Familiegegevens en opleiding

Henderikus Bernardus Wortelboer werd geboren te Oude Pekela op 09 april 1846 als zoon van de koopvaardijkapitein Gerardus Wortelboer en Tobina Drenth.

Hij huwde te Oude Pekela op 15 januari 1874 met Hildegondis Anna Grol, geboren te Oude Pekela op 15 oktober 1848 als dochter van de ijzersmid Kornelius Grol en Johanna Pieters Eij. Hillegondis is overleden te Rotterdam op 22 juli 1920.

Henderikus overleed te Rotterdam op 22 september 1912.

 

In BS-akten uit 1876, 1878 en 1880 van de provincie Groningen wordt Henderikus Bernardus vermeld als schipper/koopvaardijkapitein.

 

“Aktenummer: 1880-88, aktedatum: 11-10-1880

Akte van overlijden: Wij ondergetekenden, opvarenden van het Nederlands Brikschip “Henrika”, kapitein H.B.Wortelboer, aangekomen op dat moment op 11 sept (1880) van St. Domingo, verklaren bij dezen hetgeen volgt: Dat op 16 juli ll op de hoogte van Mona Eiland (West-Indië) is overleden: Cornelis Gerhardus Wilhelmus Wortelboer, geb. te Oude Pekela, 17 april 1878, zoon van Henderikus Bernardus Wortelboer en Hillegondis Anna Grol, echtelieden wonende te Oude Pekela.

Genua, 16 sept. 1880. Was getekend: H.B.Wortelboer, kapitein, K.E.Kistekas, kok en Pieter Brandie, matroos.”¹¹⁵

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

H.B.Wortelboer was effectief lid van het zeemanscollege “De Harmonie” te Wildervank met vlagnummer 154 in de periode 1875 t/m 1896.

H.B.Wortelboer was effectief lid van het zeemanscollege “De Trouw” uit Oude Pekela met vlagnummer 141 in de periode 1874 t/m 1879

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt H.B.Wortelboer als gezagvoerder gedurende:

*   1873 t/m 1876 van de 2/msch “Tobina”, gebouwd in 1857 te Pekela, 153 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Pekela. Het schip strandde in 1876 bij Dungeness;

*   1877 t/m 1882 van de sch.brik “Hendrika”, gebouwd in 1876 te Pekela, 192 ton n.m., varend voor P.P.Kolk te Pekela.

 

In het bestand aan monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen wordt Hinderikus Bernarnardus Wortelboer 3 maal vermeld en wel:

24 januari 1873, schoener “Tobina”, kapitein Hinderikus Bernardus Wortelboer uit Oude Pekela. Voorts stuurman, kok en 3 matrozen.

23 september 1873, schoener “Tobina”, kapitein Hinderikus Bernardus Wortelboer, 27 jaar uit Oude Pekela. Voorts stuurman, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos.

28 februari 1874, schoener “Tobina”, kapitein Henderikus Bernarrdus Wortelboer uit Oude Pekela. Voorts stuurman, kok en 2 matrozen.

 

Overige bijzonderheden

Mulder⁰⁸⁵ vermeldt:

 “14.08.1876 Tewater bij J.W.Kuiper te O.P. de schoenerbrik ‘Henrika’groot 200 ton, kapitein H.Wortelboer onder boekhouderschap van P.P.Kok.” (moet zijn Kolk).

 

“11 april 1876 – Kroniek van Pekela

Het in Pekela thuis behorende schoenerschip “Tobina”, kapitein H.B.Wortelboer, van Sunderland naar Bordeaux met steenkolen, is gepasseerde nacht vijf mijlen ten oosten van Dingeness gestrand. Een man en een jongen zijn verdronken.”¹¹⁵

 

Provinciaal Groningsche Courant⁰⁵⁵

13 april 1876 Rotterdam den 11 April. Het te Pekela te huis behoorende schoonerschip Tobina, kapit. H.B.Wortelboer, van Sunderland naar Bordeaux met steenkolen, is gepasseerden nacht 5 mijlen beoosten Dingeness gestrand. Een man en een jongen zijn verdronken.

20 april 1876. Dover, den 15 April. Het wrak, de provisie en de inventaris van het bij New-Romney gestrande schip Tobina, kapit. Wortelboer wordt den 17den dezer in publike veiling verkocht.

18 aug. 1876. Oude Pekela den 15 Aug. Van de werf van den heer J.W.Kuiper is gisteren te water gelaten het nieuw gebouwd schoonerbrikschip Henrika, groot 200 ton, bevaren zullende worden door kapit.H.Wortelboer, onder boekhouderschap van den heer P.P.Kolk.

7 dec. 1876. Delfzijl 4 Dec. Gisteren is hier door de stoomboot Poney in de haven gesleept het nieuwe schoonerschip Henrica, kapit. Wortelboer, komende van Pekela. Het zal denkelijk hier eene lading haver innemen.

 

Handelsblad 13 april 1876 in de rubriek Scheepstijdingen

Rotterdam 11 April. Het schoenerschip Tobina, kapt. Wortelboer, met steenkolen beladen, is gepasseerden nacht 5 mijlen beoosten Dungeness gestrand. Een man en een jongen zijn verdronken”.

 

     In de Scheepstijdingen van de Harlinger Courant dd 12 januari 1878 staat het volgende bericht⁰⁹⁶:

Ingekomen:

“Fernambuck 19 Dec Henrika, H.B.Wortelboer, Algoa-Baai.”

 

Register O.P., 2-m schoener TOBINA, 150 ton, bj 1857, van Londen naar zee, op avontuur
Reder: P.P. Kolk, Pekela
1873	24-jan	50	Hinderikus Bernardus Wortelboer		Oude Pekela	kapitein
			Jan Derk Kuiper	28 jaar	Oude Pekela	stuurman	34
			Jan Draai	29 jaar	Oude Pekela	matroos	30
			Klaas Derks Besseling	22 jaar	Winschoten	matroos	24
			Albert E. Edens	24 jaar	Winschoten	matroos	24
			Roelf Kolkman	24 jaar	Beerta	kok	90/jaar
Register Dz., 2-m schoener TOBINA, 150 ton, bj 1857, van Delfzijl naar de Oostzee								In 1876 bij Dungeness gestrand
Reder: P.P. Kolk, Pekela
1873	23-sep	133	Hinderikus Bernardus Wortelboer	27 jaar	Oude Pekela	kapitein
			Jan Derks Kuiper	28 jaar	Oude Pekela	stuurman	40
			Koert J. Weber	21 jaar	Stadskanaal	kok	18
			Jan Draai	30 jaar	Oude Pekela	matroos	37
			Klaas Derks Besseling	23 jaar	Winschoten	ligtmatroos	27
			Otto Rijnbergen	34 jaar	Delfzijl	matroos	40
			Samson Knudsen	28 jaar	Bergen	matroos	38

Ontleend aan gegevens van R.Mast, Delfzijl, november 2008.

 

Kapitein Henderikus Bernardus Wortelboer is de 26-jarige zoon van Gerardus Wilkus Wortelboer. Het schip “Tobina” is vernoemd naar zijn moeder. In januari 1873 vertrekt de bemanning “waarschijnlijk via Rotterdam naar Londen en zoeken daar de 2-mastschoener op. Zo begint de reis voor het jaar 1873. Mogelijk blijft men op de Noordwest-Europese kust, want op 23 september 1873 wordt in Delfzijl een nieuwe monsterrol opgemaakt. … Kapitein Wortelboer zet na de monstering koers op de Oostzee..”¹²⁰