapitein wordt C. Borst Dzn.
Familiegegevens en opleiding
Geen
De schepen van de kapitein
Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam093:
J.Kruisinga Capella 14 juni 1862 12 oktober 1862
Capella geen melding 14 juni 1864
Alcyone 06 augustus 1864 27 september 1865
Bouma025 vermeldt J.Kruizinga/Kruisinga als gezagvoerder gedurende:
* 1863 t/m 1864 van de bark “Capella”, van stapel op 17 februari 1851 op de werf : Het Wapen van Amsterdam” van F.Haverkamp te Amsterdam, 377 ton o.m., varend voor J.van Eeghen & Co te Amsterdam.
* 1865 t/m 1871 van de bark “Alcyone”, gebouwd in 1852 te Amsterdam, 472 ton o.m., varend voor van Eeghen & Co te Amsterdam;
* 1873 t/m 1880 van het composite fregat “Amsterdam”, gebouwd in 1873 te Amsterdam, 1420 ton o.m., varend voor van Eeghen & Co te Amsterdam;
* 1882 t/m 1885 van de brik “Nimrod”, gebouwd in 1863, bouwplaats niet vermeld, 267 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Loppersum.
Overige bijzonderheden
Geen
Familiegegevens en opleiding
Harko Kaijzer werd geboren op 13 augustus 1855 te Delfzijl als zoon van Willem Kaijzer en Susanna Folchers.
Hij trouwde te Delfzijl als scheepskapitein op 19 januari 1887 met Martje Bolhuis, geboren 27 december 1862 te Farmsum/Delfzijl als dochter van de koopman Hindrik Bolhuis en Grietje Boukema. Martje overleed te Groningen op 15 mei 1945, 82 jaar.
Harko overleed te Delfzijl op 08 april 1902, 46 jaar.allegroningers
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
H.Kayzer/Kaijser was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 74 in de periode 1889 t/m 1890 en met vlagnummer 80 in de periode 1890 t/m 1902.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Kapitein H.Kayzer was van 1893 t/m 1898 gezagvoerder op de bark "Winneweer" (ex-President Mabire), gebouwd in 1868 te Quebec, Canada, groot 638 ton o.m., varend voor reder C.Nanninga Cz te Winneweer (c.15 km ten ZZW van Delfzijl). Het schip werd in 1898 te Egersund, Noorwegen afgekeurd.
Derk Brouwer monsterde op 16 maart 1893 te Delfzijl als 2e stuurman aan voor een reis naar Engeland. Hij vermeldt deze reis niet in zijn "Herinneringen"048.
Bouma025 vermeldt H.Kayzer als gezagvoerder gedurende:
* 1886 van de brik “Nimrod”, gebouwd in 1863, bouwplaats niet vermeld, 267 ton o.m., varend voor D.Nanninga Cz te Winneweer. Het schip werd in 1886 te Kopenhagen afgekeurd en verkocht;
* 1887 t/m 1889 van de bark “Gerredina Wilhelmina” ex Henricus Gerardus, gebouwd in 1853 te Amsterdam, 382 ton o.m., varend voor G.G.Albers te Farmsum.
* 1891 van de bark “Johanna Geertruida” ex Norham, gebouwd in 1864 te Southwick, 322 ton o.m., varend voor D.Nanninga Cz te Winneweer. Het schip is in 1891 op Jamaica gestrand en wrak geraakt;
* 1893 t/m 1898 van de bark “Winneweer”, gebouwd in 1868 te Quebec, 638 ton o.m., varend voor D.Nanninga Cz te Winneweer. Het schip werd in 1898 te Egersund afgekeurd.
Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1873-26, 04 maart 1873, galjoot “Albertha Romeling”, kapitein Jan Wiers(e)ma. Voorts stuurman Jacob S.E. de Vries, 31 jaar uit Delfzijl, 2 matrozen en de kok Harko Kaijzer, 17 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1874-43, 17 maart 1874, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke Pieters Brouwer, 32 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Klaas Jans Vos, 39 jaar uit Farmsum, zeilmaker, kok, 2 matrozen, de lichtmatroos Harko Kaijzer, 18 jaar uit Delfzijl, kajuitwachter en een scheepsjongen;
Monsterrol 1874-72, 21 mei 1874, bark “Carolina”, kapitein Lieuwe Cornelis Cupido, 28 jaar uit Terschelling. Voorts 1ste stuurman Cornelis Sjoerdsz Schaap, 44 jaar van Terschelling, 2de stuurman Reltje Ruige, 27 jaar van Terschelling, kok, 4 matrozen en de lichtmatroos Harko Kaijzer, 18 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1874-104, 24 juli 1874, schoener “Anton en Jacob”, kapitein Jan Aukens Smaal, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen en de lichtmatroos Harko Kaijzer, 18 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1875-5, 19 februari 1875, bark “Eugenio”, kapitein Justo Diez, 36 jaar uit Barcelona. Voorts 10 matrozen waaronder Harko Kaijzer, 19 jaar uit Delfzijl en een tolk;
Monsterrol 1877-71, 14 april 1877, kof “Alida”, kapitein Freerk Kuiper, 27 jaar uit Appingedam. Voorts matroos Harko Kaijzer, 22 jaar uit Delfzijl en een lichtmatroos;
Monsterrol 1878-149, 21 november 1878, brik “Aurora”, kapitein Jacob van Buuren, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis van Wattum, 50 jaar uit Delfijl, bootsman, 2 koks, 4 matrozen waaronder Harko Kaijzer, 23 jaar uit Delfzijl en een lichtmatroos;
Monsterrol 1879-83, 02 juli 1879, brik “Aurora”, kapitein Jacob van Buuren, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts bootsman Harko Kaijzer, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1881-140, 16 december 1881, brik “Jacoba Vos”, kapitein David Geltes, 47 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman Jan Smit, 49 jaar uit Appingedam, 2de stuurman Harko Kaijzer, 26 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1881-105, 12 september 1881, brik “Aurora”, kapitein R.J. de Weerd, 40 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts 1ste stuurman Harko Kaijzer, 26 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman J.Borgman, 22 jaar uit Amsterdam, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1882-110, 02 augustus 1882, schoener “Anna”, kapitein Bontko Gosselaar, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Harko Kaijzer, 27 jaar uit Delfzijl, kok, matroos, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1883-13, 03 maart 1883, bark “San Francisco”, kapitein Albertus Arkema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Harko Kaijzer, 27 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Derk de Jonge, 28 jaar uit Farmsum, zeilmaker, kok en 5 matrozen;
Monsterrol 1883-37, 30 maart 1883, bark “San Francisco”, kapitein Albertus Arkema, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Harko Kaijzer, 27 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Derk de Jonge, zeilmaker, kok, 5 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1883-104, 16 april 1884, brik “Jan en Antoon”, kapitein Klaas G.Mulder, 29 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts stuurman Harko Kaijzer, 28 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1884-46, 21 september 1883, schoener “Anna”, kapitein Klaas G.Mulder, 29 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts stuurman Harko Kaijzer, 28 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1885-50, 10 juni 1885, brik “Nimrod”, kapitein Harko Kaijzer, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Mulder, 30 jaar uit Appingedam, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1885-86, 05 september 1885, brik “Nimrod”, kapitein Harko Kaijzer, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Mulder, 30 jaar uit Appingedam, kok, bootsman, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1886-18, 02 april 1886, brik “Advena”, kapitein Jan Albers, 30 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Harko Kaijzer, 30 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1886-83, 18 september 1886, schoener “Auburn”, kapitein Harko Kaijzer, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Louw Cupido, 40 jaar uit Amsterdam, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1887-16, 03 maart 1887, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Mulder, 32 jaar uit Appingedam, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1887-80, 11 augustus 1887, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts matroos en dekjongen;
