Familiegegevens en opleiding

Jan Noord werd geboren in 1798 te VlagtweddVrieseloo.

Hij was getrouwd met Arondina Juliana Borghuis, geboren in 1802 te Winschoten. In 1840 woonde met vrouw en kinderen aan de Wolwevershaven B305 te Dordrecht. Zijn kinderen waren Hendrika (1821) en Willem (1823), beiden geboren te Pekela en Anne Rebekka (1831), Reindert (1836) en Juliana (1838) allen geboren te Dordrecht

Hij overleed vóór 20 februari 1850.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

Jan Noord was in de periode vóór 1827 t/m 1849 met vlagnummer 22 lid van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart”.¹¹¹

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

In de Bestuursvergadering dd 22 november 1833 van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” staat vermeld dat kapitein Noord een jaar vrijstelling van contributiebetaling plus een gift van f 2,- krijgt toegewezen van wege het verlies van het schip.^064a

In de notulen dd 12 februari 1837 van de Bestuursvergadering van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” wordt gemeld dat het Bestuur kapitein Sipkes een boete van f 2,- heeft opgelegd “wegens het niet hijschen der nr. vlag bij het opzeilen van kapitein Noord.^64a

In de notulen van de Bestuursvergadering van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” dd 21 september 1839 staat het volgende:

“Wordt door kaptein Meppelder en Noort en vanwegen de kapteins Mik en van Driesten aanklagt gedaan tegen kaptein Abbema welke bij het passeren op de rivier dezer Stad hunne N^o vlag hebben gehijscht doch door genoemde Abbema niet is beantwoord op gelijke wijze.” Het Bestuur legt kapitein Abbema conform artikel 22 van het Reglement een boete op van f 8,-.^064a

Op 20 februari 1850 krijgen de kinderen van de overleden kapitein Jan Noord van het schip “Zeeland” een uitkering van f 94,- van het Dordtse zeemansollege.^064a.

In een kasboek van het Dordtse zeemanscollege dd 1832-1833 staat in een lijst van contributiebetalingen J. Noord met vlag 22 en dan de opmerking “vrijgesteld” zonder de invulling van een bedrag. Het is mij niet bekend of dit betekent, dat hij om een of andere reden van contributie was vrijgesteld.^065b

In een kasboek van het Dordtse zemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” dd 20 februari 1850 staat de uitbetaling aan de kinderen van kapitein Jan Noord van het schip “Zeeland “ van  f 94,- zijnde de regelementair toegestane f 100,- minus f 6,- zijnde de achterstallige contributie van 1849 en 1850.^064b

 

De schepen van de kapitein

In Ledenlijsten de Dortse zeemansalmanak (Stadsarchief Dordrecht, inv. 93, nrs 16-33) staat J.Noord als gezagvoerder^064a:

1837                      kof “Ceres”                                                   boekhouder M.W.Rees & C^o te Dordrecht

1842 t/m 1846     fregat “Zeeland”              boekhouder W.Kaars Sypestein te Crommenie

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.Noord als gezagvoerder gedurende:

*    1828 t/m 1831 van de kof “Christina Cornelia”, gebouwd in 1825 op de werf van Jan Schouten te Dordrecht, 214 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Dordrecht;

*    1834 t/m 1837 van de kof “Zeelust”, gebouwd in 1828 te Dordrecht, 150 ton o.m., varend voor A.N.Bouvy te Dordrecht;

*    1832 t/m 1837 van de kof “(Vrouw) Petronella”, gebouwd in 1810, bouwlocatie niet vermeld, 194 ton o.m., varend voor Klerk & de Voogd te Dordrecht;

*    1833 t/m 1837 van de kof “Petronella”, gebouwd in 1806, bouwplaats niet vermeld 231 ton o.m., varend voor Klerk & Voogd te Dordrecht;

*    1834 t/m 1838 van de kof “Phoenix”, gebouwd in 1812, bouwlocatie niet vermeld, 231 ton o.m., varend voor Klerk & de Voogd te Dordrecht.

*    1837 t/m 1842 van de kof “Ceres”, gebouwd in 1828 te Pekela, 183 ton o.m., varend voor M.W.Rees & C^o te Dordrecht;

*    1842 t/m 1849 van het fregat “Zeeland”, gebouwd in 1841 op de werf “de Goede Intentie” van Cornelis Smit te Zierikzee, 557 ton o.m., varend voor W.Kaars Sijpestein te Krommenie.

