Familiegegevens en opleiding

Geen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

A.Bennik was met vlagnummer R416 in de periode 1855 t/m 1857 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

In de notulen van de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 17/24 juni 1883 staat vermeld dat als honorair lid is voorgedragen/benoemd A.Bennik, Oud-gezagvoerder, wonend op de Prins Hendrikkade 121 te Amsterdam, op verzoek van J.P.Mink en op voordracht van de secretaris.⁰²³

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

In het Jaarverslag 1855 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein A.Bennik met vlagnummer R416 in de ledenlijst als gezagvoerder van de bark “Minister Thorbecke”, 299 last, varend voor A.S.Smits te Lekkerkerk⁰⁵⁸.

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt A.Bennik als gezagvoerder gedurende:

*    1853 t/m 1856 van de bark “Minister Thorbecke”, gebouwd in 1853 te Papendrecht, 566 ton o.m., varend voor A.S.Smits te Lekkerkerk;

*    1858 van de bark “Nieuwland”, gebouwd in 1857 te Elshout, 754 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam;

*    1864 van de brik “Minister Thorbecke”, ex Landais, ex St.Michel, gebouwd in 1849 te Vannes, 158 ton o.m., rederij niet vermeld;

*    1865 van de brik “Twee Vrienden”, ex Minister Thorbecke, ex Landais, ex St.Michel, gebouwd in 1849 te Vannes, 157 ton o.m., varend voor voor P.Scheffer & Zn te Amsterdam.

 

Overige bijzonderheden

Geen.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Pieter Geerts Pot werd geboren/gedoopt te Oude Pekela op 19 september/08 oktober 1815 als zoon van kapitein Geert Harms Pot en Rolijna Albertus Bonnes.

Hij trouwde op 26 maart 1846 met Bastiaantje Pijl, geboren te Alblasserdam op 09 september 1817 als dochter van griendbaas Jacob Pijl en Neeltje de Haan. Zij overleed op 18 januari 1888.

Pieter overleed te Alblasserdam op 27 december 1868.⁰⁵¹

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

P.G. Pot was met vlagnummer R208 in de periode 1846 t/m 1869 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam ) staat kapitein P.G.Pott als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1849                                         van de bark “Dankbaarheid aan de N.H.M.” 232 last   voor C.Smit te Alblasserdam

*    1851, 1855                     van de bark “Alblasserdam”                                    371 last   voor J.Vroege te Alblasserdam

*    1858, 1859, 1862 t/m 1867  van de bark “Nieuwland”                                          398 last     voor J.Vroege te Alblasserdam

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt de volgende schepen, hiervoor door Pott⁰⁵¹ genoemd:

*    1837 t/m 1844 van het 3/m-schip “Nederlands Nijverheid”, gebouwd in 1829 op de werf van Cornelis Smit te Alblasserdam, 470 o.m., varend voor C.Smit & C^o te Rotterdam;

*    1848 t/m 1851 van de bark “Dankbaarheid aan de Nederlandsche Handel Maatschappij”, gebouwd in 1832 te Alblasserdam, 450 ton o.m., varend voor C.Smit te Alblasserdam;

*    1852 t/m 1858 van de bark “Alblasserdam”, gebouwd in 1850 op de werf van Pot te Alblasserdam, 703 ton o.m., varend  voor J.Vroege te Alblasserdam;

*    1859 t/m 1867 van de bark “Nieuwland”, gebouwd in 1857 op de werf van Pot te Elshout, 754 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam.

*    1876 t/m 1877 van de bark “Graafstroom”, gebouwd in 1858 te Alblasserdam, 620 ton o.m., varend voor J.Smit Cⁿ te Alblasserdam. Het schip voer in 1878 voor J. van Renswoude & Zⁿ te Rotterdam en was herdoopt in “”Baron van Pallandt”.

 

Overige bijzonderheden

Hij was stuurman op de “Nederlandsche Nijverheid” in 1843 toen zijn broer Harm Geerts Pot daar gezagvoerder was. Hij was gezagvoerder op de “Dankbaarheid aan de Nederlandsche.Handels Maatschappij” (1846-1850), de “Alblasserdam” (1850-1858) en de “Nieuwland” (1858-1867).^{051 en 064}

 

Er is een advertentie uit 1846 (nadere bronvermelding en datering ontbreekt) luidende:

“NAAR BATAVIA,

zal den 18den dezer van Hellevoetsluis vertrekken, het Nederlandsch gekoperd Barkschip Dankbaarheid aan de Nederlandsche Handel-Maatschappij, Kapitein P.G.Pott; hetzelve is voorzien van eenen geëxamineerde Scheepsdoctor, en heeft goede inrigtingen tot vervoer van PASSAGIERS en GOEDEREN” ⁰⁵¹.

