Familiegegevens en opleiding

Cornelis Dirks Swart werd geboren op 09 oktober 1853 te Oost-Terschelling. Hij trouwde op 21 juli 1875 met Maamke Pals, geboren 16 februari 1852 te Midsland, Terschelling en aldaar overleden op 20 november 1939. Cornelis was de broer van Rijnder Dirks en zij beiden waren de zoon van Dirk Cornelis Swart, allen koopvaardijkapiteins (zie aldaar). Cornelis Dirks Swart overleed op 26 mei 1909 te Midsland.

Hij was kapitein op de volgende schepen:

“ ? -1881             “Friesland”, barkschip, 631 ton, gebouwd in 1858 voor de rederij Canne en Balwé te Amsterdam (Zijn broer Rijnder Swart was in die tijd bootsman).

 1881-1886        “President van Rijckevorsel”, barkschip, gebouwd in 1856, 716 ton, reder F.R.P.Victor te Amsterdam (Hij nam dit schip over van kapitein J.V.Grol, gezagvoerder in 1880).

 1886-1890        “J.P.A.”, fregat, gebouwd in 1867, 1173 ton, ex “Maasnymph”, ex “Pladda”. In 1867 gebouwd voor de reder Hendrik Veder te Rotterdam. In 1886 te Rotterdam geveild en ... gekocht door de rederij Fa.Mauritz H^z. te Dordrecht, toen hernoemd “J.P.A.” (In 1891 is het schip op klip gelopen en totaal verloren). (Kapitein Swart noemde dit schip de “Jan pak ‘an”).

Cornelis Dirks Swart stond bij zijn mensen bekend als een zeer streng gezagvoerder. De zeelieden, bij hem aan boord geplaatst, hadden het lang niet gemakkelijk. Zijn manier van opleiden en bijbrengen van nautische kennis was verre van mals. Ook met zijn broer Rijnder, eerst als bootsman en later als stuurman bij hem geplaatst, op de barken “Friesland” en “President van Rijckevorsel”, boterde het vaak niet al te best (zie bij Rijnder Dirks Swart). Veelvuldige wisselingen en vaak ook het weglopen van bemanningsleden waren het gevolg van zijn optreden. Hij was zeer gesteld op orde, tucht en stiptheid.

In 1890/’91 moest Cornelis Dirks zijn ontslag nemen. Zijn ogen, kennelijk aangetast door het zeewater, waren ziek. Nadien, volslagen blind, sleet deze kapitein de laatste negentien jaren van zijn leven op Terschelling.”^{010-p.114/115}.

Het artikel bevat een portret van Cornelis Dirks Swart en zijn vrouw Maamke Pals.

Een grafsteen met de namen van Cornelis D.Swart en Maamke Pals is op de begraafplaats van Midsland (juni 2009). Aan de bovenzijde van de steen is de afbeelding van een schip, vol onder zeil. Bij de naam van Cornelis staat “in leven Oudgezagvoerder”. Onderaan is vermeld Gez. 182 vs 1.

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt C.D.Swart als gezagvoerder gedurende:

• * 1881 t/m 1886 van het 3/mschip “President van Rijckevorsel”, gebouwd in 1856 te Krimpen aan de IJssel, 851 ton o.m., varend voor F.R.P.Victor te Amsterdam;
• * 1887 t/m 1891 van de bark “J.P.A.” ex Maasnymph, ex Pladda, gebouwd in 1867 te Quebec, 1173 ton o.m., varend voor G.Mauritz H^z te Dordrecht.

 

Overige bijzonderheden

Melding van het overlijden op10 februari 1891 van een matroos van de bark “J.P.A.”, kapitein Cornelis Dirk Swart, zeilende op 04^o NB/ 46^o ?.¹¹⁵