Er zijn in de opgaven van de schepen overlappingen die doen vermoeden dat er twee personen met de naam J.Noord zijn geweest. Vanwege de rederijen in Dordrecht zijn het wellicht ook inwoners van Dordrecht geweest.

 

Zierikzee, 28 nov. 1840. – Wij vernemen met genoegen dat op de werf de “Goede Intentie”, Scheepstimmerdijk alhier de kiel is gelegd voor een fregatschip genaamd “Zeeland” groot 400 lasten voor particuliere rekening.

Zierikzee, 13 nov. 1841. – Heden is alhier op de werf “De Goede Intentie” toebehorend aan de heer J.Strickart met het beste gevolg te water gelaten het extra goed gebouwd en gekoperd fregatschip “Zeeland”, groot 450 lasten bestemd voor de vaart op Oost-Indië. Zullende varen onder de administratie van de heer W.Kaars Sijpesteijn te Krommenie en gevoerd worden door kapt. J.Noord.

 

Monsterboek Waterschout Zierikzee, 15 juli 1842

Totaal gemonsterd 29 koppen en de kapitein. Te Amsterdam 13 koppen en de kapitein en de rest der equipage te Zierikzee te weten 16 koppen op de “Zeeland”, kapt. J.Noort, van hier naar Batavia en terug. Op 23 juli ’s middags naar buiten de rede vertrokken, de wind noord, goed weer, op 26 juli ’s morgens om 4 uur het anker gelicht en naar zee gezeild. De wind noord, “mooie coelte”. Om 8 uur ’s morgens de loods van boord, in zee.

 

Overige bijzonderheden

“Eén van de twee Zierikzeese fregatten was de Zeeland  Op 18 november 1840 werd de kiel van dit schip gelegd op de werf De Goede Intentie aan de Scheepstimmerdijk. Het fregat had een grootte van 450 lasten. Op 13 november 1841 volgde de feestelijke tewaterlating. Het schip was eigendom van W.Kaars Sijpestein uit Krommenie en bestemd voor de vaart op Oost-Indië. De totale waarde van de uitrusting van het schip bedroeg 173.000 gulden.

Op 26 juli 1842 vertrok het schip onder bevel van kapitein J.Noord voor zijn eerste reis richting Batavia. Op 28 februari 1843 arriveerde het schip van zijn verre reis terug in Texel. Onder kapitein Noord maakte het schip diverse reizen naar Oost-Indië. Op één van die reizen, in 1849, overleed echter de kapitein.

Zijn opvolger werd F. de Winter, die in 1856 het commando overdroeg aan kapitein H.P.Hazewinkel. Hij voerde het bevel tot 1860 over dit schip. In dat jaar werd het fregat verkocht naar Duitsland en omgedoopt in: Mercurius”⁰⁷⁴.

De serie monsterrollen in het Gemeentearchief van Amsterdam bevat 3 rollen op naam van Jan Noord en wel van de “Christina Cornelia”(08 maart 1830), de “Vrouwe Petronella” (22 juni 1832) en de “Phoenix” (05 oktober 1833). (niet verder ingezien).

 

Ontleend aan van Blokland-Visser⁰⁶⁴:

MRD = monsterrol in het Gemeentearchief van Dordrecht

Op 12 november 1817 MRD 28) was Jan Noord met een maandgage van f 10,- matroos op de kof “De Goede Verwachting” onder kapitein Gerbrand Simons Stoffels.

Op 12 februari 1826 (MRD 162) was hij kapitein op de kof “Christina Cornelia” en vertrok met 7 man naar Belfast

Op 17 februari 1836 (MRD 766) was hij kapitein op de kof “Ceres”en vertrekt met 6 man naar Belfast.

 

Verkregen via Marhisdata, januari 2010. Bron voor de meldingen niet opgegeven

26 juli 1842          Vertrokken van Zierikzee naar Batavia het fegatschip “Zeeland”, Kapt. J.Noort

31 juli 1842          Gezien te Beachy Head, van Zierikzee naar Batavia.

3 maart 1843        op 7 november 1842 is in goede staat in Straat Sunda gepraaid het schip “Zeeland”. Door kapt. Mulder die op 28 febr. te Texeel is binnengekomen.

6 maart 1843        volgens bericht van Batavia van 20 november is het schip in goedde staat aangekomen. Kapt. Noort was 26 juli van Zierikzee gezeild.

2 april 1843          Van Batavia vertrokken naar Soerabaya, het fregatschip “Zeeland”.