 

Foto (nr.2) beschikbaar van ene kapitein Pieter Geerts Pot⁰⁴⁷.

 

In de collectie van de Stichting Nederlandse Kaaphoornvaarders te Hoorn bevinden zich een fotoreproductie van de bark “Alblasserdam”, gekleurd achter glas. Bruikleen van A.Lels, in 2000 overgegaan in eigendom van de NHKV. Het draagt het opschrift P.C.Pott, 1853 (Moet zijn P.G.Pott).

 

In “HuppelDepup”, het blad van de afdeling Groningen van de NGV staat in jg.9 (3), september 2002 een artikeltje van mevr. H.W.G.Blokland-Visser over Groninger kapiteins te Alblasserdam met gegevens over Harm en Pieter Geerts Pott. Ik heb dat artikel niet ingezien.

 

De volgende gegevens kan ik niet definitief aan Pieter Geerts Pott toewijzen, hoewel er sprake is van de initialen P.G.

Bouma⁰²⁵ vermeldt P.G.Pott als gezagvoerder in de periode 1876-1878 van de bark “Graafstroom”, gebouwd in 1858, 600 ton o.m., varend voor J.Smit C^z te Alblasserdam. Pott⁰⁵¹ noemt de “Graafstroom” bij Pieter Harmsz Pott.

 

Foto (nr.123) beschikbaar van(ene) kapitein P.G.Pot⁰⁴⁷.

 

Pieter Geertz Pott was in 1842/1843 2^e stuurman op het fregat “Nederlands Nijverheid”, onder kapitein Harm Geertz Pott, varend voor C.Smit & C^o te Rotterdam. Hij was in 1863 lid van de societeit “De Eendracht” te Alblasserdam⁰⁶⁴.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Johannes ’t Hoen werd geboren op 05 november 1827 te Alblasserdam als zoon van Wijnand ’t Hoen en Marigje Goedhart. Hij trouwde op 06 augustus 1854 te Alblasserdam met zijn nichtje Neeltje Goedhart, geboren in 1833 te Alblasserdam als dochter van Arie Goedhart, houthandelaar en sluismeester te Alblasserdam en Zeligje Ooms. Het echtpaar had twee kinderen, geboren te Alblasserdam en wel Johannes (1875) en Gerard Leendert (1879). Zij overleed in 1864 te Nieuw Helvoet ⁰⁶⁴.

Johannes overleed in 1871.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

Johannes ’t Hoen wonend te Alblasserdam was in de periode 27 februari 1862 t/m zijn overlijden in 1871 met vlagnummer 13 lid van het Dordse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart”.¹¹¹

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam⁰⁹³:

J.’t Hoen                      Alblasserdam                          24 maart 1862                                      geen vermelding

                                      Alblasserdam                          geen melding                                        30 juni 1863

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.’t Hoen als gezagvoerder gedurende:

*    1859 t/m 1870 op de bark “Alblasserdam”, gebouwd in 1850 te Alblasserdam, 703 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam

*    1871 op de bark “Nieuwland”, gebouwd in 1857 te Elshout, 754 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam.

 

Overige bijzonderheden

Johannes ’t Hoen was schipper. Lag op 28 november 1858 als kapitein met de “Alblasserdam ter reede van Batavia. De 1^e stuurman was Pieter Walters, geboren te Rotterdam op 29 september 1827 en wonende te Rotterdam. De 2^e stuurman was Hendrik van Zijl, geboren te Delfshaven op 11 augustus 1830, wonende te Rotterdam (Bron: Gemeentarchief Rotterdam, Burgerlijke Stand Overlijden Rotterdam 1860 Deel C, folio 119, aktenr. 2092).

 

Foto (nr.28) van kapitein J.'t Hoen beschikbaar⁰⁴⁷

 

In de collectie van de Stichting Nederlandse Kaaphoornvaarders te Hoorn bevinden zich een fotoreproductie van de bark “Alblasserdam”, gekleurd achter glas. Bruikleen van A.Lels, in 2000 overgegaan in eigendom van de NHKV. Het draagt het opschrift P.C.Pott, 1853 (Moet zijn P.G.Pott).

 

 

Familiegegevens en opleiding

Jan Adrianus Ruhaak werd geboren op 22 augustus 1841 te Alblasserdam als zoon van kapitein Gerd Henrichs Ruhaak en Johanna ’t Hoen. Hij vertrok in 1885 naar Soerabaja, waar hij samen met zijn broer Gerd Hendrik (zie aldaar) in zaken ging.