Monsterrol 1887-103, 30 september 1887, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Mulder, 32 jaar uit Farmsum, bootsman, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1888-15, 27 maart 1888, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hilbrand Smid, 28 jaar uit Appingedam, timmerman, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1888-52, 07 juli 1888, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Gerhardus Hoberg, 47 jaar uit Farmsum, zeilmaker, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1888-87, 12 september 1888, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Gerhardus Hoberg, 48 jaar uit Farmsum, bootsman, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1888-114, 10 december 1888, bark “Johanna Geertruida”, kapitein Harko Kaijzer, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Cornelis van Wattum, 61 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Elle Onno Smidt, 22 jaar uit Bierum, zeilmaker, kok, 2 matrozen, lichtmatroos, dekjongen en de kapiteinsvrouw Martje Bolhuis, 26 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1889-6, 26 januari 1889, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts een lichtmatroos;
Monsterrol 1889-84b. 15 juli 1889, schoener “Johanna Geertruida”, kapitein Harko Kaijzer, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Gijsbert Smit, 25 jaar uit Farmsum, bootsman, kok, 2 matrozen, lichtmatroos, dekjongen en de kapiteinsvrouw Martje Bolhuis, 27 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1890-55, 29 april 1890, schoener “Johanna Geertruida”, kapitein Harko Kaijzer, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Homan, 31 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 2 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1890-58, 01 mei 1890, schoener “Gerredina Wilhelmina”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1891-11, 24 februari 1891, schoener “Johanna Geertruida”, kapitein Harko Kaijzer, 35 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Nieboer, 35 jaar uit Farmsum, matroos/zeilmaker, kok, matroos, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1892-77, 16 augustus 1892, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Marten Borg, 28 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Jan Alsema, 41 jaar uit Delfzijl, kok, timmerman, 2 matrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1892-82, 03 augustus 1892, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Geen andere namen op de rol;
Monsterrol 1893-10, 04 februari 1893, schoener “Johanna Geertruida”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1893-16, 11 maart 1893, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, 37 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Dirk Drewes, 29 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman Derk Brouwer, 27 jaar uit Farmsum, timmerman, kok, 5 matrozen, 2 lichtmatrozen, dekjongen en de kapiteinsvrouw Martje Bolhuis, 30 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1895-9, 10 maart 1895, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1895-32, 02 april 1895, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Derk Boerema, 25 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, timmerman, zeilmaker, 4 matrozen, 2 lichtmatrozen, dekjongen, stuurmansleerling en de kapiteinsvrouw Martje Bolhuis, 32 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol; 1896-35, 23 maart 1896, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Tjietse van der Gaast, 44 jaar uit Harlingen, bootsman, kok, matroos/zeilmaker, 3 matrozen, 3 lichtmatrozen, dekjongen en de kapiteinsvrouw Martje Bolhuis, 33 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1897-13, 15 maart 1897, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Roelf Jager, 23 jaar uit Leermens, 2de stuurman Klaas Thomas Smith, 19 jaar uit Appingeddam, kok, 4 matrozen, 3 lichtmatrozen, dekjongen en de kapiteinsvrouw Martje Bolhuis, 34 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1897-31, 31 maart 1897, bark “Winneweeer”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1897-95, 22 november 1897, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1898-6, 03 februari 1898, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1899-60, bark, “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1900-22, 12 maart 1900, bark “Winneweer”, kapitein Harko Kaijzer, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1903-1a, geen datum vermeld, bark “Winnenweer”, kapitein H.Kaijzer, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Samenvatting van de monsterrollen
-
Er zijn in totaal 45 monsterrollen op naam van Harko Kaijzer op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen en alle uit het Gemeentearchief van Delfzijl.
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1873 t/m 1903 met als leeftijden 17 t/m 47 jaar. De zeemanscarriére heeft dus minstens 30 jaar geduurd.
-
Als woonplaats is altijd Delfzijl opgegeven.