12 juni 1843         op 08 juni te Texel binnegelopen, fregat “Zeeland”, Kapt. N.Noort voor Amsterdam

14 juli 1844          gepraaid op 4 juli dezeer op de hoogte van Bevezier, fregatschip “Zeeland”, van Amsterdam naar Batavia,

 

Handelsblad 12 december 1849

In Texel binnengekomen “Zeeland”, Kapt. J.Noort, op reis overleden.

 

Rotterdamsche Courant 21 januari 1837¹¹⁴

Rotterdam, 20 januari. Den 19 januari zeilden van Helvoetsluis de JONGE ADRIANA, J.M. Hempel, en ELIZA, S.G. Molenaar, naar Batavia; CERES, J. Noord, en de VROUW NEELTJE, K. Parrel, naar Liverpool; de VIJF GEBROEDERS, C. van der Hoeven, naar New-York; HARMONIE, C.J. Reus, naar Triëst, en arriveerden ELIZABETH, H. Pothof, van Marseille, en MERWESTROOM, D.H. Hazewinkel, van St. Davids.

Den 20 zeilden MAASSTROOM, P.S. Schuil, en MADURA, P.C. Ham naar Batavia.

 

Zeepost  19 november 1838 – 240¹¹⁴

Het schip (opm: kof) CERES, kapt. J. Noord, van Greenock naar Rotterdam, is den 14 november met verlies van anker en touw en meer andere schade te Cowes binnengelopen.

 

Dordtsche Courant 05 februari 1839¹¹⁴

Hellevoetsluis, 1 februari. Gisteren namiddag zeilden naar zee: ANNA LUTZINA, kapt. M.M. Pot, JUFVROUW MARIA, kapt. J.H. de Boer, GEZIENA, kapt. G.J. Postema, GOEDE HOOP, kapt. M.J. de Jong, en HARMONIE, kapt. H.H. Naatje, alle naar Londen, CERES, kapt. J. Noord en AGATHA, kapt. D.G. Schuur, beide naar Liverpool. De stroom is overdekt met ijs.

Dordtsche Courant 26 maart 1839¹¹⁴

Dordrecht, 25 maart. Aan deze stad zijn gearriveerd de schepen MARGARETHA ELIZABETH, kapt. J.K. de Boer, van Marennes, met ruw zout; CHIJNTHIA, kap. J. Kookwood, van Sunderland, met steenkolen; CERES, kap, J. Noord, van Liverpool, en EENIGHEDEN, kap. H.O. Malbije, van Messina, beiden met stukgoederen.

 

Dordtsche Courant 28 september 1839¹¹⁴

Dordrecht, 27 september. Aan deze stad zijn gearriveerd de schepen CERES, kapt. J. Noord, van Leith met steenkolen, VROUW MARGRITA, kapt. B.R. Berg, en MERWESTROOM kapt. D.H. Hazewinkel, beide van Bergen met stokvis en traan.

 

Amsterdamsche Courant 05 maart 1845¹¹⁴

Amsterdam, 4 maart. Het schip ZEELAND, kapt. Noord, van Batavia te Sourabaya gearriveerd, heeft volgens brief van Batavia van de 4^e december lekkage bekomen en moet koperen.

 

NRC 06 februari 1849¹¹⁴

Falmouth, 2 februari. Het Nederlandse schip ZEELAND, kapt. J. Noord, van Passaroean naar Amsterdam, is gisteren alhier met schade aan het roer binnengelopen.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Franciscus de Winter werd geboren te 24 januari 1814 te Amsterdam, Rooms-Katholiek. Hij woonde te Amsterdam en vestigde zich te Rotterdam o.a. aan de Leuvenhaven OZ Wijk 1 nr 224 (nieuw nr. 60)

Hij was getrouwd met Catharina Ranning, geboren te 16 oktober 1807 (geen plaatsopgave) en overleed op 10 januari 1861. Hij huwde voor de tweede maal op 01 mei 1864 met Anna Maria Jacoba de Vreese, geboren te 18 oktober 1825 te Leiderdorp, Nederlands Hervormd. Zij keerde op 05 mei 1869 terug naar Amsterdam (na het overlijden van Franciscus?) en overrleed op 10 januari 1898.¹¹⁸

Franciscus overleed in 1868^{003 en 005}.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

F.de Winter werd met vlagnummer 809 per 05 maart 1850 effectief lid van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop op voordracht van kapitein J.W.Retgers. Als zijn schip wordt genoemd de “Zeeland”. Toegevoegd is “overleden” ⁰⁰². Ten tijde van de inschrijving waren de Winter en zijn vrouw 36 resp, 42 jaar^002a.