Hij overleed te Soerabaja in 1888. ⁰⁶⁴

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.A.Ruhaak was met vlagnummer R30 in de periode 1869 t/m 1881 lid vor de vlag van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Dit betekende dat hij wèl de maatschappijvlag mocht voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1881 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat de volgende opmerking: “Met … ingenomenheid brengen wij onze dank aan de heer J.A.Ruhaak , te Atjeh en de heer G. van de Gevel, te Batavia, beiden Oud-gezagvoerders en Leden onzer Maatschappij voor hun ijverige en welgeslaagde pogingen, waardoor een aantal Honoraire Leden, en Leden voor de Vlag in Neêrl.Indië, toetraden”. Deze dankbetuiging is in het Jaarverslag 1882 herhaald⁰⁵⁸.

Eveneens in Jaarverslag 1881 van de Maatschappij staat vermeld dat hij voor het effectieve lidmaatschap heeft bedankt maar wel honorair lid bleef⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein J.A.Ruhaak met vlagnummer R30 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*   1874                               van de bark “Nieuwland”  398 last         varend voor J.Vroege te Alblasserdam

*   1877, 1878, 1880 geen vermelding van schip en boekhouder

 

J.A.Ruhaak was in 1874 gezagvoerder van de “Nieuwland”⁰⁶².

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.A.Ruhaak als gezagvoerder gedurende:

*   1870 op de bark “Maria Adriana”, gebouwd in 1852 te Alblasserdam, 729 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam. Volgens Zeetijdingen (Oktober 1870) verongelukt op de rede van Brouwershaven;

*   1872 t/m 1874 op de bark “Nieuwland”, gebouwd in 1857 op de werf van de Gebr. Pot te Elshout, 754 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam. Het schip werd in 1876 verkocht aan Canne & Balwé te Amsterdam en herdoopt in “Bertha”.

 

Overige bijzonderheden

Geen.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Epke Brouwer werd geboren 26 april 1841 te Heveskes/Delfzijl als zoon van de landbouwer Pieter Freerks Brouwer en Hiltje Epkes Pelker. Hij was de broer van de latere kapitein Jan Brouwer.

Hij trouwde te Delfzijl op 30 november 1865 als zeeman met Geertje Schreuder, geboren 30 april 1840 te Farmsum/Delfzijl als dochter van de scheepskapitein Harmannus Jans Schreuder en Helena Scheltens. Zij overleed op 06 maart 1902 te Farmsum, 61 jaar.

Epke hertrouwde op 05 mei 1904 te Groningen als scheepsmakelaar met Gesiena Staal, geboren 26 december 1848 te Oude Pekela als dochter van Johannes Okkes Staal en Tjadduwe Wildeboer. Gesiena overleed op 12 september 1940, 91 jaar.

Epke overleed op 18 februari 1906 te Farmsum, 64 jaar.

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

E.P.Brouwer was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 12 in de periode 1870-1903

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt E.P.Brouwer als gezagvoerder gedurende:

• 1870 t/m 1875 van de brik “Jan Jacob” ex Elise, gebouwd in 1857 te Osterrisør, 236 ton o.m., varend voor Canne & Balwé te Amsterdam;
• 1876 t/m 1892 van de bark “Bertha” ex Nieuwland, gebouwd in 1857 te Elshout bij de Gebr. Pot, 754 ton o.m., varend voor Canne & Balwé te Amsterdam;
• 1893 t/m 1899 van de 3/msch “Hillechiena Helena” ex Nijverheid, ex Nuovo S.Marco, gebouwd in 1867 te Varezze, 457 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Farmsum.

 

Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl

Monsterrol 1856-A35, 26 maart 1856, kof “Anna Sophia”, kapitein Sweres Obbes Visser, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Harm Fransens Bieze, 69 jaar uit Sappemeer en de kok Epke Brouwer, 15 jaar uit Heveskes;

Monsterrrol 1857-29, 05 maart 1857, kof “Catharina Arendina”, kapitein Jacob Lodewijks, 26 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman A.S.Akkerman, 38 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en de lichtmatroos E.P.Brouwer, 15 jaar uit Heveskes.