4 Het overzicht van de monsterrollen luidt:
* 1873 kok op de galjoot “Albertha Romeling”, kapt. Jan Wiersma 17 jaar
* 1874 lichtmatroos op de brik “Jan en Jacob”, kapt. E.P.Brouwer 18 jaar
* 1874 lichtmatroos op de bark “Carolina”, kapt. L.C.Cupido 18 jaar
* 1874 lichtmatroos op de schoener “Anton en Jacob”, kapt. J.A.Smaal 18 jaar
* 1875 matroos op de bark “Eugenio”, kapt. J.Diez 19 jaar
* 1877 matroos op de kof “Alida”. kapt. F.Kuiper 22 jaar
* 1878 matroos op de brik “Aurora”, kapt. J. van Buuren 23 jaar
* 1879 bootsman op de brik “Aurora”, kapt. J. van Buuren 23 jaar
* 1881 2de stuurman op de brik “Jacoba Vos”, kapt. D.Geltes 26 jaar
* 1881 1ste stuurman op de brik “Aurora”, kapt. R.J. de Weerd 26 jaar
* 1882 stuurman op de schoener “Anna”, kapt. B.Gosselaar 27 jaar
* 1883 1ste stuurman op de bark “San Francisco”, kapt. A.Arkema 27 jaar
* 1883 stuurman op de brik Jan en Antoon, kapt. K.G.Mulder 28 jaar
* 1884 stuurman op de schoener “Anna”, kapt. K.G.Mulder 28 jaar
* 1885 kapitein op de brik “Nimrod” 29 jaar
* 1886 stuurman op de brik “Advena”, kapt. J.Albers 30 jaar
* 1886 kapitein op de schoener “Auburn” 31 jaar
* 1887-1888 kapitein op de schoener “Gerredina Wilhelmina” 31-33 jaar
* 1888 kapitein op de bark “Johanna Geertruida” 33 jaar
* 1889 kapitein op de schoener “Gerredina Wilhelmina 33 jaar
* 1889-1890 kapitein op de schoener “Johanna Geertruida” 33-34 jaar
* 1890 kapitein op de schoener Gerredina Wilhelmina” 34 jaar
* 1891 kapitein op de scchoener “Johanna Geertruida” 35 jaar
* 1892 kapitein op de bark “Winneweer” 36 jaar
* 1893 kapitein op de schoener “Johanna Geertruida” 37 jaar
* 1893-1903 kapitein op de bark “Winneweer” 37-47 jaar
5 In de kapiteinsperiode 1887 en later is kapitein Kaijzer een aantal keer van schip gewisseld. Het betrof dan perioden met maar een heel kleine bemanning, die meestal duiden op een periode van toezicht op een niet varend schip.
Een aantal reizen nam de kapitein Kaijzer zijn vrouw mee
Overige bijzonderheden
Berend Kip uit Delfzijl, geboren in 1882, vertelt hoe hij eind 90er jaren naar Amsterdam ging om aan te monsteren. “Toen ik met m’n plunjezak over de schouder aan kwam lopen toen dacht ik, nou, een mooi houten schip. “Cokes brengen naar Rusland”, zeiden ze. En zo ging dat.
In die Russische haven wist ik het al, dat het een slecht schip was. Lek, slechte sfeer, weinig geld, vijf gulden per maand’…
“Ako Keizer was kapitein, en toen men tegen hem zei dat bij een dikke bries het schip wel erg zou gaan werken en dus ook meer zou gaan lekken, toen zei hij niks. Ako lulde weinig. Maar het was wel een beste. Jammer dat hij later is gebleven.
De bark heette Winneweer. ’t Schip is van hout, en hout zinkt niet. Als het wrakhout is zinkt het nog niet. Hou je maar vast,’Dat zei Keizer, toen de jongens klaagden.
Van Petersburg gingen we hout laden in Kroonstad. Die lading moest naar Engeland. Daar konden we weer kolen krijgen voor Malmö in Noorwegen.
Het was een hele lange, oplopende zee toen we voor Egersund in Noorwegen kwamen. Na een dikke regenbui kwam er wind.
“Ander weer”, zei Ako, “we krijgen het nog smerig.
Op dat moment hadden we al zeil geminderd. Hij wilde de haven zien binnen te lopen. Het had ook nog gekund. Maar de wind uit het noordoosten ging krimpen en doorhalen van je welste, en toen moesten we van de rotsen wegblijven. We staken zee in.”….
“Nou, er mankeerde nogal wat aan die bark. De flarden zeil en vallen hingen over de verschansing, de hele tuigage was naar de bliksem.
Toen gebeurde er eigenlijk iets heel eigenaardigs. Kijk, wanneer je een rotschip hebt, krijg je rare situaties als het misloopt. De bemanning begint te schelden en te ouwehoeren, dat het toch één keer met dit schip moest misgaan..