In de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop van 26 februari/05 maart 1850 werd als effectief lid voorgedragen/benoemd Franciscus de Winter, geen leeftijd genoemd, voerend het schip “Zeeland””, op voordracht van kapitein J.W.Retgers.⁰²³.

Hij werd als stuurman 2^e klasse per 07 mei 1845 deelnemer in het Weldadig Zeemansfonds van Zeemanshoop.

 

58. de Winter was met vlagnummer R154 in de periode 1855 t/m 1868 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.
59. de Winter was permanent commissaris van de Maatschappij van 1865-1867⁰⁵⁸.

 

22. de Winter wonende te Rotterdam was in de periode 1850 t/m zijn overlijden in 1868 lid van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” met vlagnummer 22.¹¹¹

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 27 augustus vraagt de wed. F. de Winter geb. de Vriese om de reglementaire onderstand. Zij vraagt tevens “hoe zij gedechargeerd zal worden voor de documenten onder hare berusting van het agentschap te Rotterdam.” Het Bestuur vraagt haar “gelden en boeken voor het agentschap aan de boekhouder af te geven”. In de vergadering dd 24 september 1868 kent het Bestuur haar de uitkering toe ingaande 01 november 1868.⁰⁴².

 

In de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 16 januari 1866 staat vermeld dat de heer H.Poppen zijn functie van agent voor Zeemanshoop te Rotterdam heeft neergelegd en dat die functie is overgenomen door F. de Winter.⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 27 oktober 1868 staat vermeld dat per 01 november 1868 een uitkering in de 1^e klasse is toegekend aan de wed. F. de Winter geb, de Vreese.⁰²³.

 

De schepen van de kapitein

In Ledenlijsten de Dortse zeemansalmanak (Stadsarchief Dordrecht, inv. 93, nrs 16-33) staatF. de Winter als gezagvoerder^064a:

*      1852 t/m 1858 bark “Zeeland”                                                  boekhouder W.Kaars Sijpestijn, Krommenie

*      1859; 1861       bark “Staatsraad-Commissaris van Ewijck   boekhouder W.Kaars Sijpestijn, Krommenie

 

lidmaatschap van het College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

   vlagnr     jaren    type      scheepsnaam                                         naam reder/boekhouder

       809  1850-1853 fregat  Zeeland                                                  W.Kaars Sijpestein te Krommenie

       421  1854-1855 fregat  Zeeland                                                  idem

                  1855-1860 fregat  Staatsraad-Commissaris van Ewyck dem

                  1861-1863 fregat  Staatsraad-Commissaris van Ewyck  B.W.& P.H.Kaars Sijpestein te Krommenie

                  1864-1867 geen vermelding van schip en boekhouder

 

F.de Winter was van 1856-1864 kapitein van het houten fregat “Staatsraad van Ewijck”, gebouwd in 1856 door P.Haverkamp te Amsterdam, 749 ton, varend voor W.Kaars Sijpesteyn te Krommenie^{025 en 052}

 

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) was kapitein F. de Winter met vlagnummer R154 als gezagvoerde in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*   1855               fregat “ Zeeland”                          294 last voor W.Kaars Sypestein te Amsterdam

*   1858, 1859    fregat “Staatsraad van Ewijck”  396 last voor W.Kaars Sypestein te Krommenie

*   1862, 1863    fregat “Staatsraad van Ewijck”  396 last voor B.W.&P.H.Kaars Sypesteyn te    Krommenie

*   1864 t/m 1867                              geen vermelding van schip en boekhouder

 

Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam⁰⁹³

Naam kapitein           Naam schip                                                           Vertrek                       Terugkomst

1. de Winter Staatsraad van Ewijck 10 november 1858   13 december 1860

                                     Staatsraad van Ewijck                                         16 maart 1861           28 november 1861

                                     Staatsraad van Ewijck                                         18 april 1862             29 januari 1863

                                     Staatsraad van Ewijck                                         02 mei 1863              23 december 1863

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt F.de Winter als gezagvoerder gedurende:

*   1851 t/m 1856 van het fregat “Zeeland”, gebouwd in 1841 op de werf van C.Smit te Zierikzee, 557 ton o.m., varend voor W.Kaars Sijpestein te Krommenie;

*   1857 t/m 1864 van het fregat “Staatsraad van Ewijck”, gebouwd in 1856 te Amsterdam, 749 ton o.m., varend voor W.Kaars Sijpestein te Krommenie.