Monsterrol 1858-4, 25 februari 1858, kof “Catharina Arendina”, kapitein Jacob J.Lodewijks, 27 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman J.Smit, 29 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos E.P.Brouwer, 16 jaar uit Heveskes;

Monsterrol 1859-35, 23 maart 1859, galjoot “Union”, kapitein Jacob J.Lodewijks, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman T.Elema, 51 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos E.P.Brouwer, 17 jaar uit Heveskes;

Monsterrol 1860-64, 24 april 1860, kof “Union”, kapitein Jacob Lodewijks, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman E.P.Brouwer, 18 jaar uit Heveskes, kok en matroos;

Monsterrol 1861-10, 22 februari 1861, kof “Union”, kapitein Jacob J.Lodwijks, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman E.P.Brouwer, 20 jaar uit Heveskes en een matroos;

Monsterrol 1861-74, 05 juli 1861, galjoot “Union”, kapitein Jacob J.Lodewijks, 30 jaar in Delfzijl, Voorts stuurman Epke Brouwer, 21 jaar uit Heveskes, kok en matroos;

Monsterrol 1862-7, 22 februari 1862, kof “Aaltina Wilhelmina”, kapitein Wigbolt J.Jurrema, 26 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman E.P.Brouwer, 20 jaar uit Heveskes, kok, matroos en een  lichtmatroos

Monsterrol 1863-30, 04 maart 1863, schoener “Adler”, kapitein Hindrik Nijhof. Voorts stuurman Epke P.Brouwer, 21 jaar uit Heveskes, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1864-1, 05 februari 1864, schoenerkof “Vriendschap”, kapitein Jacob J.Lodewijks. Voorts stuurman Epke P.Brouwer, 22 jaar uit Heveskes, kok en lichtmatroos;

Monsterrol 1865-47, 06 april 1865, kof “Catharina”, kapitein Miechiel Dijkema, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Epke Brouwer, 23 jaar uit Heveskes, kok en 2 matrozen;

Monsterrol 1866-19, 28 februari 1866, schoenerkof “Helena Geziena”, kapitein Harmannus Schreuder, 52 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Epke Brouwer, 24 jaar uit Farmsum, kok en 2 matrozen;

Monsterrol 1867-14, 01 maart 1867, schoenerkof “Helena Geziena”, kapitein Harmannus Jans Schreuder. Voorts stuurman Epke Brouwer, 25 jaar uit Farmsum, kok en 2 matrozen;

Monsterrol 1868-20, 09 maart 1868, schoenerkof “Helena”, kapitein Harmannus Jans Schreuder, 54 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Epke Pieters Brouwer, 26 jaar uit Farmsum, kok, matroos en lichtmatroos;

Monsterrol 1871-55, 15 augustus 1871, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke Brouwer, 30 jaar uit Farmsum. Voorts 3 matrozen;

Monsterrol 1872-93, 12 augustus 1872, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke P.Brouwer, 30 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Jan P.Brouwer, 28 jaar uit Heveskes, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een scheepsjongen;

Monsterrol 1872-111, 26 september 1872, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke Pieters Brouwer. Voorts een matroos.

Monsterrol 1873-20, 05 september 1873, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke Pieters Brouwer, 32 jaar uit Farmsum. Voorts 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1873-39, 08 maart 1873, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke P.Brouwer, 31 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Jan P.Brouwer , kok, matroos, 3 lichtmatrozen en een scheepsjongen;

Monsterrol 1873-84, 01 juli 1873, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke P.Brouwer, 32 jaar uit Farmsum. Voorts een matroos;

Monsterrrol 1874-43, 17 maart 1874, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke Pieters Brouwer, 32 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Klaas Jans Vos, 39 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 2 matrozen, lichtmatroos, kajuitwachter en een scheepsjongen;

Monsterrol 1874-98, 21 juli 1874, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke Pieter Brouwer, 33 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Jan Harmannus Schreuder, 32 jaar uit Farmsum, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en 2 scheepsjongens;

Monsterrol 1874-129, 14 september 1874, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke P.Brouwer, 33 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Jan H.Schreuder, 32 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een scheepsjongen;

Monsterrol 1875-80, 08 juli 1875, bark(!) “Jan en Jacob”, kapitein Epke P.Brouwer, 34 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Stoffer H.Schreuder, 20 jaar uit Farmsum, kok, bootsman, matroos, 2 lichtmatrozen en een scheepsjongen;

Monsterrol 1875-120, 10 september 1875, brik “Jan en Jacob”, kapitein Epke Brouwer, 34 jaar uit Farmsum. Voorts 2 matrozen;

 

Monsterrol 1878-56, 03 april 1878, bark “Bertha”, kapitein Epke P.Brouwer, 36 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Klaas J.Vos, 44 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Pieter Bos, 29 jaar uit Delfzijl, kok, bootsman, 8 matrozen , lichtmatroos en een dekjongen;

Monsterrol 1878-91, 22 juni 1878, bark “Bertha”, kapitein Epke B.(sic) Brouwer, 37 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Klaas Jans Vos, 44 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Pieter Bos, 29 jaar uit Delfzijl, kok, bootsman, 9 matrozen, lichtmatroos en een scheepsjongen.