En ze gaven in feite Ako de schuld. Hij zei niks. Ik zie hem nog staan, met z’n baard. Hij zei geen woord, en toen er een namiddag plus een hele nacht op de storm was bijgelegen, toen kwamen we als natte ratten naar het achterschip.”
… “We zaten misschien een mijl of tien boven de kust. Op een gegeven moment wordt Ako ineens zo des duivels, hij zegt: “Wát? Wát? Ik zal jullie allemaal wel aan land zetten, als jullie die kant tenminste uit willen. Niemand deed meer een bek over natuurlijk. Ako spuugde de pruim tabak in z’n hand en kwakte hem op het dek. En verdomd hij gaf het schip over. Dat kon trouwens ook niet anders, want we dreven voor top en takel en maakten slagzij. ’t Was net of de Winneweer in één nacht vijftig jaar ouder was geworden. En Ako ook.”…
“Het laatste half uur hebben we onderling geen gesodemieter meer gehad. We wisten dat het einde naderde.” …
Ik had nooit zo’n grondzee gezien als die ons op de rotsen smeet. En ik heb die bark ook niet eens horen kraken. Ik weet wel dat we ineens muurvast zaten. En dat ze ons er meer door dan levend af gehaald hebben. Ik had toen nauwelijks meer een broek aan m’n kont. En zo kwam ik weer thuis.”
Uit “De voorbije vloot. Verhalen en herinneringen van de laatste echte schippers” door Hylke Speerstra. Olympus 3de druk 2001, 301 pp. De voorgaande belevenissen staan in het hoofdstuk “Jammerbocht”, Berend Kip 1882 uit Delfzijl, p. 176 - 181
Berend Kip werd geboren te Delfzijl op 03 oktober 1882 als zoon van de loods Hendrik Kip en Klazina Ridderbos
Hij trouwde op 24 mei 1907 te Delfzijl als zeeman met Hillechiena Wilhelmina Sprenger, geboren te Heiligerlee als dochter van Ernst Konrad Barthold Sprenger en Wilhelmina Beishuizen.
In de Eembode staat onder de rubriek Zeetijdingen het volgende bericht ontleend aam Mast 097-p.27:
“Kroonstad 11 Mei (1898), Kayzer Winneweer, v. Amsterd., alles wel. Dit is het eerste zeilschip, dat hier dit jaar is gearriveerd.”
Provinciale Groninger Courant 04 mei 1897
Winneweer, 3 mei. Het Nederlandse barkschip WINNEWEER, kapt. H. Kaijzer, vertrekt 1 mei van Burnt-Eiland (opm: Burntisland) met steenkolen naar de Oostzee, na te Leith in het droogdok te zijn geweest om de bodem na te zien en ‘t koper te repareren.
Provinciale Groninger Courant 12 mei 1898
Winneweer, 11 mei. De heren Nanninga en Zonen ontvangen zojuist een telegram uit Kroonstad, dat de bark WINNEWEER, kapt. H. Kaijzer, heden aldaar arriveerde als eerste zeilschip in dit seizoen.
Provinciale Groninger Courant 06 januari 1902
Delfzijl, 4 januari. Het alhier thuishorende brikschip GUSTAVA, eigenaren de reders Van Dijk & Co, is onderhands verkocht aan H. Kaijzer (opm: DS schrijft de naam als Kayzer), alhier, thans rustend zeekapitein. Het vaartuig zal door Kaijzer als gezagvoerder worden bevaren.
NRC 01 maart 1903
Advertentie. Dinsdag 10 maart te 19.00 uur zal te Delfzijl publiek worden verkocht de Nederlandse brik GUSTAVA, in 1860 in Duitsland van eikenhout gebouwd, 196 ton netto, laatst bevaren door kapt. C. Borst, ladende 105 standaard hout en 320 ton steenkolen, thans liggende aan de werf van de Gebr. Van de Wetering te Delfshaven. Inmiddels uit de hand te koop, te bevragen bij de scheepsmakelaar A. van Dijk te Delfzijl.
|