 

Overige bijzonderheden

Petrus Johannes Schnepel werd vanuit de Kweekschool voor de Zeevaart te Amsterdam op 18 maart 1861 als ligtmatroos geplaatst op de "Staatsraad van Ewijck" onder kapitein de Winter voor een reis van Amsterdam naar Batavia. Hij meldde zich weer op school per 13 december 1861^{004(533/2387)}.

 

In de Verhandelingen en Berigten betrekkelijk het Zeewezen, de Zeevaartkunde en de daarmede in verband staande Wetenschappen onder redactie van Jacob Swart, Jaargang 1859 (Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam boeknummer T3a XIX) staat het volgende artikel:

1. de Winter Verslag van het verblijf te Bombay en Demaun van het koopvaardijschip Staatsraad van Ewijck, Gezagvoerder F. de Winter p.421-438

 

1. de Winter verzorgde per 01 april 1861 vanuit Nieuwediep met de “Staatsraad van Ewijck” een transport van 7 officieren en 100 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 01 juli 1861 na een reis van 91 dagen. Onderweg overleed 1 soldaat.

Op 28 april 1862 vertrok hij met hetzelfde schip uit Nieuwediep en een detachement van 4 officieren en 150 manschappen. Hij kwam te Batavia aan op 11 augustus 1862 na een reis van 105 dagen.

03 mei 1863 vertrok hij wederom van Nieuwediep met de “Staatsraad van Ewijck” en een troepentransport van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 04 augustus 1863 na een reis van 93 dagen⁰⁶⁵.

 

“Eén van de twee Zierikzeese fregatten was de Zeeland Op 18 november 1840 werd de kiel van dit schip gelegd op de werf De Goede Intentie aan de Scheepstimmerdijk. Het fregat had een grootte van 450 lasten. Op 13 november 1841 volgde de feestelijke tewaterlating. Het schip was eigendom van W.Kaars Sijpestein uit Krommenie en bestemd voor de vaart op Oost-Indië. De totale waarde van de uitrusting van het schip bedroeg 173.000 gulden.

Op 26 juli 1842 vertrok het schip onder bevel van kapitein J.Noord voor zijn eerste reis richting Batavia. Op 28 februari 1843 arriveerde het schip van zijn verre reis terug in Texel. Onder kapitein Noord maakte het schip diverse reizen naar Oost-Indië. Op één van die reizen, in 1849, overleed echter de kapitein.

Zijn opvolger werd F. de Winter, die in 1856 het commando overdroeg aan kapitein H.P.Hazewinkel. Hij voerde het bevel tot 1860 over dit schip. In dat jaar werd het fregat verkocht naar Duitsland en omgedoopt in: Mercurius”⁰⁷⁴.

 

In een adres dd 12 december 1855 aan de Tweede Kamer der Staten Generaal drongen 58 gezagvoerders aan op de invoering van een Tuchtwet. Zij meldden dat de uitvoering van hun beroep dagelijks meer en meer werd belemmerd door de onmogelijkheid om aan boord der schepen behoorlijke orde en tucht te bewaren. Een van de ondertekenaars was F. de Winter van het fregat “Zeeland”.¹⁰⁴.

 

Van Mevr. Blokland-Visser te Alblasserdam ontving ik een kopie van een verklaring van de “Plaatselijke Kommissie van Genneskundig Toevoorzigt” te Amsterdam “onderzocht hebbende de Geneesmiddelen en Instrumenten ten behoeve van het Schip Staatsraad van Ewijck Gezagvoerder F.de Winter bestemd naar Java Scheepsheelmeester Jacobus Floris Bos geboren 16 November 1855 te Haarlem verklaren dat zij gemelde Geneesmiddelen en Instrumenten hebben goedgekeurd. Amsterdam 30 Mei 1857”.

 

1. de Winter was volgens monsterrol 1142 dd 07 oktober 1842 in het Gemeentearchief van Dordrecht. 1^e stuurman uit Amsterdam met een maandgage van f 70,- en vertrok met 39 man naar Batavia onder kapitein Pieter Hendriks Hazewinkel.

 

 

Gehuwd met Wiecherdina Wilhelmina Everts.

Lid zeemanscollege in Veendam en Amsterdam.

Schepen. Bark "Cornelia ". Fregat "Zeeland ".Fregat "Anthony van Hoboken ".