Monsterrol 1878-124, 20 augustus 1878, bark “Bertha”, kapitein Epke P.Brouwer, 37 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Klaas Jans Vos, 45 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Pieter Bos, 29 jaar uit Delfzijl, kok, bootsman, 5 matrozen, 3 volmatrozen, 2 lichtmatrozen en een scheepsjongen;

Monsterrol 1879-89, 15 juli 1879, bark “Bertha”, kapitein Epke P.Brouwer, 38 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Willem H.Schreuder, 32 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Reint R.Kugel, 31 jaar uit Heveskes, kok, bootsman, zeilmaker timmerman, 6 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;

Monsterrol 1882-68, 19 mei 1882, bark “Bertha”, kapitein Epko P.Brouwer, 41 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Tjeerd Ages, 43 jaar uit Lemmer, 2^de stuurman Hendrik Post, 39 jaar uit Terschelling, timmerman, kok, 7 matrozen, 2 lichtmatrozen en een kajuitwachter;

Monsterrrol 1882-136, 05 september 1882, bark “Bertha”, kapitein Epke P.Brouwer, 42 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Tjeert Ages, 43 jaar uit Lemmer, 2^de stuurman Hendrik Post, 29 jaar uit Terschelling, kok, 7 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;

Monsterrol 1883-47, 30 april 1883, bark “Bertha”, kapitein Epke Brouwer, 42 jaar uit Farmsum. Voorts 3 matrozen;

Monsterrol 1884-48, 17 april 1884, bark “Bertha”, kapitein Epke P.Brouwer, 43 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Jan H.Nieboer, 28 jaar uit Delfzijl, 2^de stuurman Ludde Smit, 22 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 6 matrozen, 2 lichtmatrozen en 2 scheepsjongens;

Monsterrol 1884-82, 21 augustus 1884, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 43 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Jan Nieboer, 29 jaar uit Delfzijl, 2^de stuurman Ludde Smit 22 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 7 matrozen, lichtmatroos, dekjongen en een kajuitwachter;

Monsterrol 1885-5, 26 februari 1885, bark “Bertha”, kapitein Epke Brouwer, 43 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Ludde Smit, 23 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Klaas Oosterveld, 51 jaar uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 5 matrozen, 2 lichtmatrozen en 2 dekjongens;

Monsterrol 1885-54, 19 juni 1885, bark “Bertha”, kapitein Epke Brouwer 44 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Ludde Smit, 23 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Klaas Oosterveld, 51 jaar uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 6 matrozen, 2 lichtmatrozen en 2 dekjongens;

Monsterrol 1886-5, 27 februari 1886, bark “Bertha”, kapitein Epke Brouwer 44 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Ludde Smit, 24 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Jan Alsema, 35 jaar uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 5 matrozen, 2 lichtmatrozen, dekjongen en een kajuitwachter;

Monsterrol 1887-9, 28 februari 1887, bark “Bertha”, kapitein Epke Brouwer, 46 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Hemmo Zoutman, 38 jaar uit Delfzijl, 2^de stuurman Jan Alsema, 36 jaar uit Delfzijl, kok, 2 zeilmakers, 5 matrozen, 3 lichtmatrozen, dekjongen, scheepsjongen en een passagier;

Monsterrol 1887-100, 28 september 1887, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 46 jaar uit Farmsum. Voorts 3 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1888-4, 09 maart 1888, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 46 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Jan Nieboer, 32 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Jan Alsema, 37 jaar uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 4 matrozen, 5 lichtmatrozen en een dekjongen;

Monsterrrol 1888-61, 14 juli 1888, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 47 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Jan Nieboer, 32 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Jan Alsema, 37 uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 6 matrozen, 2 lichtmatrozen en 2 dekjongens;

Monsterrol 1889-8, 26 januari 1889, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, leeftijd niet verneld uit Farmsum. Voorts een matroos;

Monsterrrol 1889-11, 26 januari 1889, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Farmsum. Voorts een lichtmatroos;

Monsterrol 1889-16, 14 februari 1889, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Farmsum. Geen verdere bemanningsleden;

Monsterrol 1889-22, 11 maart 1889, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 47 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Jan Alsema, 38 jaar uit Delfzijl, 2^de stuurman Harmannus Brouwer, 18 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, matroos, dekjongen en een kajuitwachter;

Monsterrol 1889-111, 06 september 1889, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 48 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Jan Alsema, 38 jaar uit Delfzijl, 2^de stuurman Harmannus Brouwer, 18 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 5 matrozen, 4 lichtmatrozen, dekjongen en een passagier;

Monsterrol 1890-20, 17 maart 1890, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 48 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Elle Onne Smidt, 23 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Klaas Rijkebeoer, 20 jaar uit Terschelling, kok, zeilmaker, 5 matrozen, 2 lichtmatrozen en 3 dekjongens;

Monsterrol 1890-71, 10 juli 1890, bark “Bertha’, kapitein Epko Brouwer 49 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Harmannus Brouwer, 19 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Klaas Rijkeboer, 20 jaar uit Terschelling, kok, zeilmaker, 5 matrozen, 3 lichtmatrozen, 2 dekjongens en 2 passagiers;

Monsterrol 1890-96, 13 september 1890, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, 49 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Harmannus Brouwer 19 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Geert Hutting, 47 jaar uit Delfzijl, kok, matroos/zeilmaker, 5 matrozen, 2 lichtmatrozen en 3 dekjongens;

Monsterrol 1891-43, 20 april 1891, bark “Bertha”, kapitein Epke Brouwer, 50 jaar uit Farmsum. Voorts 4 matrozen;

Monsterrol 1892-34, 29 maart 1892, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, 51 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Roelof Drewes, 31 jaar uit Delfzijl, 2^de stuurman Berend Geertsema, 22 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, 2 lichtmatrozen en 2 dekjongens;

Monsterrol 1892-44, 16 april 1892, bark “Bertha”, kapitein Epko Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Farmsum. Voorts een niet met rang genoemd bemanningslid;

Monsterrol 1893-24, 18 maart 1893, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, 53 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Roelof Drewes, 32 jaar uit Delfzijl, 2^de stuurman Rudolf de Jonge, 22 jaar uit Farmsum, kok, matroos-zeilmaker, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, dekjongen en 2 passagiers;

Monsterrol 1893-60, 30 juni 1893, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, 52 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Harmannus Brouwer, 22 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Rudolf de Jonge, 22 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, scheepjongen en 2 dekjongens;

Monsterrol 1894-35, 24 maart 1894, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, 52 jaar uit Farmsum. Voorts 1^ste stuurman Harmannus Brouwer, 23 jaar uit Farmsum, 2^de stuurman Gerrit van Veen, 19 jaar uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 2 matrozen, lichtmatroos en 3 dekjongens;

Monsterrol 1895-28, 30 maart 1895, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, 52 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Harmannus Brouwer, 24 jaar uit Farmsum, bootsman, kok, matroos, lichtmatroos en 3 dekjongens;

Monsterrol 1895-79, 24 juli 1895, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, 54 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Harmannus Brouwer, 24 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 2 matrozen, 3 lichtmatrozen, dekjongen en een passagier;

Monsterrol 1896-25, 16 maart 1896, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epke Brouwer, 55 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Harmannus Brouwer, 25 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, dekjongen en een kajuitwachter;

Monsterrol 1896-95, 14 september 1896, schoener “Hiilechien Helena”, kapitein Epke Brouwer, 55 jaar uit Farmsum. Voorts een lichtmatroos en een kajuitwachter;

Monsterrol 1897-30, 31 maart 1897, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Farmsum. Voorts een niet met rang genoemd bemanningslid;

Monsterrol 1897-45, 24 april 1897, schoener “Hillechiena Helena”,, kapitein Epke Brouwer, 55 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman “Harmannus Brouwer, 26 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, matroos, 2 lichtmatrozen, 3 dekjongens, kajuitwachter en een passagier;

Monsterrol 1897-79, 25 augustus 1897, schoener “Hillechiena Helena”, kapitein Epko Brouwer, 56 jaar uit Farmsum. Voorts 2 matrozen;

Samenvatting gegevens monsterrollen

1. Epke wordt ook vermeld als E.P., Epke P., Epke Pieters, Epko, Epko P. Uit de vermelding van de schepen en de leeftijd is af te leiden dat het om dezelfde persoon gaat.
2. Er zijn in totaal 62 monsterrollen vermeld op de website van het Noordelijk scheepvaartmuseum. Alle rollen zijn afkomstig van het Gemeentearchief van Delfzijl.
3. De monsterrollen zijn gedateerd van 1856 t/m 1897, met als leeftijden 15 t/m 56 jaar. Zijn zeemanscarriëre heeft dus (minstens) ca 50 jaar geduurd.
4. Als woonplaats is aanvankelijk (t/m 1865) Heveskes opgegeven, zijnde zijn geboorteplaats. Na 1865 wordt altijd Farmsum vermeld.
5. Het overzicht van de monsterrollen luidt:

• 1856 kok op de kof “Anna Sophia”, kapt. S.O.Visser 15 jaar
• 1857-1858 matroos op de kof “Catharina Arendina”, kapt. J.Lodewijks 15-16 jaar
• 1859 matroos op de kof “Union”,, kapt. J.J.Lodewijks 17 jaar
• 1860-1861 stuurman op de kof “Union”, kapt. J.J.Lodewijks 18-20 jaar
• 1862 stuurman op de kof “Aaltina Wilhelmina”, kapt. W.J.Jurrema 20 jaar
• 1863 stuurman op de schoener “Adler”, kapt. H.Nijhof 21 jaar
• 1864 stuurman op de schoenerkof “Vriendsschap”, kapt. J.J.Lodewijks 22 jaar
• 1865 stuurman op de kof “Catharina”, kapt. M.Dijkema 23 jaar

                   1866-1867     stuurman op de schoenerkof “Helena Geziena”, kapt. H.Schreuder                      24-25 jaar

                   1868 stuurman op de schoenerkof “Helena”, kapt. H.J.Schreuder            26 jaar

                   1871-1875     kapitein op de brik “Jan en Jacob”. Max. 10 bemanningsleden                              30-34 jaar

                   1878-1892     kapitein op de bark “Bertha”. Max. 16 bemanningsleden                                      36-51 jaar

                   1893-1897     kapitein op de schoener “Hillechiena Helena”. Max. 12 bemaningsleden            53-56 jaar

6. Analyse van de zeemanscarriére

Epke Brouwer heeft op minstens 11 verschillende schepen gevaren. Daarbij was de schoenerkof van zijn schoonvader H.Schreuder. Zijn training in de subalterne rangen vond plaats op middelgrote schepen, zoals een schoenerkof. Dit zal er toe hebben bijgedragen dat hij als gezagvoerder op grotere driemasters terechtkwam. Opvallend is zijn lange periode van bijna 15 jaar op de bark “Bertha”. Terwijl andere kapiteins op latere leeftijd een stap terug in rang moesten doen, is Epke Brouwer kennelijk geëindigd als gezagvoerder.

Hoewel de “Jan en Jacobs” en  “Bertha” voeren voor de Amsterdamse reders Canne en Balwé, was de thuishaven kennelijk Delfzijl. Vermoedelijk heeft Epke goed geboerd want zijn laatste schip was zijn eigendom.

Overige bijzonderheden

In Mast⁰⁹⁷ is een tabel vermeld uit het Jaarverslag van de Kamer van Koophandel te Delfzijl uit 1891, waarin schepen met verdere bijzonderheden zijn vermeld.

“Hillechiena Helena   E.Brouwer   3/mschooner   457 brt   gebouwd in 1867   varend als kapitein/eigenaar vanuit Farmsum.”

Provinciale Groninger Courant 02 maart 1892¹¹⁴

Advertentie. Te Amsterdam zal door de makelaars G.J. Smit en J.F von Glahn op 21 maart 1892, des namiddags te drie uur precies, in het lokaal de Brakke Grond te Amsterdam publiek worden verkocht en wel bij opbod en afslag: het gekoperde en kopervast, goed onderhouden barkschip BERTHA groot 651 ton, laatst gevoerd door kapt. E.P. Brouwer, en dat met deszelfs opstaand en lopend want en flinke inventaris. Het is in de houtvaart gunstig bekend en geheel daarvoor ingericht. Dagelijks te bezichtigen te Zaandam alwaar het in de winterlaag ligt.

Iemand, nader onderzoek begerende vervoege zich tot bovengenoemde makelaars of tot de cargadoors Canne & Balwé, te Amsterdam.

 

NRC 25mjuni 1892¹¹⁴

IJmuiden, 24 juni. Het uitgaande stoomschip ETNA en het opvarende Nederlandse schip BERTHA, kapt. Brouwer, zijn gisteravond bij de Hembrug aan de grond gevaren.

Later bericht: Het stoomschip ETNA is met assistentie van sleepboten vlot gekomen. Drie sleepboten hebben vergeefs getracht het naar Zaandam bestemde schip BERTHA af te brengen. Het schip zal gedeeltelijk moeten lossen.

 

Provinciale Groninger Courant 25 juni 1892¹¹⁴

IJmuiden, 23 juni. Door de plotseling opgekomen hevige Noordwester storm is het Nederlandse barkschip BERTHA, kapt. E.P. Brouwer, heden van Hernösand alhier aangekomen, door het breken der trossen dwars voor de sluis geraakt.

 

Provinciale Groninger Courant 27 juni 1892¹¹⁴

IJmuiden, 24 juni. Het binnengekomen schip BERTHA, kapt. Stukje, is op drift geraakten heeft enige schade aan de havenwerken toegebracht.

Het opvarend schip BERTHA, kapt. Brouwer, is gisteren avond tijdens de storm bij de Hembrug aan de grond gevaren. Drie sleepboten hebben tevergeefs getracht het naar Zaandam bestemde schip BERTHA, kapt. Brouwer, af te brengen. Het schip zal gedeeltelijk moeten lossen.

 

Provinciale Groninger Courant 13 augustus 1892¹¹⁴

Nieuwe Diep, 11 augustus Door een Urker visser is alhier aangebracht een matroos van het schip BERTHA, kapitein Brouwer, van Zaandam naar Sundsvall, die uit de mast is gevallen en daarbij beide benen brak. Hij is alhier in het hospitaal opgenomen. De BERTHA heeft de reis voortgezet.

 

Dagblad Scheepvaart 07 deceember 1896¹¹⁴

Delfzijl, 5 december. De Nederlandse schepen HILLECHIENA HELENA, E.P. Brouwer, FRIESLAND, Teensma en CONCORDIA, Kuiper, liggende te Emden, zijn aldaar in winterlaag opgelegd.

 

Provinciale Groninger Courant 17 maart 1897¹¹⁴

Delfzijl, 8 maart. De Nederlandse driemast-schoener HILLECHIENA HELENA, kapt. E.P. Brouwer, gedurende de winter opgelegd te Emden, is heden alhier aangekomen, gesleept door de sleepboot WESSELS. Het schip zal in het Eemskanaal worden gebracht en van een nieuwe koperen huid worden voorzien.

 

Provinciale Groninger Courant 29 april 1897¹¹⁴

Delfzijl, 24 april. De Nederlandse driemast schoener HILLECHIENA HELENA, kapt. E.P. Brouwer, bestemd om een lading ijzererts voor Londen in te nemen, wordt geclassificeerd, gekield en voorzien van een nieuwe koperen buitenhuid en zal vermoedelijk de volgende week gereed zijn om naar de bestemming te vertrekken.

 

NRC 13 december 1898¹¹⁴

Rotterdam, 12 december. Volgens telegram van Lloyd’s is de Nederlandse driemast schoener HILLECHIENA HELENA, van Avonport naar Papenburg, lek te Bremerhaven binnengelopen.

 

Provinciale Groninger Courant 13 december 1898^114-

Londen, 12 december. De Nederlandse driemast schoener HILLECHIENA HELENA, kapt. Brouwer, van Avonport naar Papenburg, is lek te Bremerhaven binnengelopen.

 

NRC 30 december 1898¹¹⁴

Delfzijl, 28 december. Kapitein H. Brouwer, gezagvoerder van het Nederlandse driemast schoenerschip HILLECHIENA HELENA, op een reis van Avonport naar Papenburg te Bremerhaven als noodhaven binnengelopen en sedert met behulp ener sleepboot en pompers naar zijn bestemming gesleept en aldaar in lossing, rapporteert het volgende:

Wij vertrokken de 21^e oktober van Avonport met afwisselend weder en wind. De 19^e november werden wij door zwaar stormweder belopen, waardoor wij een stortzee overkregen, die het schip plat op zijde wierp, waardoor zware lekkage ontstond, en werden wij genoodzaakt om het schip te doen rijzen een gedeelte van de deklast overboord te werpen. Na verloop van 12 uur begon het weder te bedaren en konden wij de reis voortzetten, maar moesten aanhoudend pompen. Later in de Noordzee hadden wij met zware stormen uit Zuidwest te kampen en konden de Eems niet binnenkomen. Daar de bemanning afgemat was door het vele pompen, werd besloten ten behoud van schip en lading af te houden en de Weser binnen te lopen. Sleepten later, met andere pompers aan boord, naar Leerort, waar het schip thans in lossing ligt. Zeer waarschijnlijk zal het schip daar worden afgekeurd. (opm: dat laatste was niet het geval, zie Kroniek 1899)

 

NRC 05 december 1899¹¹⁴

Delfzijl, 2 december. De Nederlandse driemast schoener HILLECHIENA HELENA, kapt. Drewes, vertrok heden van Weener naar hier per sleepboot PAPENBURG, na aldaar de lading uit Borga te hebben gelost. De sleepboot heeft wegens harde tegenwind het schip niet verder kunnen krijgen dan Termunterzijl, waar het nu geankerd ligt, niet zonder gevaar bij aanhoudende harde noordwestenwind.